Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CKN 279/2000
W Y R O K
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 26 maja 2000 r.
Sąd Najwyższy Izba Cywilna
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSN - Henryk Pietrzkowski
Sędziowie: SN - Tadeusz Domińczyk (spraw.)
SN - Iwona Koper
Protokolant: Anna Matura
po rozpoznaniu w dniu 26 maja 2000 r.
na rozprawie sprawy
z powództwa R. Spółdzielni Mieszkaniowej
przeciwko Syndykowi Masy Upadłości R. Odzieżowo-Futrzarskiej Spółdzielni
Pracy „M.”
i z powództwa wzajemnego Syndyka Masy Upadłości Rzeszowskiej
Odzieżowej Spółdzielni Pracy „M.”
przeciwko R. Spółdzielni Mieszkaniowej
o zapłatę
na skutek kasacji pozwanej wzajemnej
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 16 kwietnia 1998 r.,
oddala kasację i zasądza od R. Spółdzielni Mieszkaniowej na rzecz
Syndyka Masy Upadłości R. Odzieżowo-Futrzarskiej Pracy „M.”
2
kwotę 1500 (tysiąc pięćset) zł tytułem kosztów postępowania
kasacyjnego.
U Z A S A D N I E N I E
Wyrokiem z dnia 23 grudnia 1993 r. Sąd Wojewódzki w R. – Sąd
Gospodarczy – zasądził od pozwanej R. Odzieżowo-Futrzarskiej Spółdzielni
Pracy „M.” na rzecz powódki R. Spółdzielni Mieszkaniowej kwotę 333.296.000
zł z ustawowymi odsetkami oraz kosztami procesu tytułem należności
czynszowej. Tymże wyrokiem Sąd Wojewódzki oddalił powództwo wzajemne
Spółdzielni „M.”, którego przedmiotem było żądanie zasądzenia 3.865.000.000
zł z tytułu partycypowania w finansowaniu inwestycji wspólnej.
Uwzględniając rewizję powódki wzajemnej, Sąd Apelacyjny wyrokiem
z dnia 14 kwietnia 1994 r. uchylił wyrok Sądu Wojewódzkiego w części
orzekającej o powództwie wzajemnym i w tym zakresie sprawę przekazał
Sądowi Wojewódzkiemu do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach.
W motywach swojego rozstrzygnięcia Sąd Apelacyjny wskazał na przepisy
o bezpodstawnym wzbogaceniu jako źródło roszczenia Spółdzielni „M”.
Orzekając ponownie Sąd Wojewódzki wyrokiem z dnia 20 grudnia
1994 r. zasądził od R. Spółdzielni Mieszkaniowej na rzecz syndyka masy
upadłości R. Odzieżowo-Futrzarskiej Spółdzielni Pracy „M.” kwotę
3.394.851.155 zł z odsetkami i kosztami procesu. Także to orzeczenie Sąd
Apelacyjny uchylił i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania, podnosząc w
uzasadnieniu, iż Sąd Wojewódzki nie rozważył w należytym stopniu interesu
każdej ze stron w warunkach inflacji. Orzekając w tych warunkach z
3
naruszeniem zasady rebus sic stantibus naraził Spółdzielnię Mieszkaniową na
niebezpieczeństwo upadłości.
Wyrokiem z dnia 13 marca 1997 r. Sąd Wojewódzki uwzględnił
powództwo (wzajemne) syndyka masy upadłości Spółdzielni „M.” do kwoty
31.569,59 zł z odsetkami, umorzył postępowanie w sprawie, o ile dotyczyło ono
żądania zasądzenia kwoty 2.378,92 zł, zaś dalej idące powództwo oddalił i
orzekł o kosztach procesu. I ten wyrok Sądu Wojewódzkiego Sąd Apelacyjny
uchylił i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania, tym razem z powodu
nieważności.
