Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 36/07
POSTANOWIENIE
Dnia 24 maja 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Helena Ciepła (przewodniczący)
SSN Stanisław Dąbrowski
SSN Tadeusz Żyznowski (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku Prokuratora Rejonowego w S.
przy uczestnictwie Miejskiego Klubu Sportowego oraz Prezydenta Miasta S.
o nakazanie uchylenia uchwały,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 24 maja 2007 r.,
zażalenia uczestnika postępowania Prezydenta Miasta S.
na postanowienie Sądu Okręgowego w Ł.
z dnia 24 listopada 2006 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 24 listopada 2006 r. Sąd Okręgowy
w Ł. odrzucił skargę kasacyjną uczestnika Prezydenta Miasta S. z powodu nie
uiszczenia opłaty sądowej w należnej wysokości. Sąd uznał, że skarga nie została
należycie opłacona, ponieważ w postępowaniu nieprocesowym podlega ona
opłacie w wysokości 40 zł stosowanie do art. 23 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych, zaś uczestnik uiścił jedynie 30 zł. W zażaleniu uczestnik
wnosił o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości, zarzucając niewłaściwe
określenie podstawy prawnej zaskarżonego postanowienia. Podniósł, że w
postępowaniu nieprocesowym strona wnosząca skargę kasacyjną powinna, jego
zdaniem, uiścić opłatę podstawową w wysokości 30 zł.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Sprawa o nakazanie uchylenia uchwały podjętej przez utworzony w formie
stowarzyszenia Miejski Klub Sportowy ma charakter kasacyjny. W myśl art. 13 § 1
k.p.c., sąd rozpoznaje sprawy w procesie chyba, że ustawa stanowi inaczej.
Przepis ten, jak to wielokroć już wyjaśniano w doktrynie i orzecznictwie Sądu
Najwyższego, ustanawia domniemanie drogi procesu. Innymi słowy, w myśl
przyjętej w kodeksie postępowania cywilnego zasady, sprawa cywilna objęta drogą
sądową podlega rozpoznaniu w procesie, chyba że szczególny przepis ustawy
stanowi inaczej.
W przepisach art. 29 Prawa o stowarzyszeniach nie określono wyraźnie, jaki
charakter ma postępowanie w sprawach w nim wymienionych. Należy jednak
zauważyć, że w ust. 2 tego artykułu ustawodawca przewiduje, iż w sprawach tych
sąd wydaje „postanowienie". Wskazówkę interpretacyjną przy wyjaśnianiu
przedmiotowego zagadnienia zawierają również - ściśle związane z powyższym
przepisem - art. art. 31 i 32 Prawa o stowarzyszeniach, bowiem mowa w nich także
o wydawaniu przez sąd „postanowienia". Nie bez znaczenia jest tu także fakt
trzykrotnego użycia w art. 29 Prawa o stowarzyszeniach wyrazu „wniosek"
w związku z określeniem pisma procesowego, będącego podstawą wszczęcia
postępowania sądowego w omawianych sprawach. Z przytoczonych sformułowań
3
wynika więc pośrednio, że chodzi tu o postępowanie nieprocesowe. W związku
z powyższym dopuszczalność skargi kasacyjnej, zgodnie z art. 5191
k.p.c. nie jest
uzależniona od majątkowego, bądź niemajątkowego charakteru sprawy.
W przedmiotowej sprawie zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 28 lipca
2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, póz. 1398 ze
zm.), zwana dalej „ustawą o kosztach". Zarzut wadliwego określenia podstawy
prawnej przez błędne, zdaniem uczestnika, powołanie art. 23 pkt 1 ustawy
o kosztach, nie jest zasadny. Nie ulega wątpliwości, że przepis art. 23 pkt 2 ustawy
o kosztach może mieć zastosowanie wyłącznie w sprawach, w których
postępowanie nieprocesowe zostało wszczęte z urzędu. Przedmiotowa sprawa nie
ma takiego charakteru, bowiem postępowanie zostało wszczęte na wniosek
Prokuratora Rejonowego w S.
Wbrew zapatrywaniu skarżącego dyspozycja przepisu art. 23 pkt 1 ustawy
o kosztach odnosi się do skargi kasacyjnej wnoszonej od postanowienia wydanego
w postępowaniu nieprocesowym. Przepis ten ustala generalną zasadę polegającą
na obowiązku uiszczenia od wniosku o wszczęcie postępowania nieprocesowego
lub samodzielnej jego części opłatę w wysokości 40 zł, chyba że przepis
szczególny stanowi inaczej. Żadna regulacja szczególna nie przewiduje obowiązku
uiszczenia opłaty w innej wysokości w sprawach o nakazanie uchylenia uchwały
stowarzyszenia. Przepis art. 3 ust. 1 ustawy o kosztach stanowi, że opłacie podlega
pismo, jeżeli przepis ustawy przewiduje jej pobranie. Wśród pism podlegających
opłacie wymieniona została w ust. 2 pkt 3 także skarga kasacyjna. Powyższych
przepisów nie można interpretować w ten sposób, że opłacie podlega jedynie
pismo wszczynające postępowanie nieprocesowe, zaś od tego obowiązku
zwolnione są środki zaskarżenia. W razie braku szczegółowej regulacji ustawa
wymaga uiszczenia opłaty skargi kasacyjnej w wysokości przewidzianej dla pisma
wszczynającego postępowanie w sprawie.
Zgodnie z art. 1302
§ 3 k.p.c., sąd odrzuca bez wezwania o uiszczenie
opłaty pismo wniesione przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika
patentowego środki odwoławcze lub środki zaskarżenia (apelację, zażalenie,
skargę kasacyjną, skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
4
orzeczenia, sprzeciw od wyroku zaocznego, zarzuty od nakazu zapłaty, skargę na
orzeczenie referendarza sądowego) podlegające opłacie w wysokości stałej lub
stosunkowej obliczonej od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu
zaskarżenia. Mechanizm ten służy przyśpieszeniu cywilnego postępowania
sądowego, ma na celu odciążenie sądu od czynności związanych z wezwaniami do
uiszczania tych opłat. Nie ulega wątpliwości, że w przedmiotowej sprawie skarżący
nie wniósł opłaty od skargi kasacyjnej w należnej wysokości 40 zł, lecz jedynie
w wysokości 30 zł.
W tej sytuacji Sąd Najwyższy oddalił zażalenie jako nieuzasadnione
(art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 39814
k.p.c.).