Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CSK 95/08
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 24 lipca 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Barbara Myszka (przewodniczący)
SSN Zbigniew Strus
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)
Protokolant Hanna Kamińska
w sprawie z powództwa B. Leasing Spółki z o.o. w W.
przeciwko D. R.
o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej
w dniu 24 lipca 2008 r.,
skargi kasacyjnej strony powodowej
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 13 lipca 2007 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi
Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia
o kosztach postępowania kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
Przedmiotem postępowania było powództwo o uznanie za bezskuteczną
w stosunku do powódki B. Leasing spółki z o.o. w W. umowy sprzedaży
spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w S.
przy ul. M.[...], zawartej 26 października 2005 r. pomiędzy I. R. a jej córką -
pozwaną D. R. Powódka zgłosiła żądanie paulińskie w celu uzyskania możliwości
zaspokojenia swojej wierzytelności z tytułu nieuregulowanych rat leasingowych, co
do obowiązku solidarnej zapłaty której dłużnicy J. R. i I. R. poddali się egzekucji w
akcie notarialnym, zaopatrzonym przez sąd w klauzulę wykonalności.
Podstawę faktyczną sporu stanowiły następujące ustalenia:
W dniu 14 marca 2003 r. powódka zawarła z J. R., właścicielem
Wielobranżowego Zakładu Produkcyjnego „I.", umowę leasingu, której przedmiot
stanowiły: liniowy system do emaliowania proszkowego bojlerów, systemy
śrutowania bojlerów, nawrotny piec emalierski, transporter okrężny i obudowa
pieca. Termin dostawy ustalono na lipiec/sierpień 2003 r., cenę zakupu urządzeń
na 772.000 €, a ratę leasingową na 17.339,27 € brutto, płatną od 10 sierpnia 2003
r. Zabezpieczeniem wierzytelności powódki z tej umowy miał być weksel własny in
blanco korzystającego, poręczony przez jego żonę – I. R., hipoteka kaucyjna na
nieruchomości małżonków i akt notarialny, w którym poddadzą się oni dobrowolnie
egzekucji. Przewidziane zabezpieczenia zostały sukcesywnie ustanowione. Akt
notarialny spisany został 29 lipca 2003 r. Małżonkowie R. poddali się w nim
rygorowi egzekucji w zakresie obowiązku uiszczania na rzecz powódki rat
leasingowych w kwotach 17.339,27 € brutto od sierpnia 2003 r. do lipca 2008 r.
W dniu 11 sierpnia 2003 r. strony umowy w drodze aneksu zmieniły datę
dostawy przedmiotu leasingu (grudzień 2003 r./styczeń 2004 r.) i terminarz spłat rat
leasingowych (od 30 stycznia 2004 r.).
W dniu 29 września 2003 r. małżonkowie R. wprowadzili w swoim
małżeństwie ustrój rozdzielności majątkowej i dokonali podziału majątku, w którego
3
wyniku I. R. uzyskała własnościowe prawo do lokalu spółdzielczego w S. przy ul.
M.[...].
Następnego dnia J. R. wniósł do Spółki z o.o. WZP „I." w D. aport w postaci
swojego przedsiębiorstwa.
W dniu 14 kwietnia 2004 r. powódka i Spółka z o.o. WZP „I.”,
reprezentowana przez prezesa J. R., zawarli aneks do umowy leasingu z 14 marca
2003 r., postanawiając, że wobec wniesienia przedsiębiorstwa J. R. jako aportu,
Spółka „I.” przejmuje z dniem podpisania aneksu - na zasadach sukcesji
uniwersalnej - wszelkie prawa i obowiązki dotychczasowego korzystającego. W
aneksie utrzymano wcześniejsze zabezpieczenia i dodano kolejne w postaci weksla
własnego in blanco wystawionego przez Spółkę „I." i poręczonego przez J. R.
W kolejnym aneksie z 30 kwietnia 2004 r. nowe strony umowy postanowiły
wyłączyć z jej zakresu liniowy system do emaliowania proszkowego bojlerów,
obniżyć cenę zakupu przedmiotu leasingu do 590.000 € i zmienić wysokość rat
leasingowych (na 13.071,57 € brutto) oraz harmonogram ich płatności (od
27.06.2004 r. do 27.05.2009 r.). W tym samym dniu nastąpił odbiór
zmodyfikowanego przedmiotu leasingu.
