Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 7 marca 2001 r.
I PKN 299/00
Do naruszenia art. 227 KPC dochodzi wówczas, gdy sąd oddala wnioski
dowodowe zmierzające do wyjaśnienia istotnych okoliczności sprawy.
Przewodniczący SSN Teresa Flemming-Kulesza (sprawozdawca), Sędziowie
SN: Katarzyna Gonera, Józef Iwulski.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 7 marca 2001 r. sprawy z powództwa
Jerzego Ś. przeciwko Przedsiębiorstwu Państwowej Komunikacji Samochodowej w
K. o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia umowy o pracę, na skutek kasacji po-
woda od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kiel-
cach z dnia 29 grudnia 1999 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Końskich wyrokiem z dnia 25 października 1999
r. oddalił powództwo Jerzego Ś. przeciwko Przedsiębiorstwu Państwowej Komunika-
cji Samochodowej w K. o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia umowy o pracę.
Sąd ten ustalił, że powód był zatrudniony w pozwanym Przedsiębiorstwie od 1
listopada 1969 r., ostatnio na stanowisku kierownika Działu Administracyjno-Gospo-
darczego i Transportu. Od 26 października 1998 r. do 22 lipca 1999 r. powód korzy-
stał ze zwolnienia lekarskiego, a od 23 lipca do 6 sierpnia 1999 r. przebywał na urlo-
pie wypoczynkowym. 10 sierpnia 1999 r. otrzymał pismo zawierające oświadczenie
pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę za trzymiesięcznym wypowiedzeniem.
Jako przyczynę wypowiedzenia podano trudną sytuację ekonomiczną pozwanego,
zmiany organizacyjne i konieczność zmniejszenia zatrudnienia w przedsiębiorstwie.
W okresie wypowiedzenia oddelegowano powoda do pracy w dziale przewozów pa-
sażerskich i towarowych na stanowisku rewizora. Tę pracę powód miał wykonywać
do 9 listopada 1999 r. W pozwanym Przedsiębiorstwie od 1 listopada 1998 r. wpro-
2
wadzono nowy schemat organizacyjny, w którym nie występuje dział kierowany do-
tychczas przez powoda. Został natomiast powołany Oddział Administracyjno-Gospo-
darczy, Zabezpieczenia Mienia i Ochrony Przeciwpożarowej, którego kierownikiem
został Ryszard M., posiadający wyższe wykształcenie, wcześniej pracujący na sta-
nowisku zastępcy dyrektora do spraw technicznych. Rada pracownicza przedsiębior-
stwa we wniosku nr 1 z posiedzenia z 30 września 1998 r. wystąpiła do dyrektora o
odwołanie powoda z zajmowanego stanowiska i rozwiązanie z nim umowy o pracę.
Rada nie widziała możliwości współpracy z powodem. Poprzedni dyrektor (jak ze-
znał) nie miał nigdy do powoda żadnych zastrzeżeń i według niego powód był do-
brym pracownikiem. W ocenie Sądu Rejonowego do rozwiązania umowy o pracę z
powodem doszło z przyczyn ekonomicznych, z uwagi na zlikwidowanie jego stanowi-
ska pracy po zmianie schematu organizacyjnego. W stosunku do powoda zastoso-
wano regulamin postępowania w sprawach dotyczących pracowników objętych za-
miarem zwolnienia z pracy wydany we wrześniu 1998 r. przez tymczasowego kie-
rownika PPKS w K.
Powód zaskarżył ten wyrok, a Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Spo-
łecznych w Kielcach oddalił jego apelację wyrokiem z dnia 29 grudnia 1999 r. Sąd
drugiej instancji zaakceptował ustalenia i wnioski Sądu Rejonowego.
