Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 99/06
POSTANOWIENIE
Dnia 12 stycznia 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marek Sychowicz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Irena Gromska-Szuster
SSN Tadeusz Żyznowski
w sprawie z powództwa L. J. i E. G. - następców prawnych
P. D.
przeciwko J. S.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 12 stycznia 2007 r.,
zażalenia powódek
na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 30 sierpnia 2006 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 30 sierpnia 2006 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
kasacyjną powódek L. J. i E. G. od wyroku tego Sądu z dnia 5 maja 2006 r. Sąd
Apelacyjny stwierdził, że ponieważ wartość przedmiotu zaskarżenia skargą
kasacyjną wynosi 69.416 złotych, a zatem jest niższa niż 75.000 zł, to skarga
kasacyjna, jako wniesiona w sprawie gospodarczej, jest niedopuszczalna (art. 3982
§ 1 k.p.c.).
W zażaleniu na wymienione postanowienie powódki zarzuciły naruszenie art.
3982
§ 1, art. 3986
§ 2, art. 4791
§ 1 i art. 201 § 1 k.p.c. Podniosły, że sprawa
z chwilą wstąpienia do postępowania powódek w miejsce zmarłego w dniu 14 lipca
2004 r. powoda Pawła Drozda utraciła charakter sprawy gospodarczej,
gdyż powódki nie prowadzą działalności gospodarczej. Wniosły o uchylenie
zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu do
ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Przepis art. 3982
§ 1 k.p.c. stanowiący, że skarga kasacyjna jest
niedopuszczalna w sprawach gospodarczych, w których wartość przedmiotu
zaskarżenia jest niższa niż 75 000 zł, nie określa jakie sprawy są w rozumieniu tego
przepisu sprawami gospodarczymi. Kodeks postępowania cywilnego zawiera
definicję spraw gospodarczych w § 1 art. 4791
, a ponadto zalicza do spraw
gospodarczych sprawy wymienione w § 2 tego artykułu. Przepisy tego artykułu
zostały jednakże sformułowane – co wyraźnie wynika z ich treści – tylko na użytek
działu IVa tytułu VII księgi pierwszej części pierwszej kodeksu postępowania
cywilnego, regulującego postępowanie odrębne w sprawach gospodarczych.
Ogólną definicję spraw gospodarczych zawiera natomiast art. 2 ust. 1 ustawy z dnia
24 maja 1989 r. o rozpoznawaniu przez sądy spraw gospodarczych (Dz. U. Nr 33,
poz. 175 ze zm.; dalej - „ustawa z dnia 24 maja 1989 r.”). Ta więc definicja sprawy
gospodarczej (nie odbiegająca zasadniczo od definicji z art. 4791
§ 1 k.p.c.),
uzupełniona o sprawy wymienione w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 24 maja 1989 r.,
3
jest więc miarodajna dla ustalenia, jakie sprawy są sprawami gospodarczymi
w rozumieniu art. 3982
§ 1 k.p.c.
Sprawa, w której złożone zostało rozpoznawane zażalenie, w chwili
wniesienia pozwu była niewątpliwie sprawą odpowiadającą definicji sprawy
gospodarczej z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 24 maja 1989 r. Według definicji tej
sprawami gospodarczymi są bowiem sprawy, które spełniają łącznie następujące
kryteria: 1) są to sprawy ze stosunków cywilnych, 2) sprawy między
przedsiębiorcami prowadzącymi działalność gospodarczą na zasadach określonych
w odrębnych przepisach i 3) sprawy w zakresie działalności gospodarczej
prowadzonej przez przedsiębiorców.
Według zapatrywania wyrażonego w piśmiennictwie prawniczym,
odpadnięcie w toku rozpoznawania sprawy którejkolwiek z przesłanek
kwalifikujących ją jako sprawę gospodarczą, odbiera jej charakter takiej sprawy.
Według tego zapatrywania brak następczy pozbawiający sprawę jej gospodarczego
charakteru, może zatem być spowodowany utratą przez jedną lub obie strony
statusu przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą określoną
w odrębnych przepisach. Poglądu tego nie można jednakże odnieść do sytuacji,
gdy do procesu, w miejsce zmarłej strony będącej przedsiębiorcą, wstępuje jej
ogólny następca prawny (spadkobierca). Spadkobierca przedsiębiorcy wstępując
do procesu wstępuje bowiem w sytuację procesową ukształtowaną uprzednim
udziałem w procesie swego poprzednika prawnego i wstępuje we wszystkie jego
prawa i obowiązki procesowe. W szczególności sam fakt, że spadkobierca
przedsiębiorcy, który wstępują do procesu w jego miejsce, nie jest przedsiębiorcą,
nie powoduje więc że sprawa, która toczyła się jako sprawa gospodarcza, traci taki
charakter.
Należy zauważyć, że obecnie ustawodawca uznaje za zasadę prowadzenie
sprawy według przepisów o postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych
(art. 4791
- art. 47978
k.p.c.) nawet wówczas, gdy strona będąca przedsiębiorcą
zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej nie tylko po wytoczeniu
powództwa w sprawie, ale nawet po powstaniu stosunku cywilnoprawnego, który
był podstawą wytoczenia powództwa (art. 4791
§ 1 k.p.c. w brzmieniu nadanym mu
przez art. 1 pkt 15 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy – Kodeks
4
postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. Nr 235, poz. 1699).
Wskazuje to, że i wykładnia art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 24 maja 1989 r. nie powinna
prowadzić do rozumienia tego przepisu w ten sposób, że sprawa nie traci
charakteru sprawy gospodarczej, jeżeli po jej wytoczeniu strona będąca
przedsiębiorcą utraci status przedsiębiorcy lub gdy w jej miejsce jako ogólny
następca prawny wstąpi osoba nie będąca przedsiębiorcą.
Z przytoczonych względów, uznając zażalenie za niezasadne, Sąd
Najwyższy, na podstawie art. 3941
§ 3 w związku z art. 39814
k.p.c., postanowił jak
w sentencji.
db

IV CZ 99/06

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia