Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia14 maja 1999 r.
I PKN 42/99
Rozstrzygnięcie sprawy o przywrócenie poprzednich warunków pracy i
płacy nie zależy od wyniku toczącego się procesu o przywrócenie do pracy na
skutek późniejszego rozwiązania przez pracodawcę stosunku pracy między
tymi samymi stronami, w takim stopniu, iżby zobowiązywało sąd do zawiesze-
nia postępowania w pierwszej sprawie (art. 177 § 1 pkt 1 KPC).
Przewodniczący: Prezes SN Jan Wasilewski (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Roman Kuczyński, Jadwiga Skibińska-Adamowicz.
Sąd Najwyższy, rozpoznaniu w dniu 14 maja 1999 r. sprawy z powództwa
Krystyny G. przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej „P.” w O. o przywrócenie do pracy,
na skutek kasacji strony pozwanej od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Olsztynie z dnia 22 września 1998 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Powódka Krystyna G. wniosła o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia wa-
runków pracy i płacy przez pozwaną Spółdzielnię Mieszkaniową „P.” w O. Pozwana
Spółdzielnia wniosła o oddalenie powództwa.
Sąd Rejonowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 3 kwietnia 1998 r. przywrócił po-
wódkę do pracy w pozwanej na dotychczasowych warunkach pracy i płacy.
Sąd ten ustalił, że powódka była zatrudniona w pozwanej Spółdzielni od 1
kwietnia 1983 r. jako starszy magazynier. W lipcu 1997 r. pozwana na skutek długo-
trwałej choroby H.K. – współpracownicy powódki - zarządziła przeprowadzenie in-
wentaryzacji zdawczo-odbiorczej i przyjęcie przez powódkę wspólnej odpowiedzial-
ności materialnej z W.M. Powódka w piśmie z 21 lipca 1997 r. nie wyraziła zgody na
przyjęcie odpowiedzialności materialnej z tą osobą. W związku z tym pozwana za-
rządziła na dzień 1 sierpnia 1997 r. przekazanie magazynu Marii i Januszowi O. W
2
dniu 27 sierpnia 1997 r. pozwana wezwała powódkę do wskazania w terminie sied-
miu dni stanowiska pracy, na którym chciałaby być zatrudniona. W odpowiedzi na to
pismo powódka oświadczyła, że nie wskaże takiego stanowiska, gdyż wiązałoby się
to ze szkodą dla innego pracownika. Powódka od 28 sierpnia do 1 grudnia 1997 r.
przebywała nieprzerwanie na zwolnieniu lekarskim, a następnie przedstawiła zaś-
wiadczenie, że jest zdolna do pracy na dotychczasowym stanowisku. W grudniu
1997 r. pozwana zwróciła się do Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” (której po-
wódka jest przewodniczącą) z informacją o zamiarze powierzenia powódce stanowis-
ka sprzątacza posesji. Komisja Zakładowa nie wyraziła na to zgody, uzasadniając
ten fakt tym, że przeniesienie powódki pogorszyłoby jej stan zdrowia i że jest to
praca poniżej jej kwalifikacji zawodowych. W dniu 15 grudnia 1997 r. pozwana wrę-
czyła powódce pismo informujące, że z następnym dniem powierza jej stanowisko
sprzątacza posesji za wynagrodzeniem 850 zł.
Sąd Rejonowy uznał, że w opisanym stanie faktycznym - zgodnie z art. 32 ust.
2 ustawy z dnia 23 maja 1991r. o związkach zawodowych (Dz.U. Nr 55, poz. 234 ze
zm.) - powódka korzysta z ochrony i nie jest dopuszczalna jednostronna zmiana jej
warunków pracy bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej. Sąd
podkreślił ponadto, że powierzenie powódce stanowiska sprzątacza posesji w jej
sytuacji życiowej, a w szczególności zdrowotnej, nosi cechy degradacji i upokorze-
nia. Z tych względów Sąd na mocy art. 45 § 1 KP przywrócił powódkę do pracy na
dotychczasowych warunkach.