Powód wniósł kasację od tego wyroku, podnosząc zarzut naruszenia prawa
materialnego przez błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie art. 45 § 1 KP, a
także zarzut naruszenia przepisów postępowania poprzez niewyjaśnienie wszystkich
okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy - art. 227 KPC i art. 386 § 4 KPC -
oraz sprzeczność ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału - art. 233 §
1 KPC i art. 385 KPC. W uzasadnieniu kasacji zakwestionowano prawdziwość poda-
nej przez pracodawcę przyczyny zwolnienia powoda z pracy, faktycznie było nią żą-
danie rady pracowniczej. Nie może ono stanowić przyczyny uzasadniającej wypo-
wiedzenie, mogłyby ją stanowić zarzuty stawiane powodowi przez radę, te jednak nie
zostały wskazane przez pracodawcę, na pewno z tego powodu, że są bezpodstaw-
ne. Zdaniem powoda jego stanowisko pracy zostało zachowane, a Sąd nie ustalił ile
osób zwolniono i w jakich grupach zawodowych. Sąd nie przeprowadził też postępo-
wania dowodowego na okoliczność, czy nie było innej pracy dla powoda ze względu
na jego długoletni staż, nienaganną pracę i brak uprawnień emerytalnych lub zasiłko-
wych. Sąd drugiej instancji winien uchylić wyrok Sądu Rejonowego wobec tak zna-
3
czących uchybień. Gdyby nawet były zwolnienia grupowe, to rada pracownicza nie
może typować do zwolnienia, stanowiłoby to przekroczenie jej uprawnień.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:
Kasacja nie jest uzasadniona. Ocenę zasadności jej podstaw należy rozpo-
cząć od zarzutów naruszenia przepisów postępowania. Niesłusznie zarzuca się w
kasacji, że Sąd drugiej instancji z naruszeniem art. 385 i 386 § 4 KPC zamiast uchy-
lenia wyroku pierwszoinstancyjnego oddalił apelację, akceptując wadliwą ocenę do-
wodów i nieprzeprowadzenie dowodów na istotne dla rozstrzygnięcia okoliczności.
Nie twierdzi się przy tym w kasacji, że Sądy bezpodstawnie oddaliły wnioski dowo-
dowe powoda zmierzającego przy ich pomocy do wykazania, że nie miało miejsca
zmniejszenie zatrudnienia w pozwanym Przedsiębiorstwie. Takiego twierdzenia nie
zawiera zresztą kasacja, w której jedynie podnosi się, że Sąd nie prowadził postępo-
wania na tę okoliczność. Ten zarzut nie został powiązany z odpowiednim dla niego
przepisem Kodeksu postępowania cywilnego. Przepis art. 227 KPC nie został naru-
szony. Zgodnie z tym przepisem przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzy-
gnięcia sprawy istotne znaczenie. Sąd nie postąpił wbrew normie zawartej w tym
przepisie, gdyż nie prowadził dowodów na okoliczności nieistotne dla rozstrzygnięcia,
ani też nie oddalił, błędnie stosując ten przepis, wniosków dowodowych zmierzają-
cych do wyjaśnienia okoliczności istotnych. Ta druga sytuacja miałaby miejsce wów-
czas, gdyby jednocześnie doszło do niewłaściwego rozumienia lub stosowania prawa
materialnego, z którego wynika, jakie ustalenia są istotne dla rozwiązania powstałego
konfliktu i rozpoznania zgłoszonych roszczeń. W rozpoznawanej sprawie istotne było
ustalenie, czy podane przez pracodawcę przyczyny wypowiedzenia miały rzeczywi-
ście miejsce i czy to one spowodowały zwolnienie powoda z pracy. Ustalając, że w
pozwanym Przedsiębiorstwie z powodu trudnej sytuacji ekonomicznej dokonano
zmian organizacyjnych i zmniejszono zatrudnienie, Sąd Rejonowy powołał się na
zeznania dyrektora, nowy schemat organizacyjny i regulamin zwolnień. Kwestii żą-
dania zwolnienia powoda zgłoszonego przez radę pracowniczą (Sąd ustalił tę oko-
liczność) nadane zostało właściwe znaczenie. Wniosek rady i niemożliwość ułożenia
przez nią współpracy z powodem miały znaczenie przy wyborze powoda jako pra-
cownika przewidzianego do zwolnienia z pracy. Nic nie wskazuje na to, że wniosek
rady był rzeczywistą przyczyną zwolnienia. Dowody, na które powołuje się powód w
4
kasacji, wskazują jedynie na to, że rada domagała się zwolnienia, a nie na to, czym
kierował się pracodawca dokonując wypowiedzenia. Przyczyny wypowiedzenia
wskazane przez pracodawcę, których zaistnienie zostało potwierdzone w ustaleniach
dokonanych przez Sądy bez naruszenia wynikającej z art. 233 § 1 KPC zasady swo-
bodnej oceny dowodów, stanowią dostateczne jego uzasadnienie. Sąd nie naruszył
art. 45 § 1 KP, gdyż nie uznał, że wniosek rady pracowniczej stanowił (w okoliczno-
ściach sprawy, bez badania stawianych powodowi przez radę zarzutów) dostateczną
przyczynę rozwiązania z nim stosunku pracy.
Kasacja jako pozbawiona usprawiedliwionych podstaw podlegała zatem od-
daleniu (art. 39312
KPC).
========================================