I CNP 11/07
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:18-04-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CNP 11/07
POSTANOWIENIE
Dnia 16 marca 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Barbara Myszka
w sprawie ze skargi B.O. i Z.O. o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego
postanowienia Sądu Apelacyjnego
z dnia 28 września 2006 r., sygn. akt [...],
wydanego w sprawie z wniosku A.J. i W.J.
przy uczestnictwie B.O.
o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika,
w przedmiocie interwencji ubocznej Z.O.,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 16 marca 2007 r.,
1. odrzuca skargę,
2. zasądza od B.O. i Z.O. na rzecz A.J. i W.J. kwotę 120 zł
(sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów
postępowania.
2
Uzasadnienie
W toku postępowania w sprawie z wniosku A.J. i W.J. o nadanie wyrokowi
Sądu Okręgowego w W. z dnia 4 lutego 2003 r., klauzuli wykonalności przeciwko
małżonce dłużnika B.O. z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku objętego
wspólnością majątkową dłużnik Z.O. w piśmie z dnia 12 kwietnia 2006 r. zgłosił swe
wstąpienie do sprawy w charakterze interwenienta ubocznego po stronie małżonka
dłużnika. Postanowieniem z dnia 14 kwietnia 2006 r. Sąd Okręgowy odrzucił
zgłoszoną interwencję jako niedopuszczalną, stwierdzając, że dłużnik nie jest
uczestnikiem postępowania klauzulowego przeciwko małżonkowi dłużnika oraz, że
w postępowaniu tym zgłaszanie interwencji ubocznej jest niedopuszczalne. Dłużnik
i jego żona B.O. zaskarżyli to postanowienie zażaleniem, lecz zostało ono przez
Sąd Apelacyjny odrzucone postanowieniem z dnia 28 września 2006 r. Sąd
Apelacyjny podkreślił, że, zgodnie z art. 394 k.p.c., zażalenie przysługuje jedynie na
postanowienia sądu pierwszej instancji kończące postępowanie w sprawie oraz na
postanowienia i zarządzenia, których przedmiotem są sprawy wymienione w art.
394 § 1 pkt 1 – 11 k.p.c., wobec czego wniesione zażalenie trzeba uznać za
niedopuszczalne.
W skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
postanowienia Sądu Apelacyjnego z dnia 28 września 2006 r. dłużnik Z.O. i jego
żona B.O. zarzucili naruszenie przepisów: art. 48 § 1 pkt 5 k.p.c. przez wydanie
zaskarżonego postanowienia z udziałem sędziego M.S., która podlegała
wyłączeniu z mocy ustawy, ponieważ brała udział w rozpoznaniu apelacji od
wyroku zaopatrzonego w niniejszym postępowaniu w klauzulę wykonalności, i art.
787 § 1 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie ustawy z dnia
17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 162, poz. 1691) przez jego niewłaściwe
zastosowanie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 4241
§ 1 k.p.c., skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia przysługuje od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej
3
instancji kończącego postępowanie w sprawie, gdy przez jego wydanie stronie
została wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie tego orzeczenia w drodze
przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe.
W wyjątkowych wypadkach – jak stanowi § 2 powołanego artykułu – gdy
niezgodność z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku
prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela, skarga
przysługuje także od prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie
w sprawie wydanego przez sąd pierwszej lub drugiej instancji, jeżeli strony nie
skorzystały z przysługujących im środków prawnych, chyba że jest możliwa zmiana
lub uchylenie orzeczenia w drodze innych przysługujących stronie środków
prawnych.
Z przytoczonego przepisu jednoznacznie wynika, że skarga o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia przysługuje jedynie od
orzeczeń kończących postępowanie w sprawie. Pojęcie postanowienia kończącego
postępowanie w sprawie było już przedmiotem wykładni Sądu Najwyższego, który
wyjaśnił, że chodzi tu o postanowienie kończące postępowanie w sprawie, jako
pewnej całości poddanej pod osąd, z wyłączeniem orzeczeń incydentalnych,
ubocznych (zob. np. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 1996 r.,
I CKN 7/96, OSNC 1997, nr 3, poz. 31, z dnia 3 kwietnia 1997 r., I CZ 27/97, OSNC
1997, nr 9, poz. 130 oraz uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego
z dnia 31 maja 2000 r., III ZP 1/00, OSNC 2001, nr 1, poz. 1, i z dnia 6 października
2000 r., III CZP 31/00, OSNC 2001, nr 2, poz. 22). Wykładnia ta zachowuje
aktualność także na tle art. 4241
§ 1 k.p.c.
