V CZ 37/07
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:23-06-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 37/07
POSTANOWIENIE
Dnia 15 maja 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Gerard Bieniek (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa C.M.
przeciwko P. S.A.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 15 maja 2007 r.,
zażalenia powódki na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 26 stycznia 2007 r., sygn. akt [...],
uchyla zaskarżone postanowienie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 26 stycznia 2007 r. Sąd Apelacyjny odrzucił apelację
powódki od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 15 listopada 2006 r. W
uzasadnieniu wskazał, że w terminie do wniesienia apelacji skarżąca uiściła część
opłaty od apelacji w kwocie 30 zł. Powódka postanowieniem z dnia 3 kwietnia 2006
r. została zwolniona przez Sąd pierwszej instancji od kosztów sądowych w części, tj.
w zakresie wpisu od pozwu. Dalej idący wniosek powódki nie został przez ten Sąd
rozstrzygnięty. Powódka nie skorzystała z możliwości zgłoszenia wniosku o
uzupełnienie orzeczenia. Po wniesieniu przez powódkę apelacji, Sąd l wydał
postanowienie o zwolnieniu skarżącej od kosztów sądowych w zakresie wcześniej
nie rozstrzygniętym. W ocenie Sądu Apelacyjnego nie było podstaw do podjęcia tego
orzeczenia z urzędu. W zaistniałej sytuacji nie można więc uznać, że powódka
została zwolniona z obowiązku poniesienia opłaty apelacyjnej. W konsekwencji Sąd
Apelacyjny odrzucił apelację na podstawie art. 373 w zw. z art.1302
§ 3 k.p.c.
Powódka zaskarżając powyższe postanowienie w całości wniosła o jego
uchylenie. Zarzuciła Sądowi Apelacyjnemu naruszenie art. 1303
§ 2 i art. 373 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażaleniu nie można odmówić słuszności.
W judykaturze za utrwalony należy uznać pogląd, zgodnie z którym
zgłoszenie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych powoduje, że obowiązek
uiszczenia należnej opłaty zostaje odsunięty w czasie. W sytuacji, w której pismo
podlegające opłacie zawiera wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, sąd winien
najpierw rozpoznać ten wniosek, a następnie w zależności od treści rozstrzygnięcia
wezwać do uiszczenia stosownej opłaty (por. orzeczenia Sądu Najwyższego: z dnia
5 października 1956 r., 1 CZ 134/56, OSN 1957, nr 3, poz. 84; z dnia 6 grudnia
1958 r. 1 CR 992/58, OSN 1960. nr 2, poz. 45; z dnia 13 sierpnia 1959 r., 4 CZ
95/59, NP 1961, nr 9, s. 1192; z dnia 2 listopada 1962 r., II CZ 121/62, OSNCP
1963, nr 7-8, poz. 182; z dnia 20 grudnia 1966 r., II CZ 146/66, OSNCP 1967, nr 6,
poz. 113;
z dnia 14 stycznia 1972 r. III CRN 448/71, OSPiKA 1972, nr 7-8, poz. 144; z dnia
26 lutego 1976 r. III CZP 11/76, OSNCP 1976, nr 7-8, poz. 162; z dnia 26 lipca
2006 r., IV CZ 57/06, nie publ.; z dnia 13 października 2006 r., III CZP, 75/06, nie
publ.).
W niniejszej sprawie wniosek o zwolnienie od kosztów został wniesiony
przez powódkę już w pozwie. Rozpoznając przedmiotowy wniosek Sąd Okręgowy
postanowieniem z dnia 3 kwietnia 2006 r. zwolnił powódkę od ponoszenia kosztów
sądowych w części, tj. w zakresie wpisu od pozwu, a następnie - już po wniesieniu
apelacji - postanowieniem z dnia 2 stycznia 2007 r. w pozostałej części, tj. ponad
opłatę sądowa od pozwu. Rację ma Sąd Apelacyjny wskazując na uchybienie Sądu
Okręgowego, który winien w całości rozpoznać wniosek o zwolnienie od kosztów
nie czekając na aktualizację obowiązku poniesienia konkretnych kosztów.
Zastrzeżenia budzi wszakże pogląd, że rozpoznanie zgłoszonego przez powódkę
wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych niejako na raty było działaniem
z urzędu.
Niezależnie od tej oceny nie sposób nie dostrzec faktu, że powódka została
jednak zwolniona przez sąd pierwszej instancji od ponoszenia opłaty od apelacji.
Postanowienie w tym przedmiocie, skuteczne z chwilą podpisania sentencji, po
uprawomocnieniu się wiąże zarówno strony, jak i sądy obu instancji (art. 365 § 1
w zw. z art. 361 k.p.c.). Sąd Apelacyjny badając dopuszczalność wniesionej
apelacji nie mógł tego orzeczenia pominąć, czy też potraktować je jako nie
istniejące.
