Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 29 lipca 1998 r.
II UKN 154/98
Rentę inwalidy wojennego (art. 6-9 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zao-
patrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, jednolity tekst:
Dz.U. z 1983 r. Nr 13, poz. 68 ze zm.) może uzyskać osoba, która zaliczona zos-
tała do jednej z grup inwalidztwa powstałego w związku z działaniami wojen-
nymi lub mającymi charakter wojennych. W celu uzyskania renty inwalidy wo-
jennego nie wystarcza ustalenie przez wojskową komisję lekarską związku
stwierdzonych zranień kontuzji i innych obrażeń lub chorób danej osoby z
działaniami wojennymi lub mającymi charakter wojennych, ale niezbędne jest
także, aby komisja lekarska do spraw inwalidztwa i zatrudnienia, w skład której
wchodzi także lekarz-przedstawiciel Związku Inwalidów Wojennych Rzeczy-
pospolitej Polskiej, ustaliła na tej podstawie inwalidztwo i datę jego powstania
oraz związek tego inwalidztwa z działaniami wojennymi lub mającymi charakter
wojennych (art. 57 ust. 2 tej ustawy).
Przewodniczący SSN: Maria Mańkowska, Sędziowie SN: Barbara Wagner,
Andrzej Wasilewski (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 29 lipca 1998 r. sprawy z wniosku
Hanny P. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w W. o rentę
inwalidy wojennego, na skutek kasacji wnioskodawczyni od wyroku Sądu Apelacyj-
nego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z dnia 9 grudnia 1997 r.
[...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie wyro-
kiem z dnia 5 września 1997 r. [...] oddalił odwołanie Hanny P. od decyzji Zakładu
2
Ubezpieczeń Społecznych-Oddziału w W. z dnia 21 października 1996 r. o odmowie
przyznania jej prawa do renty inwalidy wojennego. W uzasadnieniu tego wyroku Sąd
Wojewódzki podniósł w szczególności, że wprawdzie nie ulega wątpliwości, iż wnios-
kodawczyni została zraniona w okresie Powstania Warszawskiego oraz że poniosła
obrażenia powstałe w związku z działaniami wojennymi, jednakże postępowanie
dowodowe nie wykazało, aby stwierdzone u niej inwalidztwo było następstwem
owego zranienia. Przeciwnie, z opinii biegłych wynika, że schorzenia wniosko-
dawczyni są następstwem samoistnych chorób, które mają związek z wiekiem. Nie
podważa to oczywiście ustaleń dokonanych przez lekarzy Wojskowej Komisji Le-
karskiej, którzy na podstawie art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopa-
trzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (jednolity tekst: Dz.U. z
1983 r. Nr 13, poz. 68 ze zm.) orzekli jedynie o związku zranień i innych obrażeń
wnioskodawczyni z działaniami wojennymi. Stosownie do postanowienia art. 56 ust.
4 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych, przy ustalaniu związku inwalidztwa z
działaniami wojennymi mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r.
o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U. Nr 40, poz. 267 ze zm.).
Wynika stąd, że do orzekania o inwalidztwie i do oceny jego stopnia właściwa jest
komisja do spraw inwalidztwa i zatrudnienia, a nie Wojskowa Komisja Lekarska. Z tej
przyczyny Sąd Wojewódzki nie uwzględnił wniosku pełnomocnika wnioskodawczyni
o to, aby w postępowaniu dowodowym przed Sądem dopuścić także dowód z opinii
lekarzy Wojskowej Komisji Lekarskiej. Po rozpoznaniu wniesionej przez wnios-
kodawczynię apelacji od powyższego wyroku, w której zarzuciła ona, że Sąd Woje-
wódzki nie rozpoznał istoty sprawy, bowiem nie uwzględnił opinii lekarskich komisji
wojskowych, Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie
wyrokiem z dnia 9 grudnia 1997 r. [...] oddalił apelację. W uzasadnieniu wyroku Sądu
Apelacyjnego podniesiono w szczególności, że żądanie wnioskodawczyni oparte jest
na art. 9 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych, a stosownie do art. 7 tej samej
ustawy za inwalidztwo powstałe w związku z działaniami wojennymi lub mającymi
charakter wojennych uważa się inwalidztwo będące następstwem zranień, kontuzji i
innych obrażeń lub chorób doznanych między innymi w związku z udziałem w ruchu
podziemnym. Tymczasem w toku postępowania nie został wykazany związek
przyczynowy pomiędzy aktualnym inwalidztwem wnioskodawczyni a zranieniami
odniesionymi w czasie walk w Powstaniu Warszawskim. Natomiast istnienie zmian
chorobowych będących następstwami zranień lub obrażeń odniesionych w czasie
3
działań wojennych, bez wykazania, że są one przyczynami aktualnie istniejącego
inwalidztwa (a taka jest opinia biegłych w niniejszej sprawie), nie stanowi jeszcze
wystarczającej podstawy dla przyznania prawa do renty inwalidzkiej inwalidy wojen-
nego.
