Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 85/07
POSTANOWIENIE
Dnia 21 września 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Hubert Wrzeszcz (przewodniczący)
SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)
SSN Kazimierz Zawada
w sprawie z powództwa J. J.
przeciwko "M." Spółce Akcyjnej w W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 21 września 2007 r.,
zażalenia strony pozwanej
na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 14 lutego 2007 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w B. wyrokiem z dnia 17 stycznia 2006 r., w sprawie z
powództwa J. J. przeciwko M. Spółka Akcyjna, zasądził od strony pozwanej na
rzecz powódki J. J. kwotę 80.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 18 stycznia
2006 r., w pozostałej części powództwo oddalił rozstrzygając o kosztach jak
w sentencji.
Sąd Apelacyjny zaskarżonym postanowieniem z dnia 14 lutego 2007 r.
odrzucił apelację pozwanej podnosząc w uzasadnieniu, że wniesione przez nią
pismo procesowe dotknięte jest brakami formalnymi. Pozwana oznaczyła w apelacji
wartość przedmiotu zaskarżenia na kwotę 80,000 zł, wskazała zakres zaskarżenia
(pkt 1, 2, 3, wyroku, tj. w części zasądzającej i orzekającej o kosztach) oraz
sformułowała wnioski apelacyjne, tj. wniosła o zmianę zaskarżonego orzeczenia i
obniżenie kwoty zadośćuczynienia, ewentualnie o jego uchylenie w części
zaskarżonej i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego
rozpoznania. Ponadto pozwana podniosła w uzasadnieniu apelacji, że zasądzona
kwota jest rażąco wygórowana.
Sąd Apelacyjny dokonując kontroli wymagań formalnych wniesionej apelacji
zwrócił uwagę na fakt, że zgodnie z treścią art. 368 § 1 pkt 5 k.p.c. apelacja winna
zawierać wniosek o zmianę lub uchylenie wyroku z zaznaczeniem zakresu żądanej
zmiany lub uchylenia. W ocenie Sądu Apelacyjnego pozwana nie spełniła tego
wymogu formalnego, tj. nie określiła zakresu żądanej zmiany zaskarżonego
orzeczenia. W szczególności nie jest wiadomym czy skarżąca domaga się zmiany
przez oddalenie powództwa (co sugerowałaby wartość przedmiotu zaskarżenia)
czy też obniżenia zasądzonej kwoty, a jeżeli tak to do jakiej wysokości (co z kolei
sugeruje wniosek apelacyjny o obniżenie kwoty zadośćuczynienia, a także treść
uzasadnienia apelacji).
Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na podstawie art. 368 § 1 pkt 5
k.p.c. i art. 373 k.p.c. odrzucił dotknięta brakami formalnymi apelację pozwanej.
3
Pozwana w zażaleniu od tego postanowienia, wniosła o jego uchylenie,
zarzucając sądowi rażące naruszenie prawa procesowego, które miało wpływ na
treść rozstrzygnięcia, tj.
- art. 368 § 1 pkt 5 k.p.c. poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe
zastosowanie polegające na przyjęciu, że apelacja pozwanej nie zawiera wniosku
o zmianę lub o uchylenie zaskarżonego wyroku, z zaznaczeniem żądanej zmiany
lub uchylenia;
- art. 373 w zw. z art. 3701
k.p.c. poprzez ich błędną wykładnię oraz niewłaściwe
zastosowanie i odrzucenie apelacji pomimo zawarcia w apelacji wniosku o zmianę
lub o uchylenie zaskarżonego wyroku z zaznaczeniem żądanej zmiany lub
uchylenia.
Powódka w odpowiedzi na zażalenie wniosła o jego oddalenie i zasądzenie
kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarżąca zarzucając naruszenie przepisów prawa procesowego, wskazała
dwie postacie tego naruszenia, tj. błąd co do wykładni oraz błąd polegający na
niewłaściwym zastosowaniu przepisów: art. 368 § 1 pkt 5, art. 373, art. 3701
k.p.c.
Z treści uzasadnienia zażalenia nie sposób jednak wywieść na czym miałyby
polegać ewentualne błędy w wykładni przepisów prawa procesowego. Brak w tym
zakresie jakichkolwiek rozważań uniemożliwia ustosunkowanie się do
podniesionych zarzutów.
Odnosząc się zaś do zarzutów naruszenia przepisów prawa procesowego
poprzez ich niewłaściwe zastosowanie należy podnieść na wstępie, że skarżąca
w uzasadnieniu zażalenia sama przyznała, że nie wskazała zakresu żądanej
zmiany zaskarżonego wyroku, twierdząc, że: „Brak wskazania przez Sąd I instancji
jaką konkretnie kwotę przyznał on tytułem zadośćuczynienia uniemożliwia
wskazanie o jaką wartość zasądzone zadośćuczynienie powinno zostać obniżone,
a zatem nie jest możliwe wskazanie zakresu zmiany ww. wyroku”.
