Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 9 lutego 2000 r.
I PKN 518/99
Przepis art. 44 ustawy z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach
państwowych (jednolity tekst: Dz.U. z 1991 r. Nr 18, poz. 80 ze zm.), zgodnie z
którym zastępcę dyrektora przedsiębiorstwa powołuje dyrektor za zgodą rady
pracowniczej, jest przepisem odrębnym w rozumieniu art. 68 KP.
Przewodniczący SSN Teresa Flemming-Kulesza (sprawozdawca), Sędziowie
SN: Jerzy Kwaśniewski, Walerian Sanetra.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 9 lutego 2000 r. sprawy z powództwa
Mariana B. przeciwko „T.S.” Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W. - Od-
działowi w L. o przywrócenie do pracy, na skutek kasacji powoda od wyroku Sądu
Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Lublinie z dnia 6 maja 1999
r. [...]
o d d a l i ł kasację i nie obciążył powoda kosztami postępowania kasacyjne-
go.
U z a s a d n i e n i e
Marian B. domagał się początkowo przywrócenia do pracy w „T.S.” Spółce z
ograniczoną odpowiedzialnością w W., a następnie ustalenia, że łączy go stosunek
pracy z tym pracodawcą.
Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa.
Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Lublinie wyrokiem z dnia 16 grudnia 1998 r. od-
dalił powództwo dokonawszy następujących ustaleń faktycznych.
Powód zatrudniony był w Przedsiębiorstwie Państwowym „T.S.” w W. na pods-
tawie powołania na stanowisku zastępcy dyrektora do spraw Oddziału w L. Przedsię-
biorstwo Państwowe „T.S.” na podstawie aktu komercjalizacji zostało przekształcone
w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, której jedynym udziałowcem jest Skarb
Państwa. Zarząd Spółki 31 grudnia 1997 r. faxem przekazał do wszystkich oddziałów
2
informację dotyczącą dalszego zatrudnienia pracowników byłego Przedsiębiorstwa
Państwowego „T.S.”, oraz wygaśnięcia stosunków pracy pracowników zatrudnionych
na podstawie powołania. W 5 stycznia 1998 r. w pierwszym dniu roboczym nowego
roku, powód stawił się do pracy około 640
, a około 900
przyjechał z W. dyrektor poz-
wanej Spółki i wręczył mu pismo o wygaśnięciu stosunku pracy z dniem 1 stycznia
1998 r. w związku z komercjalizacją Przedsiębiorstwa Państwowego „T.S.”. Powód
po raz pierwszy dowiedział się wówczas, że nie będzie zatrudniony w pozwanej
Spółce. Zdaniem Sądu Rejonowego stosunek pracy powoda nawiązany na podsta-
wie powołania nie przekształcił się w umowny po wejściu w życie nowelizacji Kodek-
su pracy z 1996 r. (zgodnie z art. 8 ustawy nowelizacyjnej z dnia 2 lutego 1996 r.),
gdyż art. 44 ustawy o przedsiębiorstwach państwowych jest przepisem odrębnym w
rozumieniu art. 68 § 1 KP w znowelizowanym brzmieniu. Między stronami nie doszło
też do nawiązania stosunku pracy przez fakt stawienia się powoda do pracy 5 stycz-
nia 1998 r.
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Lublinie wyrokiem z
dnia 6 maja 1999 r. oddalił apelację powoda od tego wyroku. Sąd drugiej instancji
uznał za prawidłowe ustalenia poczynione przez Sąd Rejonowy i podzielił motywy
jego rozstrzygnięcia, w szczególności interpretację art. 8 ustawy z dnia 2 lutego 1996
r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 24,
poz. 110).
Powód wniósł kasację od tego wyroku zarzucając naruszenie prawa material-
nego przez niezastosowanie art. 8 pkt 1 ustawy z dnia 2 lutego 1996 r. o zmianie
ustawy – Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw na skutek uznania, że art.