W kasacji od powyższego wyroku Sądu Apelacyjnego-Sądu Pracy i Ubezpie-
czeń w Warszawie wnioskodawczyni zarzuciła naruszenie art. 393
1
KPC w związku z
art. 7 i art. 57 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych oraz art. 477
14
§ 1 i art.
286 KPC zarówno w zaskarżonym wyroku Sądu Apelacyjnego, jak i w utrzymanym
nim w mocy wyroku Sądu Wojewódzkiego, a w konsekwencji wniosła o uchylenie
obu wyroków i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu
kasacji zarzucono w szczególności, że Sądy orzekające w niniejszej sprawie nie
wzięły pod uwagę treści znajdujących się w jej aktach orzeczeń wojskowych komisji
inwalidzkich, z których - w opinii wnioskodawczyni - wynika, że istnieje związek
przyczynowy pomiędzy jej aktualnymi schorzeniami a inwalidztwem.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Stosownie do postanowień art. 6 - art. 9 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zao-
patrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (jednolity tekst: Dz.U. z
1983 r. Nr 13, poz. 68 ze zm.) rentę inwalidy wojennego może uzyskać osoba, która
zaliczona została do jednej z grup inwalidzkich w związku z działaniami wojennymi
lub mającymi charakter wojennych. W tym celu nie wystarcza ustalenie przez wojs-
kową komisję lekarską związku stwierdzonych zranień, kontuzji i innych obrażeń lub
chorób danej osoby z działaniami wojennymi lub mającymi charakter wojennych (art.
57 ust. 1 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych), ale niezbędne jest także, aby
komisja lekarska do spraw inwalidztwa i zatrudnienia, w skład której wchodzi lekarz -
przedstawiciel Związku Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej, ustaliła na
tej podstawie grupę inwalidztwa i datę jego powstania oraz związek tego inwalidztwa
z działaniami wojennymi lub mającymi charakter wojennych (art. 57 ust. 2 ustawy o
zaopatrzeniu inwalidów wojennych). W rozpoznawanej sprawie Okręgowa Wojskowa
Komisja Lekarska stwierdziła u wnioskodawczyni jedynie blizny skórne w okolicy
stawu kolanowego lewego, które pozostają w związku z działaniami wojennymi, a w
szczególności są rezultatem zranienia w czasie Powstania Warszawskiego, choć w
opinii Komisji nie upośledzają funkcji kończyny. Natomiast pozostałe schorzenia
4
stwierdzone u wnioskodawczyni nie pozostają w związku z działaniami wojennymi. Z
kolei w wydanych następnie w niniejszej sprawie orzeczeniach komisji lekarskich do
spraw inwalidztwa i zatrudnienia oraz opiniach dwóch biegłych sądowych (chirurga -
ortopedy i neurologa - psychiatry), jednoznacznie stwierdzono, że u
wnioskodawczyni brak jest podstaw do uznania inwalidztwa z tytułu działań wojen-
nych, natomiast ogólny stan zdrowia uzasadnia zaliczenie jej do II grupy inwalidzkiej.
Stąd podniesione w kasacji zarzuty naruszenia w toku postępowania art. 7 i art. 57
ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych okazały się bezpodstawne.
Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Najwyższy na podstawie art. 393
12
KPC
orzekł jak w sentencji.
========================================