Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UK 227/07
POSTANOWIENIE
Dnia 5 grudnia 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jerzy Kuźniar
w sprawie z wniosku A. S.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o objęcie ubezpieczeniem społecznym,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 5 grudnia 2007 r.,
na skutek skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego z
dnia 11 kwietnia 2007 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 11 kwietnia 2007 r., Sąd Apelacyjny oddalił apelację
pozwanego organu rentowego – Zakładu Ubezpieczeń Społecznych od wyroku
Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 7 grudnia 2006
r., zmieniającego zaskarżoną przez wnioskodawcę A. S. decyzję organu
rentowego i ustalającego że wnioskodawca nie podlegał ubezpieczeniu
społecznemu z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w okresie od 15
czerwca do 31 sierpnia 1999 r. W sprawie ustalono, że wnioskodawca,
funkcjonariusz Służby Więziennej (od dnia 1 sierpnia 1986 r.), prowadził także
działalność gospodarczą od dnia 15 czerwca 1999 r. do 1 kwietnia 2001 r. Z tego
tytułu organ rentowy decyzją z dnia 27 września 2006 r. stwierdził obowiązek
podlegania ubezpieczeniu społecznemu i obowiązek opłacenia składki na to
ubezpieczenie za okres od 15 czerwca 1999 r. do 31 sierpnia 1999 r. W
uzasadnieniu wyroku, Sąd Apelacyjny, aprobując w pełni orzeczenie Sądu
2
pierwszej instancji, powołał się na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 2005 r.,
II UK 247/04 (OSNP 2005 nr 22, poz. 362), w którym przyjęto, że żołnierz
zawodowy pozostający w zawodowej służbie wojskowej przed dniem wejścia w
życie ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
(tekst jednolity: Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 ze zm.), w okresie od dnia 1
stycznia 1999 r. do dnia 29 grudnia 1999 r., nie podlegał obowiązkowym
ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu z żadnego tytułu ubezpieczenia
społecznego unormowanego tą ustawą.
Powyższy wyrok zaskarżył skargą kasacyjną pozwany organ rentowy i
zarzucając naruszenie prawa materialnego – art. 6 ust. 1 pkt 14 i ust. 3 ustawy z
dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art.
9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym do dnia
29 grudnia 1999 r., wniósł o jego uchylenie i zmianę w całości poprzedzającego
wyroku Sądu pierwszej instancji i oddalenie odwołania. Uzasadniając wniosek o
przyjęcie skargi do rozpoznania, pełnomocnik wskazał na potrzebę wykładni
przepisów prawa i ustalenia, czy wnioskodawca pozostający w stanie służby w dniu 1
stycznia 1999 r. i prowadzący jednocześnie działalność gospodarczą, podlegał
obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej
działalności gospodarczej (art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń
społecznych) w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 29 grudnia 1999 r. i czy ma do niego
zastosowanie art. 9 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Wskazał także, że powołany wyżej wyrok Sądu Najwyższego był rozstrzygnięciem w
jednostkowej sprawie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W obecnym stanie prawnym, Sąd Najwyższy – stosownie do art. 3989
§ 1
k.p.c. – przyjmuje skargę kasacyjną do rozpoznania jeżeli w sprawie występuje
istotne zagadnienie prawne, istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych
budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżność w orzecznictwie
sądów, zachodzi nieważność postępowania lub gdy skarga kasacyjna jest
oczywiście uzasadniona. Przedstawienie okoliczności uzasadniających przyjęcie
skargi kasacyjnej do rozpoznania ze względu na występujące w sprawie istotne
zagadnienie prawne polega na sformułowaniu tego zagadnienia i wskazaniu
3
argumentów, które prowadzą do rozbieżnych ocen. Zagadnienie prawne powinno
być postawione ogólnie i abstrakcyjnie tak, aby mogło być rozpatrywane w
oderwaniu od konkretnego stanu faktycznego, a ponadto budzić poważne
wątpliwości. Wbrew twierdzeniom skargi, w sprawie nie występuje zagadnienie
prawne wymagające rozstrzygnięcia. Wątpliwości w tym zakresie zostały usunięte
przywołanym wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 2005 r., II UK 247/04,
(OSNP 2005 nr 22, poz. 362) trafnie zastosowanym przez orzekające w sprawie
Sądy. Wyrok ten zapadł w na tle analogicznego stanu faktycznego. Wskazano w
nim, iż żołnierz zawodowy pozostający w zawodowej służbie wojskowej przed
dniem wejścia w życie ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie
ubezpieczeń społecznych, w okresie od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia 29 grudnia
1999 r., nie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu z
żadnego tytułu ubezpieczenia społecznego unormowanego tą ustawą. W ocenie
Sądu Najwyższego, skutkiem nieobjęcia żołnierzy zawodowych, którzy pozostawali
w zawodowej służbie wojskowej przed dniem wejścia w życie ustawy systemowej
powszechnym systemem ubezpieczeń społecznych, było to, że nie podlegali oni
ubezpieczeniu społecznemu z żadnego tytułu ubezpieczenia unormowanego tą
ustawą, w tym - między innymi - również z tytułu ewentualnego równoczesnego
prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Luka prawna wynikająca z
takiego układu normatywnego nie polegała jednak na braku ustawowej podstawy
do wyłączenia spod obowiązku podlegania obligatoryjnemu tytułowi ubezpieczenia
społecznego - między innymi - w związku z równocześnie prowadzoną pozarolniczą
działalnością gospodarczą żołnierza zawodowego pozostającego w systemie
wojskowego zaopatrzenia emerytalno-rentowego, który w ogóle nie został objęty
regulacją normatywną ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, ale na tym, że
unormowania ustawy systemowej uniemożliwiały skorzystanie przez żołnierzy
zawodowych pozostawionych w systemie wojskowego zaopatrzenia emerytalno-
rentowego z dobrowolnego wyboru dodatkowego tytułu powszechnego
ubezpieczenia społecznego w razie spełniania warunków do skorzystania z tego
dodatkowego (poza wojskowym zaopatrzeniem emerytalno-rentowym) tytułu
równoczesnego podlegania ubezpieczeniu społecznemu. Ta luka legislacyjna
została usunięta przez dodanie ust. 8 do art. 9 ustawy o systemie ubezpieczeń
4
społecznych (art. 9 ust. 8 dodany przez art. 1 pkt 5 lit. d ustawy z dnia 23 grudnia
1999 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych
innych ustaw, Dz.U. Nr 110 poz. 1256), który od dnia 30 grudnia 1999 r. umożliwiał
osobom pozostającym w stosunku służby przed dniem 1 stycznia 1999 r., w tym
żołnierzowi zawodowemu pozostawionemu w systemie wojskowego zaopatrzenia
emerytalno-rentowego, a nieobjętemu powszechnym systemem ubezpieczenia
społecznego, który jednocześnie spełniał warunki podlegania ubezpieczeniom
emerytalnemu i rentowego z tytułów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4-6 i 10
ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, objęcie tymi ubezpieczeniami
wyłącznie dobrowolnie na swój wniosek.
Sąd Najwyższy ocenił, że w sprawie nie zachodzą okoliczności wymienione
w art. 3989
§ 1 k.p.c., zwłaszcza wskazane przez skarżącego. Po rozważeniu z
urzędu przesłanki określonej w art. 3989
§ 1 pkt 3 k.p.c. (nieważności
postępowania), Sąd Najwyższy na podstawie art. 3989
§ 2 k.p.c. odmówił przyjęcia
skargi kasacyjnej do rozpoznania.