Pełny tekst orzeczenia

WYROK Z DNIA 1 PAŹDZIERNIKA 2004 R.
SDI 17/04
Przewodniczący: sędzia SN Józef Dołhy (sprawozdawca).
Sędziowie SN: Dorota Rysińska, Stanisław Zabłocki.
Sąd Najwyższy – Izba Karna z udziałem Zastępcy Rzecznika
Dyscyplinarnego Naczelnej Rady Adwokackiej oraz protokolanta w sprawie
adwokata obwinionego z § 49 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności
Zawodu po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 1 października 2004 r. kasacji,
wniesionej przez obwinionego od orzeczenia Wyższego Sądu Dyscyplinarnego
Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 14 czerwca 2003 r., sygn. akt (...)
utrzymującego w mocy orzeczenie Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej z
dnia 5 grudnia 2002 r., sygn. akt (...)
u c h y l i ł zaskarżone o r z e c z e n i e i utrzymane nim w mocy orzeczenie
Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej, i na podstawie art. 88 ust. 4 ustawy z
dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (jedn. tekst: Dz. U. Nr 123, poz.
1058 ze zm.) w zw. z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. umorzył postępowanie w sprawie
adwokata;
kosztami postępowania w sprawie, w tym kosztami sądowymi postępowania
kasacyjnego w kwocie dwudziestu zł, obciążył Okręgową Radę Adwokacką.
U z a s a d n i e n i e
Rzecznik Dyscyplinarny NRA w dniu 25 marca 2002 r. skierował akt
oskarżenia przeciwko adwokatowi, zarzucając mu:
1) popełnienie w miesiącach listopadzie i grudniu 1997 r. przewinienia
dyscyplinarnego, określonego w § 49 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej
2
i Godności Zawodu, polegającego na braku kontroli nad biegiem
sprawy i nie informowaniu klienta o jej postępach i wyniku.
W trakcie postępowania przed Sądem Dyscyplinarnym pierwszej
instancji Rzecznik skierował w dniu 13 maja 2002 r. dodatkowy akt
oskarżenia, zarzucając adwokatowi:
2) popełnienie w miesiącach od stycznia do grudnia 1998 r. przewinienia
dyscyplinarnego, określonego w § 49 Zbioru Zasad Etyki ....,
polegającego na braku kontroli nad biegiem sprawy i nie informowaniu
klienta o jej wyniku.
Sąd Dyscyplinarny Izby Adwokackiej orzeczeniem z dnia 5 grudnia 2002 r.
uniewinnił obwinionego od zarzutu zawartego w pkt 1, uznał natomiast za
winnego popełnienia czynu opisanego w dodatkowym akcie oskarżenia (pkt 2), i
za to na podstawie art. 80 i 81 ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo o adwokaturze
wymierzył adwokatowi karę upomnienia.
Od tego orzeczenia odwołanie wniósł obwiniony, zarzucając:
1) obrazę przepisów postępowania, a to art. 89 ust. 2 Prawa o adwokaturze,
poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów będące
wynikiem wnioskowania opartego o niepełny materiał dowodowy, w
szczególności zaś poprzez przyjęcie, że obwiniony był zobowiązany do
pisemnego powiadomienia pokrzywdzonego, podczas gdy umówiono
się, że pokrzywdzony zgłosi się do obwinionego po informację, co było
przyjętą praktyką w tej sprawie – a czego pokrzywdzony nie uczynił;
2) obrazę art. 88 ust. 1 Prawa o adwokaturze przez nie umorzenie
postępowania z uwagi na przedawnienie;
3) obrazę art. 95d Prawa o adwokaturze przez nie umorzenie postępowania
na tej podstawie.
Podnosząc te zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia i
uniewinnienie, względnie umorzenie postępowania.
3
Wyższy Sąd Dyscyplinarny Rady Adwokackiej orzeczeniem z dnia 14
czerwca 2003 r. utrzymał w mocy zaskarżone orzeczenie.