Apelację od wyroku Sądu Rejonowego złożyła pozwana Spółdzielnia. Zarzu-
ciła mu naruszenie art. 8 KP. Zdaniem skarżącej powódka, odmawiając prowadzenia
magazynu z W.M., dezorganizowała pracę pozwanej i korzystanie przez nią z
ochrony jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Pozwana wniosła o
zmianę wyroku i oddalenie roszczenia powódki względnie uchylenie i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Wojewódzki w Olsztynie oddalił apelację. Podzielił przy tym argumentację
Sądu Rejonowego. Zaznaczył jednak, że istotnie zakłócenie pracy magazynu dezor-
ganizuje funkcjonowanie zakładu pracy, jednak nie można pomijać faktu, że powód-
ka była magazynierem od 1983 r. i w związku z chorobą H.K. należało jej dać moż-
ność doboru osoby współodpowiedzialnej materialnie, a nie narzucać osobę nie-
znaną. Zdaniem Sądu Wojewódzkiego nie do przyjęcia jest argumentacja zakładu
pracy, jakoby warunki pracy magazyniera były porównywalne z pracą zaproponowa-
3
ną powódce Sąd uznał, że faktycznie jest to dla powódki degradacja, stanowiąca
istotny powód odmówienia zgody przez zakładową organizację związkową na zapro-
ponowane powódce wypowiedzenie zmieniające.
Pozwana zaskarżyła wyrok Sądu Wojewódzkiego kasacją, zarzucając mu na-
ruszenie przepisów postępowania, tj. art. 177 § 1 pkt 1 KPC, przez bezzasadne nie-
uwzględnienie zgłoszonego w czasie rozprawy apelacyjnej wniosku strony pozwanej
w przedmiocie zawieszenia postępowania do czasu rozstrzygnięcia procesu [...] z
powództwa Krystyny G. przeciwko pozwanej Spółdzielni o uznanie rozwiązania
umowy o pracę w trybie art. 52 KP za bezskuteczne i przywrócenie do pracy. Zda-
niem skarżącej oddalenie wyżej opisanego powództwa spowoduje, że roszczenie
powódki o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia warunków pracy i płacy stanie
się bezprzedmiotowe, tym bardziej że w innej sprawie [...] powódka cofnęła roszcze-
nie o przywrócenie do pracy i zażądała od pozwanej jedynie odszkodowania. Poz-
wana zaznaczyła także, iż w wyniku rozstrzygnięcia Sądu Wojewódzkiego doszło do
tego, że na dotychczasowe warunki pracy i płacy została przywrócona osoba nie bę-
dąca już pracownicą pozwanej Spółdzielni. W kasacji wniesiono także o dopuszcze-
nie dowodu z akt sprawy Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w Olsztynie [...].
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja jest nieuzasadniona. Z treści art. 177 § 1 pkt 1 KPC wynika, że prze-
pis ten ma zastosowanie w sytuacji, gdy wynik rozpatrywanej przez sąd sprawy zale-
ży od wyniku innego toczącego się postępowania cywilnego oraz że jest to warunek
wystarczający, lecz nie konieczny do zawieszenia przez sąd postępowania.
Przepis ten nie zobowiązuje sądu do zawieszenia postępowania, lecz stwarza
jedynie taką możliwość. Między wcześniejszym wypowiedzeniem pracownikowi wa-
runków pracy i płacy, a późniejszym rozwiązaniem umowy o pracę nie istnieje taka
zależność, która prowadziłaby do stwierdzenia, iż rozstrzygnięcie sprawy o zasad-
ność wypowiedzenia zmieniającego zależy od orzeczenia o skuteczności później-
szego rozwiązania umowy o pracę. Roszczenia dochodzone przez powódkę w obu
sprawach wywiedzione były z dwóch różnych zdarzeń i odmiennych podstaw praw-
nych. Następcze rozwiązanie stosunku pracy stron nie czyniło bezprzedmiotowym
rozstrzygnięcia wcześniejszego sporu o zasadność wypowiedzenia powódce warun-
ków pracy i płacy. Rozstrzygnięcie tego sporu kształtowało bowiem treść stosunku
4
pracy do czasu jego rozwiązania i stwarzało dla powódki określone uprawnienia,
oczywiście o ile powódka w terminie wskazanym w art. 48 § 1 KP zgłosiła gotowość
podjęcia pracy. Jeżeli warunku tego nie spełniła, to bezprzedmiotowe było późniejsze
rozwiązanie z nią umowy o pracę, bowiem stosunek pracy już ustał. W przeciwnym
razie skutki orzeczenia o przywróceniu powódce poprzednich warunków pracy i płacy
będą dotyczyć okresu do rozwiązania stosunku pracy stron. Powódka na rozprawie
przed Sądem Najwyższym oświadczyła, iż tak też rozumie sens przywrócenia jej po-
przednich warunków pracy i płacy. Gdyby inaczej zamierzała realizować wyrok wy-
dany w tej sprawie, to pozwanej będą służyć środki prawne np.: powództwo przeci-
wegzekucyjne.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39312
KPC oddalił kasację.
========================================