Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 5 lutego 1999 r.
II UKN 20/99
Niezwiązanie sądu drugiej instancji postanowieniem sądu pierwszej ins-
tancji w przedmiocie przywrócenia terminu nie oznacza, że sąd ten może od-
rzucić apelację bez wyjaśnienia czy zachodzą okoliczności wymienione w art.
168 § 1 KPC.
Przewodniczący: SSN Stefania Szymańska, Sędziowie SN: Teresa Romer,
Jerzy Kuźniar (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 5 lutego 1999 r. na posiedzeniu nie-
jawnym sprawy z wniosku Marianny W. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecz-
nych-Oddziałowi w P. o rentę, na skutek kasacji wnioskodawczyni od postanowienia
Sądu Apelacyjnego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z dnia 4
listopada 1998 r. [...]
p o s t a n o w i ł:
u c h y l i ć zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Sądowi Apelacyj-
nemu do ponownego rozpoznania.
U z a s a d n i e ni e
Postanowieniem z dnia 4 listopada 1998 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie od-
rzucił apelację wnioskodawczyni Marianny W. od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z dnia 1 lipca 1998 r. [...] po ustale-
niu, że odpis wyroku Sądu Wojewódzkiego wraz z uzasadnieniem otrzymała - na
swój wniosek - w dniu 23 września 1998 r., natomiast apelację złożyła w dniu 16
października 1998 r., a więc z przekroczeniem terminu, o którym mowa w art. 369 § 1
KPC. Sąd Wojewódzki, uwzględniając wniosek Marianny W., przywrócił jej termin do
złożenia apelacji, stwierdzając, że wobec choroby opóźnienie w złożeniu apelacji
było usprawiedliwione. W ocenie Sądu Apelacyjnego postanowienie Sądu pierwszej
2
instancji nie jest uzasadnione. Przedłożone zaświadczenia lekarskie potwierdzają
jedynie fakt leczenia się z powodu schorzeń przewlekłych, ale nie dają podstaw do
uwzględnienia wniosku o przywrócenie terminu, nie stwierdzają bowiem, że scho-
rzenia te uniemożliwiły złożenie apelacji w terminie. Nieudowodnienie braku zawi-
nienia - art. 168 § 1 KPC - prowadzi do nieuwzględnienia wniosku i w konsekwencji
odrzucenia apelacji.
Powyższe postanowienie zaskarżyła kasacją wnioskodawczyni i zarzucając
naruszenie art. 168 § 1 KPC oraz art. 241 KPC, wniosła o jego uchylenie. Według
skarżącej przepis art. 168 § 1 KPC nie wymaga udowodnienia braku winy, uznając za
wystarczające uprawdopodobnienie, że niedochowanie terminu nastąpiło bez zawi-
nienia. Nadto, wnioskodawczyni dysponuje zaświadczeniem lekarskim z dnia 16 lis-
topada 1998 r., potwierdzającym, że z uwagi na stan zdrowia, nie mogła złożyć ape-
lacji w terminie.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:
Trafnie stwierdził Sąd Apelacyjny, że postanowienie Sądu pierwszej instancji
w przedmiocie przywrócenia terminu nie jest wiążące, niemniej jego niepodzielenie
nie może być wynikiem jedynie odmiennego poglądu co do istnienia przyczyn uspra-
wiedliwiających opóźnienie w dokonaniu czynności prawnej, bez przeprowadzenia
dowodów dla oceny, czy przesłanki takie faktycznie występują. Jest to tym bardziej
konieczne, że przepis art. 168 § 1 KPC nie zobowiązuje strony do udowodnienia, że
uchybiła terminowi bez swojej winy, a jedynie uprawdopodobnienia, że tak było, co
trafnie stwierdza kasacja. Przedłożone w toku postępowania przed Sądem Woje-
wódzkim zaświadczenia lekarskie wskazywały na przewlekłe schorzenia wniosko-
dawczyni i leczenie z nimi związane, a więc gdyby Sąd Apelacyjny powziął wątpli-
wości co do istnienia niezawinionych okoliczności usprawiedliwiających opóźnienie w
dokonaniu czynności prawnej, mógł uzupełnić postępowanie dowodowe. Jego
ocena, że dołączone zaświadczenia lekarskie nie są wystarczające dla przyjęcia, iż
zachodzą przesłanki określone w art. 168 § 1 KPC, nie może być w tych warunkach
podzielona, jako przedwczesna.
W tym stanie rzeczy, gdy kasacja okazała się usprawiedliwiona, należało
orzec jak w sentencji po myśli art. 39313
§ 1 KPC.
========================================