Kolejnym wyrokiem z dnia 30 grudnia 1997 r. Sąd Wojewódzki orzekł
zbieżnie z wyrokiem z dnia 13 marca 1999 r. powołując się na przepisy art. 410
§ 2 i art. 405 kc przy jednoczesnym zastosowaniu art. 3581
§ 3 kc. Zasądzona
suma stanowi zaledwie 10% dochodzonej należności i – w przekonaniu Sądu
orzekającego – w dostatecznym stopniu uwzględnia skutki inflacyjne dla każdej
ze stron. Kwota 2.378,92 zł została natomiast w toku sporu uiszczona i w tym
zakresie wierzyciel został zaspokojony.
Zaskarżonym wyrokiem Sąd Apelacyjny zmienił wyrok Sądu
Wojewódzkiego przez zastąpienie zasądzonej sumy kwotą 26.126 zł, a dalsze
powództwo i apelację w pozostałej części oddalił znosząc wzajemnie między
stronami koszty postępowania apelacyjnego. Sąd Apelacyjny nie podzielił
zarzutu apelacji, o ile zmierzała ona do wykazania naruszenia art. 3581
§ 3 kc.
Zauważył przy tym, że jest związany, podobnie jak Sąd Wojewódzki, swym
poglądem wyrażonym w tej mierze w wyroku z dnia 14 kwietnia 1994 r.
W kasacji, z powołaniem się na pierwszą z jej podstaw wymienionych
w art. 3931
kpc, Spółdzielnia Mieszkaniowa zarzuca naruszenie art. 3581
§ 3 i 4
kc w związku z art. 405 kc. Podnosi w szczególności, że ze względu na
prowadzoną przez Spółdzielnię „M.” działalność gospodarczą dochodzona suma
nakładu na inwestycję wspólną nie może być waloryzowana.
4
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja nie jest uzasadniona. powołując się na pierwszą z podstaw
kasacyjnych strona skarżąca obowiązana jest wskazać, który konkretny przepis
prawa materialnego został naruszony lub niewłaściwie zastosowany, względnie
który inny przepis tego prawa powinien był być zastosowany, a nadto czy
zastosowany przepis należy tłumaczyć inaczej niż to uczynił sąd drugiej
instancji (por. orz. SN z 16 lutego 1937 r., C.II 2524/36, OSP 1937, poz. 730).
Inaczej rzecz ujmując, skarga kasacyjna powinna zawierać rzeczowe i jasne
przytoczenie przyczyn zaskarżenia. Skarga kasacyjna jest bowiem
sformalizowanym środkiem zaskarżenia i w myśl reguł płynących z art. 3933
kpc nie może stronić od wywodu, stanowiącego konkretyzację podniesionych
zarzutów i wynikających z tego następstw.
Tym wymogom rozpoznawana kasacja nie odpowiada. Zarzuca ona
wprawdzie pogwałcenie art. 3581
§ 3 i 4 kc, niemniej wymaga podkreślenia, że
Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do jego zastosowania. Swoje orzeczenie
uzasadnił powołując się na przepis art. 405 kc, akcentując przy tym zasadę
adekwatności świadczeń nie zaś ich waloryzację. Kasacja natomiast nie zwalcza
stanowiska tego Sądu w aspekcie wadliwego zastosowania przepisu art. 405,
ograniczając się do stwierdzenia, iż „art. 405 kc nie zmienia zasady, że powódka
wzajemna nie może domagać się waloryzacji i bez znaczenia jest zdaniem
pozwanej wzajemnej czy dochodzone świadczenie jest oparte na
bezpodstawnym wzbogaceniu, czy zwrocie nakładów, gdyż bezpodstawne
wzbogacenie zawiera ekwiwalentność świadczenia…”. Tak sformułowany
zarzut, pomijając jego logiczną spójność, skazuje sąd kasacyjny na
poszukiwanie rzeczywistych intencji strony skarżącej, co przeczy założeniom
kontroli kasacyjnej. Samo wniesienie kasacji bowiem nie może prowadzić do
sanacji zaskarżonego wyroku, o ile nie ma ona oparcia w treści podniesionych
rozwiniętych i uzasadnionych zarzutów kasacyjnych.
5
Ze względów wyżej przedstawionych kasację należało zatem oddalić na
zasadzie art. 39312
kpc. O kosztach orzeczono na zasadzie art. 108 1 i 98 § 1
kpc.
er