Od orzeczenia Wyższego Sądu Dyscyplinarnego NRA kasację wniósł
obwiniony adwokat, zarzucając:
„1) rażące naruszenie prawa jak również 2) niewspółmierność kary
dyscyplinarnej; a to co do pkt 1 rażące naruszenie art. 424 k.p.k., polegające na
braku zgodnego z wymaganiami tegoż artykułu ustosunkowania się i
rozważenia zarzutów podniesionych w odwołaniu i to zarówno co do kwestii
okresu wiązania umowy zlecenia jak i wątpliwości nasuwających się na tle art.
88 Prawa o adwokaturze w zestawieniu z przepisem § 25 rozporządzenia z dnia
23 lipca1998 r. w sprawie postępowania dyscyplinarnego ... (Dz. U. Nr 99, poz.
635 ze zm.), odnośnie zaś pkt 2 poprzez brak wystarczającego uzasadnienia,
jakich przesłanek zabrakło, by uznać zaistniałe zdarzenie jako przypadek
mniejszej wagi.”
W konkluzji autor kasacji wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia oraz
utrzymanego nim w mocy orzeczenia Sądu pierwszej instancji i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania temuż Sądowi.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Nie można odmówić racji zarzutowi kasacji, który wskazuje na nie-
zadawalające ustosunkowanie się przez sąd odwoławczy do argumentów
zawartych w odwołaniu obwinionego, wniesionym od wyroku Sądu
dyscyplinarnego pierwszej instancji.
Przepis § 1 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 lipca
1998 r. w sprawie postępowania dyscyplinarnego w stosunku do adwokatów i
aplikantów adwokackich (Dz. U. Nr 99, poz. 635 ze zm.) stanowi, że w
postępowaniu tym stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu postępowania
karnego, zatem oczywiste jest, że uzasadnienie dyscyplinarnego sądu
odwoławczego powinno spełniać wymagania określone w przepisie art. 457 § 3
4
k.p.k., gdyż w tym zakresie ani ustawa – Prawo o adwokaturze, ani też przepisy
rozporządzenia wykonawczego nie zawierają odmiennych uregulowań.
Norma zawarta w art. 457 § 3 k.p.k., określając obowiązki sądu
rozpoznającego środek odwoławczy, obliguje do przedstawienia argumentów,
jakimi kierowano się przy wydaniu orzeczenia oraz wskazania dlaczego wnioski
odwołania zostały uznane za zasadne albo niezasadne. Tymczasem, zapoznanie
się z treścią odwołania obwinionego adwokata i uzasadnienia orzeczenia
Wyższego Sądu Dyscyplinarnego prowadzi do jednoznacznego wniosku, że sąd
odwoławczy nie rozpoznał należycie żadnego z podniesionych przez
obwinionego zarzutów. Uzasadnienie orzeczenia sądu odwoławczego jest
wyjątkowo lakoniczne i z całą pewnością nie spełnia wymogów określonych w
art. 457 § 3 k.p.k. – do wszystkich, obszernie umotywowanych zarzutów, Sąd
odniósł się zaledwie w czterech zdaniach, zastępując argumentację ogólnikami.
Poza zakresem rozpoznania pozostał zarzut obrazy art. 95d ustawy – Prawo o
adwokaturze.
Odnosząc się do zarzutu obrazy art. 88 ust. 1 cyt. ustawy sąd odwoławczy,
wbrew zasadzie, że chwilę popełnienia przewinienia dyscyplinarnego określa
opis przewinienia przypisany w orzeczeniu skazującym, stwierdził, że „stan
braku kontroli nad biegiem sprawy trwał do dnia 17 stycznia 1999 r.”. W
zaskarżonym orzeczeniu jednoznacznie przypisano obwinionemu popełnienie
przewinienia w okresie od stycznia do grudnia 1998 r.
Powyższe pozwala na stwierdzenie, że doszło do naruszenia przepisu art.
457 § 3 k.p.k. i to w takim stopniu, o jakim mowa w art. 523 § 1 k.p.k. W
konsekwencji prowadzi to do uchylenia zaskarżonego orzeczenia, a wobec
upływu terminu przedawnienia określonego w art. 88 ust. 4 ustawy – Prawo o
adwokaturze, również uchylenia utrzymanego nim w mocy orzeczenia Sądu
Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej i umorzenia postępowania w sprawie
obwinionego adwokata.
Z tych motywów Sąd Najwyższy orzekł, jak na wstępie.