W konsekwencji uznać należy, że powódka, korzystając z przyznanego jej
zwolnienia od kosztów sądowych, prawidłowo uiściła opłatę podstawową od
apelacji. Wbrew odmiennemu zapatrywaniu Sądu Apelacyjnego, nie było podstaw
do odrzucenia tego środka odwoławczego.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815
§ 1
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 15 maja 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Gerard Bieniek (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa C.M.
przeciwko P. S.A.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 15 maja 2007 r.,
zażalenia powódki na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 26 stycznia 2007 r., sygn. akt [...],
uchyla zaskarżone postanowienie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 26 stycznia 2007 r. Sąd Apelacyjny odrzucił apelację
powódki od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 15 listopada 2006 r. W
uzasadnieniu wskazał, że w terminie do wniesienia apelacji skarżąca uiściła część
opłaty od apelacji w kwocie 30 zł. Powódka postanowieniem z dnia 3 kwietnia 2006
r. została zwolniona przez Sąd pierwszej instancji od kosztów sądowych w części, tj.
w zakresie wpisu od pozwu. Dalej idący wniosek powódki nie został przez ten Sąd
rozstrzygnięty. Powódka nie skorzystała z możliwości zgłoszenia wniosku o
uzupełnienie orzeczenia. Po wniesieniu przez powódkę apelacji, Sąd l wydał
postanowienie o zwolnieniu skarżącej od kosztów sądowych w zakresie wcześniej
nie rozstrzygniętym. W ocenie Sądu Apelacyjnego nie było podstaw do podjęcia tego
orzeczenia z urzędu. W zaistniałej sytuacji nie można więc uznać, że powódka
została zwolniona z obowiązku poniesienia opłaty apelacyjnej. W konsekwencji Sąd
Apelacyjny odrzucił apelację na podstawie art. 373 w zw. z art.1302
§ 3 k.p.c.
Powódka zaskarżając powyższe postanowienie w całości wniosła o jego
uchylenie. Zarzuciła Sądowi Apelacyjnemu naruszenie art. 1303
§ 2 i art. 373 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażaleniu nie można odmówić słuszności.
W judykaturze za utrwalony należy uznać pogląd, zgodnie z którym
zgłoszenie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych powoduje, że obowiązek
uiszczenia należnej opłaty zostaje odsunięty w czasie. W sytuacji, w której pismo
podlegające opłacie zawiera wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, sąd winien
najpierw rozpoznać ten wniosek, a następnie w zależności od treści rozstrzygnięcia
wezwać do uiszczenia stosownej opłaty (por. orzeczenia Sądu Najwyższego: z dnia
5 października 1956 r., 1 CZ 134/56, OSN 1957, nr 3, poz. 84; z dnia 6 grudnia
1958 r. 1 CR 992/58, OSN 1960. nr 2, poz. 45; z dnia 13 sierpnia 1959 r., 4 CZ
95/59, NP 1961, nr 9, s. 1192; z dnia 2 listopada 1962 r., II CZ 121/62, OSNCP
1963, nr 7-8, poz. 182; z dnia 20 grudnia 1966 r., II CZ 146/66, OSNCP 1967, nr 6,
poz. 113;
z dnia 14 stycznia 1972 r. III CRN 448/71, OSPiKA 1972, nr 7-8, poz. 144; z dnia
26 lutego 1976 r. III CZP 11/76, OSNCP 1976, nr 7-8, poz. 162; z dnia 26 lipca
2006 r., IV CZ 57/06, nie publ.; z dnia 13 października 2006 r., III CZP, 75/06, nie
publ.).
W niniejszej sprawie wniosek o zwolnienie od kosztów został wniesiony
przez powódkę już w pozwie. Rozpoznając przedmiotowy wniosek Sąd Okręgowy
postanowieniem z dnia 3 kwietnia 2006 r. zwolnił powódkę od ponoszenia kosztów
sądowych w części, tj. w zakresie wpisu od pozwu, a następnie - już po wniesieniu
apelacji - postanowieniem z dnia 2 stycznia 2007 r. w pozostałej części, tj. ponad
opłatę sądowa od pozwu. Rację ma Sąd Apelacyjny wskazując na uchybienie Sądu
Okręgowego, który winien w całości rozpoznać wniosek o zwolnienie od kosztów
nie czekając na aktualizację obowiązku poniesienia konkretnych kosztów.
Zastrzeżenia budzi wszakże pogląd, że rozpoznanie zgłoszonego przez powódkę
wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych niejako na raty było działaniem
z urzędu.
Niezależnie od tej oceny nie sposób nie dostrzec faktu, że powódka została
jednak zwolniona przez sąd pierwszej instancji od ponoszenia opłaty od apelacji.
Postanowienie w tym przedmiocie, skuteczne z chwilą podpisania sentencji, po
uprawomocnieniu się wiąże zarówno strony, jak i sądy obu instancji (art. 365 § 1
w zw. z art. 361 k.p.c.). Sąd Apelacyjny badając dopuszczalność wniesionej
apelacji nie mógł tego orzeczenia pominąć, czy też potraktować je jako nie
istniejące.
W konsekwencji uznać należy, że powódka, korzystając z przyznanego jej
zwolnienia od kosztów sądowych, prawidłowo uiściła opłatę podstawową od
apelacji. Wbrew odmiennemu zapatrywaniu Sądu Apelacyjnego, nie było podstaw
do odrzucenia tego środka odwoławczego.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815
§ 1
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.