Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lutego 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Lucyna Guderska (spr.)

Sędziowie: SSA Jolanta Wolska

SSO del. Dorota Rzeźniowiecka

Protokolant: sekr. sądowy Patrycja Stasiak

po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2013 r. w Łodzi

sprawy K. J.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego - Oddziałowi w P. P. Terenowa w O.

o wysokość świadczenia,

na skutek apelacji wnioskodawczyni

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kaliszu

z dnia 24 stycznia 2012 r., sygn. akt: V U 2233/11;

1. oddala apelację;

2. oddala wniosek pełnomocnika ubezpieczonej o zwrot kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt: III AUa 1125/12

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 24 stycznia 2012 roku Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kaliszu oddalił odwołanie K. J. od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddziału Regionalnego w O. z dnia 13.10.2011r , którą to decyzją organ rentowy rozpoczął potrącanie od 1.09.2011 r. ze świadczenia odwołującej składki zdrowotnej .

Powyższe orzeczenie poprzedziły następujące ustalenia faktyczne:

Odwołująca zamieszkująca w Niemczech poinformowała KRUS 2.03.2011 r o stałym miejscu zamieszkania w Polsce. Organ rentowy do dnia 31.05.2011 r. wypłacał odwołującej 100 % emerytury rolniczej i 50 % emerytury pracowniczej oraz od ukończenia 75 lat - dodatek pielęgnacyjny . W dniu 21.01.2011 r. odwołująca złożyła wniosek o rentę rodzinną po mężu F. J. . Decyzją z dnia 29.04.2011 r. odwołującej przyznano rentę rodzinną po mężu , z tym że była ona mniej korzystna niż dotychczasowe świadczenie , zawieszono więc wypłatę renty rodzinnej . W związku ze wznowieniem wypłaty świadczenia pracowniczego , decyzją z dnia 04.11.2011 r. odwołującej przyznano prawo do pobierania emerytury rolniczej w 100 % oraz 50 % emerytury pracowniczej . Odwołującej wypłacany jest także dodatek pielęgnacyjny. Obecnie odwołująca kwestionuje jedynie wysokość wypłacanego świadczenia.

Od dnia 01.03.2011 r. świadczenie odwołującej wynosiło : emerytura rolnicza - 786,43 zł, dodatek pielęgnacyjny 186 ,71 zł, 50 % emerytury pracowniczej - 364,09 zł. Łącznie stanowiło to kwotę 1337,23 zł. Ze świadczenia tego potrącany jest podatek dochodowy - 72,00 zł, składka na ubezpieczenie społeczne potrącana z podatku - 89,16 zł oraz składka na ubezpieczenie zdrowotne potrącana z emerytury - 14,84 zł. Do wypłaty dla odwołującej pozostała kwota 1160,23 zł .W decyzji z dnia 03.06.2011 r. określono wysokość świadczenia rolniczego na kwotę 786,43 zł o raz dodatku pielęgnacyjnego na kwotę 186 , 71 zł. Do wypłaty ustalono wysokość świadczenia - po potrąceniu podatku dochodowego 95, 00 zł - na kwotę 878,14 zł. Z tego świadczenia nie potrącano składki zdrowotnej , gdyż odwołująca pobierała w Niemczech zasiłek socjalny, z którego potrącano składkę zdrowotną W decyzji z dnia 13.10.2011 r. ustalono wysokość świadczenia odwołującej następująco : 100 % emerytury rolniczej - 786,43 zł, dodatek pielęgnacyjny 186,71 zł. Ze świadczenia rolniczego odwołującej potrącany jest podatek dochodowy : 34 zł, składka na ubezpieczenie zdrowotne z podatku dochodowego 60,94 zł, składka na ubezpieczenie zdrowotne z emerytury 10,06 zł. Stąd do wypłaty przysługuje kwota 868,14 zł świadczenia rolniczego z dodatkiem pielęgnacyjnym . W decyzji z dnia 04.11.2011 r. ustalono wysokość świadczenia odwołującej na kwoty : 786,43 zł - 100 % emerytury rolniczej , 186,71 zł dodatku pielęgnacyjnego , 364,09 - 50 % świadczenia rolniczego. Łącznie stanowiło to kwotę 1337,23 zł, z której potrącany jest podatek dochodowy : 258,00 zł, składka na ubezpieczenie zdrowotne potrącana z tej kwoty oraz 36,75 zł składka na ubezpieczenie zdrowotne potrącana z emerytury. Do wypłaty pozostaje kwota netto wynosząca 1160,23 zł. W takiej wysokości powinno być wypłacane świadczenie odwołującej i taką kwotę odwołująca otrzymuje .