Pozwana wnosząc apelację prawidłowo oznaczyła zaskarżony wyrok,
wskazała zakres zaskarżenia, tj. pkt 1, 2, 3 wyroku (art. 368 § 1 pkt 1 k.p.c.). oraz
wniosła o zmianę lub uchylenie zaskarżonego wyroku (art. 368 § 1 pkt 5 k.p.c.).
Skarżąca wnosząc o „zmianę zaskarżonego wyroku i obniżenie kwoty
4
zadośćuczynienia” nie określiła w sposób prawidłowy zakresu żądanej zmiany.
Przedmiotowa sprawa należy do spraw o zasądzenie świadczenia, w konsekwencji
zakres żądanej zmiany dotyczy zasądzonego na rzecz powódki świadczenia, tj.
kwoty 80,000 zł. Dla wskazania zakresu żądanej zmiany nie jest natomiast istotna
podstawa prawna na jakiej oparł się sąd pierwszej instancji zasądzając
świadczenie, w szczególności nie jest istotne czy jest to zadośćuczynienie, czy
odszkodowanie. Bez znaczenia jest okoliczność czy odpowiedzialność pozwanej
oparta jest na kontrakcie, bezpodstawnym wzbogaceniu, czy jest to
odpowiedzialność deliktowa, lub z tytułu prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia
czy też odpowiedzialność pozwanej opiera się na jakiejkolwiek innej podstawie
prawnej. Istotne jest to, że sąd pierwszej instancji zasądził kwotę 80,000 zł,
a pozwana winna wskazać czy kwestionuje tą kwotę w całości czy w części, a jeśli
w części to do jakiej kwoty. Rozważania pozwanej w zakresie zadośćuczynienia
i odszkodowania dotyczą zarzutów apelacji opartych na naruszeniu prawa
materialnego i nie mają związku z wymogiem formalnym apelacji, tj. z obowiązkiem
wskazania zakresu żądanej zmiany zaskarżonego wyroku.
Rację ma jednak skarżąca podnosząc w zażaleniu, że wniosek apelacji
sformułowany został w sposób alternatywny. Pierwszy człon tego wniosku
obejmujący zmianę zaskarżonego wyroku i obniżenie kwoty zadośćuczynienia, jak
to zostało już wyjaśnione nie został skonstruowany w sposób prawidłowy.
Nie sposób jednak uznać, że drugi człon wniosku apelacji nie czyni zadość
stawianym przed nim wymogom. Skarżąca expressis verbis wniosła o uchylenie
wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do
ponownego rozpoznania. Tak skonstruowany wniosek uwzględnił ujęte w treści art.
368 § 1 pkt 5 k.p.c., i podkreślane w wypowiedziach doktryny jego dwa aspekty, tj.
aspekt proceduralny, dotyczący bytu zaskarżonego wyroku, poprzez żądanie jego
uchylenia oraz aspekt merytoryczny odnoszący się do powództwa, poprzez
wskazanie zakresu żądanego uchylenia. Zakres uchylenia został wskazany
poprzez określenie: „w zaskarżonej części” tj. w pkt 1, 3, 4 wyroku.
Dopuszczalność sformułowania wniosku apelacji w sposób alternatywny
wynika wprost z treści przepisu art. 368 § 1 pkt 5 k.p.c. Podnieść należy, że
wniosek sformułowany w taki sposób winna cechować wewnętrzna spójność.
5
W aspekcie proceduralnym winien w sposób logiczny nawiązywać do przyczyn
apelacji, a w aspekcie merytorycznym (zakres żądanej zmiany bądź uchylenia) do
wskazanej w apelacji wartości przedmiotu zaskarżenia. Nie oznacza to jednak, że
wniosek wewnętrznie niespójny, nie przystający do przyczyn apelacji i wskazanej
wartości przedmiotu zaskarżenia jest dotknięty brakami formalnymi. Obowiązek
sformułowania wniosku apelacji sprowadza się wyłącznie do stwierdzenia czy
orzeczenie podlega uchyleniu lub zmianie i wskazania zakresu żądanej zmiany lub
uchylenia. Sąd drugiej instancji nie jest związany wnioskiem apelacji, poddaje go
natomiast ocenie z punktu widzenia wymagań formalnych apelacji, jako jednego
z jej elementów konstrukcyjnych. Nie ma też znaczenia fakt, że wniosek
sformułowany w sposób alternatywny w zakresie odnoszącym się do zmiany
zaskarżonego wyroku nie odpowiada wymogom formalnym, bowiem takie
uchybienie nie ma żadnego wpływu na drugi człon wniosku, któremu nie można
odmówić formalnej poprawności.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy uchylił zaskarżone
postanowienie na podstawie art. 39815
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
db