Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE Z DNIA 17 CZERWCA 2003 R.
SNO 32/03
Przewodniczący: sędzia SN Wiesław Maciak.
Sędziowie SN: Kazimierz Jaśkowski, Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny w Warszawie w sprawie
dyscyplinarnej sędziego Sądu Rejonowego po rozpoznaniu wniosku
obwinionego o wyłączenie od udziału w sprawie wszystkich sędziów Sądu
Apelacyjnego
p o s t a n o w i ł:
nie uwzględnić wniosku.
U z a s a d n i e n i e
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego dla okręgu Sądu Okręgowego
złożył wniosek do Sądu Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego o rozpoznanie
sprawy dyscyplinarnej sędziego Sądu Rejonowego obwinionego o to, że:
„1. w okresie od czerwca 2001 r. do 29 listopada 2002 r. nie zastosował się
do wydanego przez Sąd Rejonowy postanowienia o zabezpieczeniu powództwa,
czego skutkiem stało się prowadzenie egzekucji komorniczej;
2. w pismach procesowych skierowanych do Sądu Rejonowego do akt
sprawy sygn. akt (...) ujawnił swoje zacietrzewienie, skłonność do pieniactwa,
poszukiwanie za wszelką cenę możliwości uwolnienia się od obowiązku
alimentacyjnego wobec swojego małoletniego syna, które to zachowanie rażąco
nie licuje z godnością wykonywanego zawodu;
2
3. dopuścił się niegodnej stanowiska sędziego pozamerytorycznej polemiki
z treścią uchwały Kolegium Sądu Okręgowego z dnia 5 czerwca 2002 r., tj. o
przewinienia dyscyplinarne określone w art. 107 § 1 prawa o u.s.p.”
Dnia 29 kwietnia 2003 r., na rozprawie przed Sądem Dyscyplinarnym,
został złożony wniosek, w którym obwiniony zażądał wyłączenia od udziału w
sprawie wszystkich sędziów Sądu Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego (art.
41 § 1 k.p.k. w zw. art. 128 prawa o u.s.p.) oraz zwrócenia się do Sądu
Najwyższego o przekazanie sprawy dyscyplinarnej do rozpoznania innemu
Sądowi dyscyplinarnemu pierwszej instancji (art. 37 k.p.k. w zw. z art. 128
prawa o u.s.p.).
W uzasadnieniu wniosku o wyłączenie sędziów sędzia Sadu Rejonowego
wyraził przekonanie, że „praktycznie wszystkie zarzuty objęte wnioskiem
dyscyplinarnym obrazują konflikt o charakterze osobistym” pomiędzy nim a
Prezesem Sądu Okręgowego. Wskazując okoliczności, które – jego zdaniem –
mogły być źródłem tego konfliktu, wymienił podejmowane przezeń starania o
uzyskanie delegacji do Sądu Okręgowego, zakończone negatywną decyzją
Kolegium tego Sądu. Nawiązał także do jednogłośnie podjętej uchwały
Kolegium Sądu Okręgowego, zobowiązującej go do poddania się badaniu
lekarskiemu w celu stwierdzenia zdolności do wykonywania zawodu sędziego
oraz do decyzji w sprawie przeprowadzenia niniejszego postępowania
dyscyplinarnego, podkreślając rolę Prezesa Sądu jako inicjatora tych działań. Ta
sytuacja w powiązaniu z okolicznością, że Prezes Sądu Okręgowego jest sędzią
Sądu Apelacyjnego uzasadnia – w przekonaniu obwinionego – wyłączenie od
udziału w sprawie każdego sędziego Sądu Apelacyjnego na podstawie art. 41 §
1 k.p.k.
Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny przekazał wniosek obwinionego do
rozpoznania Sądowi wyższej instancji, ponieważ sam nie mógł tego zrobić z
powodu niemożności utworzenia składu sądu (art. 42 § 4 k.p.k. w zw. z art. 128
prawa o u.s.p.).
3
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Przepis art. 41 § 1 k.p.k., który – zgodnie z art. 128 prawa o u.s.p. – stosuje
się odpowiednio do postępowania dyscyplinarnego, stanowi, że sędzia ulega
wyłączeniu, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, iż mogłaby wywołać
uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie.
Treść tego przepisu wskazuje jednoznacznie, że podstawę wyłączenia
sędziego od udziału w sprawie stanowi nie tylko osobisty stosunek zachodzący
między sędzią a jedną ze stron, ale także inne okoliczności, które mogą
wywoływać wątpliwości co do bezstronności sędziego. Przyjmuje się, że strona,
domagając się wyłączenia sędziego od udziału w sprawie, powinna wskazać
rozsądny, zobiektywizowany powód, zdolny wzbudzić wątpliwości co do
bezstronności tego sędziego. Nie wystarczy więc samo subiektywne
przeświadczenie strony o uprzedzeniu do niej sędziego, lecz muszą zachodzić
poważne podstawy, które wskazują na istnienie obiektywnych przyczyn,
uzasadniających utratę zaufania co do bezstronności sędziego.
Tak rozumiana podstawa wyłączenia sędziego nie zachodzi w
rozpoznawanej sprawie. Przyczyny, które wskazał obwiniony, uzasadniając
rozpoznawany wniosek, nie kwalifikują się jako stosunek osobisty w rozumieniu
art. 41 § 1 k.p.k. Nie ma też podstaw do uznania, iż przedstawiona przez
obwinionego ocena charakteru stosunków między nim a Prezesem Sądu
Okręgowego stanowi – ze względu na fakt, że Prezes Sądu Okręgowego jest
sędzią Sądu Apelacyjnego – okoliczność tego rodzaju, że mogłaby ona wywołać
uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności każdego z sędziów Sądu
Apelacyjnego w niniejszej sprawie dyscyplinarnej. Przeświadczenie
obwinionego, że wskazana przezeń sytuacja może spowodować obiektywnie
uzasadnioną utratę zaufania do bezstronności sędziego jest pozbawione
racjonalnych powodów. Nie sposób bowiem przyjąć, aby decyzje dotyczące
obwinionego, w których podjęciu - w ramach obowiązków służbowych - brał
udział Prezes Sądu Okręgowego, mogły stać się przyczyną uprzedzenia sędziów
4
Sądu Dyscyplinarnego do obwinionego dlatego, że Prezes Sądu jest sędzia Sądu
Apelacyjnego.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny orzekł,
jak w sentencji postanowienia.