W tak ustalonym stanie faktycznym sprawy Sąd Okręgowy powołując się na treść art. 19 i art. 27 ustawy z dnia 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz przepisów ustawy z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych ( art. 3 , 66 punkt 17 , 72 i 81 ) uznał odwołanie za nieuzasadnione, stwierdzając, że odwołująca jako osoba zamieszkująca na terenie Unii Europejskiej , pobierająca polskie świadczenie emerytalne podlega przepisom wymienionej ustawy i stąd zasadnie potrącane są składki na ubezpieczenie zdrowotne z pobieranego przez nią świadczenia.

Na rozprawie w dniu 24 stycznia 2012 roku Sąd Okręgowy oddalił wniosek ubezpieczonej o przesłuchanie jej w ramach pomocy sądowej i odroczenie rozprawy.

Powyższy wyrok zaskarżyła apelacją K. J. wnosząc o jego uchylenie. W uzasadnieniu skarżąca zarzuciła Sądowi Okręgowemu przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, naruszenie art. 386 pkt 4 k.p.c. poprzez pozbawienie jej prawa do jawnego postępowania sądowego i nieuwzględnienie wniosku o odroczenie rozprawy i przesłuchanie w drodze pomocy sądowej. Ubezpieczona złożyła także wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego księgowego celem prawidłowego wyliczenia jej świadczenia. Ponadto ubezpieczona zarzuciła, że Sąd Okręgowy błędnie przyjął , iż mieszka w Niemczech.

W piśmie z dnia 20 czerwca 2012 roku pełnomocnik ubezpieczonej wniósł o zasądzenie na rzecz skarżącej kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W dniu 10 stycznia 2013 roku, ubezpieczona złożyła wniosek o przesłuchanie jej w ramach pomocy sądowej w Sądzie Rejonowym w Gryficach w celu umożliwienia jej udziału w postępowaniu sądowym. Ponowionym wnioskiem z dnia 5 lutego 2013 roku ubezpieczona dodatkowo wniosła o odroczenie rozprawy apelacyjnej celem przeprowadzenia dowodu z przesłuchania wnioskodawczyni w miejscu jej zamieszkania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawczyni jest nieuzasadniona.

Kwestią sporną w niniejszej sprawie jest wysokość otrzymywanego przez K. J. świadczenia zbiegowego przyznanego na podstawie poprzednio obowiązujących przepisów ustawy z dnia 14.12.1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin. Osobom , które nabyły prawo do świadczenia rolniczego i świadczenia z ubezpieczenia pracowniczego przysługiwała bowiem wypłata świadczeń w zbiegu : całej emerytury rolniczej i 50 % emerytury pracowniczej lub odwrotnie w wersji korzystniejszej . Odwołująca ma prawo do świadczenia zbiegowego : 100 % emerytury rolniczej i 50 % emerytury pracowniczej, ma przyznany także dodatek pielęgnacyjny od daty ukończenia 75 lat.

Istotne jest przy tym, że ubezpieczona kwestionuje jedynie sposób odprowadzania składek , które jej zdaniem są bezpodstawnie naliczane od każdego z przyznanych jej świadczeń, zaniżając wypłacane świadczenie.

