Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 25 października 2001 r.
I PZ 78/01
Sąd drugiej instancji nie może bezkrytycznie przyjmować dowolnych
twierdzeń o wartości przedmiotu zaskarżenia i powinien wezwać stronę do
uzupełnienia kasacji przez skonkretyzowanie tej wartości, a dopiero następnie
ocenić ją z punktu widzenia dopuszczalności kasacji.
Przewodniczący SSN Barbara Wagner, Sędziowie SN: Józef Iwulski, Andrzej
Kijowski (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 25 paź-
dziernika 2001 r. sprawy z powództwa Zyty B. przeciwko Szkole Podstawowej w M. o
ustalenie istnienia stosunku pracy i zapłatę wynagrodzenia, na skutek zażalenia po-
wódki na postanowienie Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w Bielsku-Białej z dnia 23 kwietnia 2001 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę do ponownego roz-
poznania.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Bielsku-Białej posta-
nowieniem z dnia 23 kwietnia 2001 r. odrzucił kasację, którą powódka Zyta B. wnio-
sła od wyroku tego Sądu z dnia 28 września 2000 r. [...], oddalającego apelację od
wyroku Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w Wadowicach z dnia 29 lutego 2000 r. [...],
oddalającego powództwo o zapłatę wynagrodzenia oraz o ustalenie istnienia stosun-
ku pracy. W motywach powyższego postanowienia Sąd Okręgowy podniósł, że
przedmiotowa sprawa należy do kategorii roszczeń o prawa majątkowe, a zatem do-
puszczalność kasacji zależy od wartości przedmiotu zaskarżenia, którą pełnomocnik
powódki określił na kwotę 2.099,00 zł, czyli poniżej granicy 10.000 zł wymaganej
przez art. 3921
§ 1 KPC. Kasacja podlegała zatem odrzuceniu na podstawie art. 3935
KPC.
2
Na powyższe postanowienie powódka wniosła zażalenie, zarzucając: „naru-
szenie art. 392 KPC przez brak jego zastosowania w sprawie oraz art. 3921
§ 1 KPC
przez jego błędne zastosowanie w sprawie” i domagając się uchylenia zaskarżonego
orzeczenia. W uzasadnieniu zażalenia napisano, że przedmiotowa sprawa dotyczy
ustalenia istnienia stosunku pracy według art. 189 KPC, więc nie mogą mieć znacze-
nia ograniczenia dopuszczalności kasacji ze względu na wartość przedmiotu zaskar-
żenia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zaskarżony kasacją został wyrok Sądu Okręgowego wydany po dniu 1 lipca
2000 r., więc do postępowania kasacyjnego - także do złożenia i rozpoznania kasacji
- zastosowanie mają przepisy Kodeksu postępowania cywilnego w brzmieniu nada-
nym ustawą z dnia 24 maja 2000 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywil-
nego, ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, ustawy o kosztach sądo-
wych w sprawach cywilnych oraz ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (Dz.U.
Nr 48, poz. 554). Z przepisu art. 3921
§ 1 KPC w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca
2000 r. wynika, że ustawodawca odstąpił od wcześniejszego podziału spraw na
sprawy o świadczenia oraz inne i odróżnia teraz sprawy o prawa majątkowe i nie-
majątkowe. Tak więc od orzeczeń wydanych począwszy od dnia 1 lipca 2000 r. ka-
sacja nie przysługuje w sprawach o prawa majątkowe, jeżeli wartość przedmiotu za-
skarżenia jest niższa niż dziesięć tysięcy złotych. Interpretacja tego unormowania w
związku z art. 231
KPC (dodanym od powołanej daty przez ustawę nowelizacyjną z
dnia 24 maja 2000 r.) nie pozostawia wątpliwości, że sprawa o ustalenie istnienia
stosunku pracy jest sprawą o prawo majątkowe, albowiem taki charakter ma każde
żądanie zmierzające do realizacji prawa posiadającego bezpośredni wpływ na mająt-
kowe stosunki stron (por. np. uzasadnienie orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 25
stycznia 1961 r., 2 CR 909/59, OSPiKA 1962 z. 1, poz. 8). Wartość tego prawa w
sprawach roszczeń pracowniczych dotyczących m.in. istnienia stosunku pracy okre-
śla suma wynagrodzenia należnego za sporny okres, a przy umowach beztermino-
wych - za okres roku.
Sąd drugiej instancji właściwie ocenił charakter rozpoznawanej sprawy, lecz
przeoczył, że skarżąca dochodziła w istocie dwóch roszczeń, więc wnosząc kasację
od całości wyroku, mogła zgodnie z art. 21 KPC zliczyć ich wartość. Sądowi Okręgo-
3
wemu nie wolno było bezkrytycznie przyjmować woluntarystycznych twierdzeń strony
o wartości przedmiotu zaskarżenia i powinien ją wezwać do uzupełnienia kasacji
przez skonkretyzowanie wspomnianej wartości. Dopiero potem Sąd sprawdzi tę ską-
dinąd niejasną wartość (art. 25 § 1 KPC) i oceni jej znaczenie dla dopuszczalności
kasacji.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39318
§ 1 w
związku z art. 386 § 4 i art. 397 § 2 KPC orzekł jak w sentencji.
========================================