W świetle powyższej wykładni postanowienie w przedmiocie odrzucenia
interwencji ubocznej nie może być uznane za kończące postępowanie w sprawie,
od którego przysługuje skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 4248
§ 1 oraz art. 98 § 1
i 3 w związku z art. 42412
, art. 39821
i art. 391 § 1 k.p.c. postanowił, jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 16 marca 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Barbara Myszka
w sprawie ze skargi B.O. i Z.O. o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego
postanowienia Sądu Apelacyjnego
z dnia 28 września 2006 r., sygn. akt [...],
wydanego w sprawie z wniosku A.J. i W.J.
przy uczestnictwie B.O.
o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika,
w przedmiocie interwencji ubocznej Z.O.,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 16 marca 2007 r.,
1. odrzuca skargę,
2. zasądza od B.O. i Z.O. na rzecz A.J. i W.J. kwotę 120 zł
(sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów
postępowania.
2
Uzasadnienie
W toku postępowania w sprawie z wniosku A.J. i W.J. o nadanie wyrokowi
Sądu Okręgowego w W. z dnia 4 lutego 2003 r., klauzuli wykonalności przeciwko
małżonce dłużnika B.O. z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku objętego
wspólnością majątkową dłużnik Z.O. w piśmie z dnia 12 kwietnia 2006 r. zgłosił swe
wstąpienie do sprawy w charakterze interwenienta ubocznego po stronie małżonka
dłużnika. Postanowieniem z dnia 14 kwietnia 2006 r. Sąd Okręgowy odrzucił
zgłoszoną interwencję jako niedopuszczalną, stwierdzając, że dłużnik nie jest
uczestnikiem postępowania klauzulowego przeciwko małżonkowi dłużnika oraz, że
w postępowaniu tym zgłaszanie interwencji ubocznej jest niedopuszczalne. Dłużnik
i jego żona B.O. zaskarżyli to postanowienie zażaleniem, lecz zostało ono przez
Sąd Apelacyjny odrzucone postanowieniem z dnia 28 września 2006 r. Sąd
Apelacyjny podkreślił, że, zgodnie z art. 394 k.p.c., zażalenie przysługuje jedynie na
postanowienia sądu pierwszej instancji kończące postępowanie w sprawie oraz na
postanowienia i zarządzenia, których przedmiotem są sprawy wymienione w art.
394 § 1 pkt 1 – 11 k.p.c., wobec czego wniesione zażalenie trzeba uznać za
niedopuszczalne.
W skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
postanowienia Sądu Apelacyjnego z dnia 28 września 2006 r. dłużnik Z.O. i jego
żona B.O. zarzucili naruszenie przepisów: art. 48 § 1 pkt 5 k.p.c. przez wydanie
zaskarżonego postanowienia z udziałem sędziego M.S., która podlegała
wyłączeniu z mocy ustawy, ponieważ brała udział w rozpoznaniu apelacji od
wyroku zaopatrzonego w niniejszym postępowaniu w klauzulę wykonalności, i art.
787 § 1 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie ustawy z dnia
17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 162, poz. 1691) przez jego niewłaściwe
zastosowanie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 4241
§ 1 k.p.c., skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia przysługuje od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej
3
instancji kończącego postępowanie w sprawie, gdy przez jego wydanie stronie
została wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie tego orzeczenia w drodze
przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe.
W wyjątkowych wypadkach – jak stanowi § 2 powołanego artykułu – gdy
niezgodność z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku
prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela, skarga
przysługuje także od prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie
w sprawie wydanego przez sąd pierwszej lub drugiej instancji, jeżeli strony nie
skorzystały z przysługujących im środków prawnych, chyba że jest możliwa zmiana
lub uchylenie orzeczenia w drodze innych przysługujących stronie środków
prawnych.
Z przytoczonego przepisu jednoznacznie wynika, że skarga o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia przysługuje jedynie od
orzeczeń kończących postępowanie w sprawie. Pojęcie postanowienia kończącego
postępowanie w sprawie było już przedmiotem wykładni Sądu Najwyższego, który
wyjaśnił, że chodzi tu o postanowienie kończące postępowanie w sprawie, jako
pewnej całości poddanej pod osąd, z wyłączeniem orzeczeń incydentalnych,
ubocznych (zob. np. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 1996 r.,
I CKN 7/96, OSNC 1997, nr 3, poz. 31, z dnia 3 kwietnia 1997 r., I CZ 27/97, OSNC
1997, nr 9, poz. 130 oraz uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego
z dnia 31 maja 2000 r., III ZP 1/00, OSNC 2001, nr 1, poz. 1, i z dnia 6 października
2000 r., III CZP 31/00, OSNC 2001, nr 2, poz. 22). Wykładnia ta zachowuje
aktualność także na tle art. 4241
§ 1 k.p.c.
W świetle powyższej wykładni postanowienie w przedmiocie odrzucenia
interwencji ubocznej nie może być uznane za kończące postępowanie w sprawie,
od którego przysługuje skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 4248
§ 1 oraz art. 98 § 1
i 3 w związku z art. 42412
, art. 39821
i art. 391 § 1 k.p.c. postanowił, jak w sentencji.