W związku z tym - skoro zarzuty apelacji sprowadzają się w zasadzie do zastosowania przepisów prawnych określających zasady odprowadzania należnych składek - wniosek ubezpieczonej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości jest bezzasadny, bowiem problem sprowadza się jedynie do ustalenia wysokości potrąceń z prawidłowo wyliczonych - niekwestionowanych przez skarżącą - wysokości przyznanych jej świadczeń.

W ocenie Sądu Apelacyjnego ustalenia Sądu Okręgowego w zakresie przyjętych wysokości świadczeń należnych wnioskodawczyni oraz zasadności i wysokości potrąceń dokonanych przez organ rentowy są prawidłowe. Zauważenia wymaga, że ubezpieczona poza gołosłownym wyrażeniem odmiennego stanowiska nie przedstawiła żadnych merytorycznych zarzutów co do dokonanych obliczeń. Stanowisko to stanowi zatem jedynie gołosłowną polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu Okręgowego i właściwie zastosowanymi przepisami prawa materialnego. Istotnie wobec przeniesienia miejsca zamieszkania do Polski pobierana jest także ze świadczenia ubezpieczonej składka zdrowotna, co wynika z powołanych przez Sąd Okręgowy przepisów ustawy z dnia 27.08.2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych ( Dz. U. Nr. 164 poz. 1027 ze zm.).

Niezasadny jest także zarzut naruszenia przez Sąd Okręgowy przepisów prawa procesowego. Istotnie ubezpieczona wnioskowała o przesłuchanie jej w ramach pomocy sądowej w Sądzie Rejonowym w Gryficach, motywując wniosek wiekiem i złym stanem zdrowia. Nie wskazała jednak okoliczności wymagających wyjaśnienia w trybie tego dowodu, przy jednoczesnym zauważeniu, że istotne dla rozstrzygnięcia okoliczności faktyczne są bezsporne. W związku z tym prawidłowo Sąd Okręgowy oddalił wniosek ubezpieczonej w tym zakresie. Z tych samych przyczyn Sąd Apelacyjny nie uwzględnił tożsamego wniosku ubezpieczonej złożonego na etapie postępowania apelacyjnego. Należy przy tym wskazać, że dowód z przesłuchania stron ma charakter subsydiarny, tj. przeprowadzany jest wówczas, jeżeli po wyczerpaniu środków dowodowych lub ich braku, pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy ( art. 299 k.p.c.). W okolicznościach przedmiotowej sprawy spór sprowadzał się w istocie do rozstrzygnięcia, czy organ rentowy prawidłowo dokonał potrąceń ze świadczenia skarżącej składki zdrowotnej od 1.10.2011 roku. Skarżąca swe stanowisko w tym przedmiocie zawarła zarówno w odwołaniu, jak i w innych pismach procesowych. Stąd brak było, zdaniem Sądy Apelacyjnego potrzeby przeprowadzania dowodu z przesłuchania skarżącej w charakterze strony.

Z omówionych względów Sąd Apelacyjny uznając bezskuteczność zarzutów apelacji, stosownie do art. 385 k.p.c. orzekł, jak w punkcie pierwszym sentencji.

Odnosząc się do wniosku pełnomocnika ubezpieczonej o zasądzenie kosztów pomocy prawnej udzielonej ubezpieczonej z urzędu, Sąd Apelacyjny wniosek ten uznał za niezasadny, bowiem uwzględniając dyspozycje § 2 ust. 1 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radcy prawnego oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.), stwierdzenia wymaga, że nakład pracy pełnomocnika wnioskodawczyni w postępowaniu apelacyjnym sprowadził się jedynie do wskazania wartości przedmiotu zaskarżenia. W związku z tym, w ocenie Sądu Apelacyjnego brak aktywności pełnomocnika ustanowionego z urzędu w reprezentowaniu interesów wnioskodawczyni nie upoważniają go do skutecznego domagania się przyznania mu kosztów nie opłaconej pomocy prawnej.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny orzekł jak w punkcie drugim postanowienia.