Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 28 lipca 1999 r.
I PKN 166/99
Pracownikowi, który po rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia
na podstawie art. 53 § 1 pkt 1 KP, jest nadal niezdolny do pracy i z tego tytułu
pobiera świadczenia rehabilitacyjne, nie przysługuje roszczenie o ponowne
zatrudnienie (art. 53 § 5 KP).
Przewodniczący: SSN Józef Iwulski, Sędziowie: SN Barbara Wagner (spra-
wozdawca), SA Katarzyna Gonera.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 28 lipca 1999 r. sprawy z powództwa
Józefa B. przeciwko Zakładowi Energetycznemu Spółce Akcyjnej w B. o przywróce-
nie do pracy, na skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku z dnia 21 grudnia 1998 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku, wyro-
kiem z dnia 21 grudnia 1998 r. [...] oddalił apelację Józefa B. od wyroku Sądu Rejo-
nowego-Sądu Pracy w Białymstoku z dnia 30 września 1998 r. [...] oddalającego po-
wództwo o przywrócenie do pracy w Zakładzie Energetycznym S.A. w B.
Sąd uznał, że zaskarżony wyrok został wydany po dokonaniu „wszechstron-
nych i wyczerpujących ustaleń, które znajdują pełne potwierdzenie w materiale do-
wodowym sprawy”.
Józef B. był zatrudniony u strony pozwanej od 14 maja 1991 r. na czas nie
określony na stanowisku murarza – tynkarza. W okresach: od 2 do 19 września 1997
r. i od 24 września 1997 r. do 4 marca 1998 r. był nieobecny w pracy z powodu cho-
roby. Po 4 marca 1998 r. nie stawił się do pracy. Zgłosił się w niej dopiero w kwietniu,
a więc już po rozwiązaniu stosunku pracy. Zakład Energetyczny rozwiązał z powo-
dem umowę o pracę bez wypowiedzenia z dniem 31 marca 1998 r.
2
Zgodnie z art. 53 § 1 pkt 1 lit. b KP – pracodawca może rozwiązać umowę o
pracę bez wypowiedzenia, jeżeli niezdolność pracownika do pracy z powodu choroby
trwa dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku. Zasiłek
chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby,
nie dłużej niż przez 6 miesięcy (art. 8 ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o świadcze-
niach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa,
jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 143 ze zm., powoływanej dalej jako
„ustawa”). Do okresu zasiłkowego wlicza się okres poprzedniej niezdolności do pracy
spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa między nimi nie przekraczała 30 dni
(art. 9 ust. 2 ustawy ). Niezdolność do pracy Józefa B. spowodowana była tą samą
chorobą. Zakład Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w B. decyzją z dnia 16 kwietnia
1998 r. przyznał mu świadczenie rehabilitacyjne od 5 marca do 2 czerwca 1998 r.,
przedłużając następnie okres pobierania tego świadczenia kolejnymi decyzjami - od
3 czerwca do 2 listopada 1998 r.
W ocenie Sądu, art. 53 § 1 pkt 1 lit. b KP został prawidłowo zastosowany.
Pracodawca nie naruszył także art. 53 § 3 KP, albowiem powód zgłosił się do pracy
już po rozwiązaniu umowy o pracę. Roszczenie z art. 53 § 5 KP nie było przedmio-
tem rozpoznania i jest przedwczesne, albowiem w dniu wyrokowania powód nadal
był niezdolny do pracy.
Powyższy wyrok Józef B. zaskarżył kasacją. Wskazując jako jej podstawę na-
ruszenie prawa materialnego, a to art. 53 § 3 i § 5 KP, wniósł o uchylenie zaskarżo-
nego wyroku oraz zasądzenie kosztów postępowania. Twierdził, że zgłosił się do
pracy w dniu 1 kwietnia 1998 r. w Zakładzie Energetycznym B. Rejon Ł., a kierownik
inż. Andrzej B. wydał mu skierowanie na badania profilaktyczne do Poradni Medycy-
ny Pracy [...] w Ł. W dniu 7 kwietnia otrzymał zaświadczenie o zdolności do pracy
wydane przez lek. med. Krystynę Z. z Wojewódzkiej Przychodni Przemysłowej - Po-
radni Medycyny Pracy [...]. W tym samym dniu zgłosił się do pracy, ale go do niej nie
dopuszczono. Nadto, Sądy błędnie przyjęły daty dotyczące przyznania świadczenia
rehabilitacyjnego. Skarżący zgłosił o nie wniosek w dniu 27 lutego 1998 r. – orzecze-
nie lekarza orzecznika zostało wydane 19 marca 1998 r.- Zakład Ubezpieczeń Spo-
łecznych przyznał świadczenie rehabilitacyjne od 5 marca 1998 r. decyzją z dnia 16
kwietnia 1998 r. Pracodawca odmówił ponownego zatrudnienia powoda pomimo, że
przez cały ten czas – do kwietnia 2000 r. - ważne było zaświadczenie, że jest on
zdolny do pracy.
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Art. 53 § 3 KP zakazuje rozwiązania umowy o pracę z przyczyn określonych w
§ 1 i 2 z pracownikiem, który stawił się do pracy w związku z ustaniem przyczyny
nieobecności.
Strona pozwana złożyła oświadczenie woli o rozwiązaniu z powodem stosun-
ku pracy bez wypowiedzenia w dniu 30 marca 1998 r., wskazując jako datę rozwią-
zania umowy o pracę 31 marca 1998 r. Powód stawił się w Zakładzie Energetycznym
B. Rejon Ł. w dniu 1 kwietnia 1998 r., a zatem już po rozwiązaniu stosunku pracy.
Zakaz rozwiązania umowy o pracę z art. 53 § 3 KP w sytuacji, gdy umowa ta została
już wcześniej rozwiązana jest bezprzedmiotowy. Zarzut naruszenia tego przepisu
należy wobec powyższego uznać za bezzasadny.
Według art. 53 § 5 KP pracodawca powinien w miarę możliwości ponownie
zatrudnić pracownika, który w okresie sześciu miesięcy od rozwiązania umowy o
pracę, zgłosi swój powrót do pracy niezwłocznie po ustaniu przyczyn, które uzasad-
niały rozwiązanie stosunku pracy.
Warunkiem zastosowania art. 53 § 5 KP jest nie tylko zgłoszenie w ciągu
sześciu miesięcy powrotu do pracy (wniosku o ponowne zatrudnienie), ale i ustanie
w tym czasie przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy o pracę.
Przyczyną nieobecności w pracy Józefa B. była jego niezdolność do pracy
spowodowana chorobą. Trwała ona także po rozwiązaniu umowy o pracę, tj. po 31
marca 1998 r. - do 2 listopada 1998 r. Do tej bowiem daty skarżący korzystał ze
świadczenia rehabilitacyjnego. Przesłanką nabycia prawa do tego świadczenia jest,
stosownie do art. 20 ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r., niezdolność do pracy trwająca
nadal po wyczerpaniu zasiłku chorobowego, jednak przy pozytywnych rokowaniach
co do jej odzyskania. Warunek odzyskania zdolności do pracy przez Józefa B. w
okresie sześciu miesięcy od rozwiązania z nim stosunku pracy nie został spełniony.
Jego roszczenie z art. 53 § 5 KP o nawiązanie stosunku pracy uległo wygaśnięciu z
dniem 30 września 1998 r. Przy tym należy podzielić stanowisko Sądu drugiej instan-
cji, że orzeczenie pierwszoinstancyjne dotyczyło żądania przywrócenia do pracy, a w
chwili wyrokowania ( 30 września 1998 r.) przyczyna nieobecności w pracy i rozwią-
zania umowy o pracę bez wypowiedzenia - niezdolność do pracy istniała nadal. Józef
B. nie mógł więc w apelacji zgłaszać nowych roszczeń, w tym o nawiązanie stosunku
4
pracy wobec ustania przyczyny nieobecności w pracy, w związku z którą nastąpiło
rozwiązanie umowy o pracę. Nadto, jego zgłoszenie się w zakładzie pracy w dniu 1
kwietnia 1998 r. mogłoby ewentualnie uzasadniać roszczenie o ustalenie, że doszło
w tym dniu do zawarcia umowy o pracę przez czynności konkludentne ( dopuszcze-
nie do pracy), ale roszczeń takich powód nie formułował i nie stanowiły one przed-
miotu rozpoznania, a wobec tego i wyrokowania w niniejszej sprawie.
Powołanie się na zaświadczenie wydane przez lekarza Poradni Medycyny
Pracy [...] w Ł. w przedmiocie zdolności powoda do pracy nie ma dla rozstrzygnięcia
sprawy znaczenia. Skarżący nie wskazuje jako podstawy kasacyjnej naruszenia
przepisów postępowania. W takim przypadku Sąd Najwyższy, który rozpoznaje
sprawę w granicach kasacji (art. 39311
KPC) jest związany ustaleniami faktycznymi,
które uznaje za niewadliwe.
Kierując się powyższymi motywami Sąd Najwyższy, stosownie do art. 39312
KPC, orzekł jak w sentencji.
========================================