Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 107/07
POSTANOWIENIE
Dnia 20 lutego 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Stanisław Dąbrowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Grzegorz Misiurek
SSN Barbara Myszka
w sprawie z powództwa Gminy Ł. - Zarządu Dróg i Transportu w Ł.
przeciwko J. S.
o zapłatę
oraz z powództwa wzajemnego J. S.
przeciwko Gminie Ł. - Zarządowi Dróg i Transportu w Ł.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 20 lutego 2008 r.,
zażalenia pozwanego - powoda wzajemnego
na postanowienie Sądu Okręgowego w Ł. z dnia 10 października 2007 r., sygn. akt X Ga
(…),
uchyla zaskarżone postanowienie w części odnoszącej się do powództwa
głównego, w pozostałej części oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w Ł. postanowieniem z dnia 10 października 2007 r. odrzucił skargę
kasacyjną pozwanego – powoda wzajemnego J. S. od wyroku tegoż Sądu Okręgowego z
dnia 29 czerwca 2007 r.
W skardze kasacyjnej jako wartość przedmiotu zaskarżenia wskazano kwotę
119 802,92 zł, co odpowiada sumie wartości przedmiotu sporu z pozwu głównego oraz
wartości przedmiotu sporu z pozwu wzajemnego. W przekonaniu Sądu Okręgowego taki
2
sposób określenia wartości przedmiotu zaskarżenia jest wadliwy. W myśl art. 21 k.p.c. dla
ustalenia wartości przedmiotu sporu zlicza się wartość kilku roszczeń dochodzonych
jednym pozwem tylko wówczas, gdy dochodzi ich ta sama osoba. Te regułę należy także
stosować dla ustalenia wartości przedmiotu zaskarżenia w postępowaniu kasacyjnym, co
oznacza, że brak jest podstaw dla sumowania wartości przedmiotu zaskarżenia z pozwu
głównego i z pozwu wzajemnego. W okolicznościach sporu pozwany z powództwa
głównego dochodził pozwem wzajemnym roszczenia pieniężnego w kwocie 20 721,18
zł. Na taką też kwotę oznaczona została wartość przedmiotu zaskarżenia w zakresie
pozwu wzajemnego w postępowaniu apelacyjnym. W myśl art. 3982
§ 1 k.p.c. skarga
kasacyjna jest niedopuszczalna w sprawach gospodarczych o prawa majątkowe, w których
wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż 75 000 zł. Zdaniem Sądu Okręgowego
skarga kasacyjna jest niedopuszczalna w części dotyczącej pozwu wzajemnego.
Nadto w ocenie Sądu Okręgowego skarga kasacyjna pozwanego - powoda
wzajemnego nie zawiera wymaganego przez art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c. wniosku o przyjęcie
do rozpoznania i jego uzasadnienia, ograniczając się jedynie do wskazania w pkt IV
przesłanki przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania i powtórzenia treści przepisu art.
3989
§ 1 pkt 4 k.p.c.
W zażaleniu na postanowienie Sądu Okręgowego pozwany - powód wzajemny
zarzucił naruszenie przepisów postępowania: art. 25 k.p.c., art. 26 k.p.c. w zw. z art. 368
§ 2 k.p.c. i art. 39821
k.p.c. przez badanie i ustalenie wartości przedmiotu sporu w
postępowaniu kasacyjnym w innej kwocie niż w postępowaniu apelacyjnym mimo
tożsamości zakresu rozstrzygnięcia kwestionowanego w apelacji i skardze kasacyjnej, a
także mimo braku zarzutu pozwanego w kwestii wartości przedmiotu sporu;
naruszenie art. 3986
§ 2 k.p.c. w zw. z art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c. przez mylne
uznanie, że skarga kasacyjna nie zawiera wniosku o jej przyjęcie do rozpoznania, a
nadto, że wniosek nie został uzasadniony.
W konsekwencji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie częściowo zasługuje na uwzględnienie. Pozwany - powód wzajemny w
skardze kasacyjnej wyraźnie wskazał jako przesłankę przyjęcia jej do rozpoznania
okoliczność, że jest ona oczywiście uzasadniona. Zacytował pogląd wyrażony w
piśmiennictwie co do tego jakiego rodzaju uchybienia sądu powodują oczywistą
zasadność skargi kasacyjnej i stwierdził, że jego zdaniem uchybienie Sądu Okręgowego
polegające na zakwalifikowaniu świadczenia pieniężnego jako niepieniężnego i
3
zastosowanie do niego przepisów o karze umownej należy do uchybień powodujących
oczywistą zasadność skargi kasacyjnej. Zatem, wbrew stanowisku Sądu Okręgowego
skarga kasacyjna spełnia wymóg określony w art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c. i nie było
podstawy do jej odrzucenia z przyczyny nie spełnienia tego wymogu. Zapewne, Sąd
Okręgowy uznał, że uzasadnienie wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania
nie jest wystarczająco przekonywujące, ale nie jest to kwestia braku skutkującego
odrzucenie skargi, lecz oceny dokonywanej w ramach przedsądu (art. 3989
§ 2 k.p.c.)
przez Sąd Najwyższy.
Nie jest natomiast zasadny zarzut zażalenia dotyczący badania i ustalenia przez
Sąd drugiej instancji wartości przedmiotu sporu w postępowaniu kasacyjnym w innej
kwocie niż w postępowaniu apelacyjnym. Przedmiotem rozważań Sądu Okręgowego
była inna kwestia, mianowicie czy przy oznaczaniu wartości przedmiotu zaskarżenia
można sumować wartość przedmiotu sporu z powództwa głównego i z powództwa
wzajemnego. Stanowisko Sądu Okręgowego odnośnie tego zagadnienia uznać należy za
prawidłowe. W wypadku wytoczenia powództwa wzajemnego (art. 204 k.p.c.) w istocie
rzeczy następuje połączenie dwóch samodzielnych odrębnych procesów, dlatego przy
oznaczaniu wartości przedmiotu zaskarżenia skargą kasacyjną nie sumuje się należności
dochodzonych pozwem głównym i wzajemnym. W tej sprawie z powództwa
wzajemnego dochodzona była kwota 20.721,18 zł. Zatem; oczywiste jest, że w sprawie
z powództwa wzajemnego skarga kasacyjna była niedopuszczalna ze względu na
wartość przedmiotu zaskarżenia (art. 3982
§ 1 k.p.c.) i w tym zakresie odrzucenie skargi
ocenić należy jako zgodne z art. 3986
§ 2 k.p.c.
Z powyższych względów na mocy art. 3941
§ 1 i 3 k.p.c. Sąd Najwyższy orzekł
jak w sentencji postanowienia.