44 ustawy o przedsiębiorstwach państwowych jest przepisem odrębnym w rozumie-
niu art. 68 § 1 KP „i w związku z tym uznanie, że nie nastąpiło przekształcenie sto-
sunku pracy powoda na podstawie powołania w stosunek pracy zawarty na czas nie-
określony”. Zarzucił też naruszenie art. 231
§ 5 KP poprzez niezaproponowanie mu
nowych warunków pracy i płacy pomimo przejęcia zakładu pracy. Kasacja zawiera
wniosek o uchylenie wyroków Sądu Okręgowego i Sądu Rejonowego w Lublinie i
przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, ewen-
tualnie o orzeczenie co do istoty sprawy i „uznanie, że powoda łączy z pozwanym
T.S. Sp. z o.o. w Warszawie stosunek pracy zawarty na czas nieokreślony”.
Strona pozwana wniosła o oddalenie kasacji.
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Dla rozstrzygnięcia rozpoznawanej sprawy istotna była podstawa zatrudnienia
powoda w dacie komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego, które było jego pra-
codawcą. Zgodnie bowiem z art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komer-
cjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (Dz.U. Nr 118, poz. 561 ze zm.)
stosunek pracy dyrektora przedsiębiorstwa państwowego oraz pracowników zatrud-
nionych na podstawie powołania wygasa z mocy prawa z dniem wykreślenia przed-
siębiorstwa państwowego z rejestru przedsiębiorstw państwowych. Nie było sporne,
że stosunek pracy powoda na stanowisku zastępcy dyrektora przedsiębiorstwa pańs-
twowego nawiązał się na podstawie powołania. Sporny problem dotyczył tego, czy
przekształcił się on stosunek w umowny zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 2 lutego
1996 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr
24, poz. 110). Stałoby się tak wówczas, gdyby powód był zatrudniony na stanowisku
pracy nie wymienionym w przepisach, o których mowa w art. 68 § 1 Kodeksu pracy.
Problem sprowadzał się zatem do tego, czy stosunek pracy zastępcy dyrektora
przedsiębiorstwa państwowego zgodnie z art. 44 ustawy z dnia 25 września 1981 r. o
przedsiębiorstwach państwowych (jednolity tekst: Dz.U. z 1991 r. Nr 18, poz. 80 ze
zm.) nawiązuje się na podstawie powołania i czy przepis art. 44 jest przepisem od-
rębnym w rozumieniu art. 68 § 1 KP. Przepis art. 44 ustawy o przedsiębiorstwach
państwowych stanowi, że zastępcę dyrektora przedsiębiorstwa oraz głównego księ-
gowego powołuje i odwołuje dyrektor przedsiębiorstwa za zgodą rady pracowniczej.
Należy interpretować go jako przepis odrębny zawierający określenie przypadku
nawiązania stosunku pracy na podstawie powołania w rozumieniu art. 68 § 1 KP. Nie
ma podstaw, aby zawarte w nim sformułowanie „powołuje” rozumieć inaczej niż
wskazuje na to wykładnia językowa. Stosunek pracy powoda nie przekształcił się
więc w oparty na umowie o pracę, co skutkowało jego wygaśnięciem na podstawie
art. 6 ust. 3 ustawy o prywatyzacji i komercjalizacji przedsiębiorstw państwowych.
Pogląd taki przedstawiony był też w doktrynie („Prawo pracy wobec komercjalizacji i
prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych”, Prawo Pracy 1997, nr 2). Wymienione w
kasacji (objęte zarzutami) przepisy zostały prawidłowo zinterpretowane i zastoso-
wane. Skoro stosunek pracy powoda wygasł z datą wykreślenia przedsiębiorstwa
państwowego z rejestru, nie został on przejęty przez Spółkę wpisaną do rejestru z tą
4
datą (art. 10 ustawy o komercjalizacji), a więc nie miał do niego zastosowania prze-
pis art. 231
§ 5 KP.
Kasacja jako pozbawiona usprawiedliwionych podstaw podlegała zatem od-
daleniu (art. 39312
KPC). O kosztach orzeczono na podstawie art. 102 KPC.
========================================