W dniu 19 kwietnia 2005 r. powódka wypowiedziała Spółce „I.” umowę
leasingu z uwagi na nieuregulowanie rat leasingowych za okres od sierpnia 2004 r.
do kwietnia 2005 r., a następnie, w dniu 20 września 2005 r., uzyskała sądową
klauzulę wykonalności dla aktu notarialnego z 29 lipca 2007 r., w którym
małżonkowie R. poddali się egzekucji w zakresie niezapłaconych rat leasingowych.
Klauzula nadana została co do świadczeń stanowiących równowartość 17.339,27
€, przypadających za okres od sierpnia 2004 r. do października 2005 r.
W dniu 26 października 2005 r. I. R. zbyła swojej córce D. R. spółdzielcze
własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego o wartości 120.000 zł za kwotę 50.000
zł. D. R. jest studentką i nigdy nie pracowała zarobkowo.
Postanowieniem z 16 sierpnia 2005 r. ogłoszona została upadłość WZP „I."
Spółki z o.o. w D.
4
Przeciwko I. R. prowadzona jest egzekucja m.in. z tytułu udzielonych
poręczeń za zobowiązania jej męża.
Sąd I instancji uwzględnił powództwo, nie podzielając zarzutów pozwanej,
która argumentowała, że została zwolniona z odpowiedzialności wobec powoda
w wyniku przejęcia zobowiązań J. R., wynikających z umowy leasingu, przez
Spółkę „I”. W ocenie tego Sądu podjęte czynności nie doprowadziły do przejęcie
długu w rozumieniu art. 519 k.c., to znaczy ze skutkiem zwalniającym z długu
dotychczasowego dłużnika, lecz do zbycia przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 554
k.c. Składnikiem tego przedsiębiorstwa, były m. in. zobowiązania z umowy
leasingu. Zgodnie z treścią art. 554
k.c. zbywca przedsiębiorstwa odpowiada
solidarnie z nabywcą za zobowiązania związane z prowadzonym
przedsiębiorstwem i wyłączenie ani ograniczenie odpowiedzialności zbywcy nie jest
przewidziane. J. R. nie został zatem zwolniony z długu wynikającego z umowy
leasingu, co oznacza, że także jego żona I. R., jako poręczycielka wekslowa długu
męża, nadal ponosi odpowiedzialność wobec powoda, a jej oświadczenie o
poddaniu się egzekucji w trybie art. 777 § 1 pkt 4 k.p.c. nie utraciło mocy.
W ocenie Sądu spełnione zostały przesłanki uznania zaskarżonej czynności
prawnej za bezskuteczną na podstawie art. 527 k.c., bowiem I. R. w chwili zbycia
własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego na rzecz córki była
niewypłacalna, o czym świadczy porównanie jej stanu majątkowego i wyników
prowadzonej przeciwko niej egzekucji z ciążącym na niej zadłużeniem, a po zbyciu
tego prawa stała się niewypłacalna w jeszcze wyższym stopniu.
Pozwana w wyniku zaskarżonej umowy uzyskała korzyść majątkową, przy
tym - w ocenie Sądu I instancji - zaskarżona umowa miała charakter czynności
nieodpłatnej. Sąd nie dał bowiem wiary, aby pozwana miała 50.000 zł, które
przekazała matce tytułem ceny nabytego prawa.
Taki charakter czynności umożliwił zastosowanie przez Sąd art. 528 k.c.
i domniemania z art. 529 k.c.
Od powyższego wyroku pozwana wniosła apelację, powód natomiast
zaskarżył zawarte w nim rozstrzygnięcie o kosztach procesu, którymi Sąd
Okręgowy nie obciążył pozwanej.
5
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 13 lipca 2007 r. zmienił orzeczenie Sądu I
instancji w ten sposób, że oddalił powództwo i zasądził od powódki na rzecz
pozwanej zwrot kosztów procesu za obie instancje, oddalając jednocześnie
zażalenie na rozstrzygnięcie o kosztach i nakazując ściągnąć od powódki
nieuiszczoną przez pozwaną opłatę od apelacji.
Sąd II instancji uznał, że powódka nie może uzyskać ochrony przewidzianej
w art. 527 k.c., bowiem I. R. nie była jej dłużniczką ani w chwili zawierania umowy
sprzedaży, ani w chwili orzekania. I. R. jako poręczycielka odpowiadała za
nieuregulowane raty leasingowe ustalone umową, którą powódka zawarła z J. R.
jako przedsiębiorcą. Tymczasem, jak Sąd Apelacyjny wywiódł z treści art. 7091
k.c.,
umowa ta nigdy nie zaczęła obowiązywać, bowiem J. R. nie otrzymał przedmiotu
leasingu. W dniu zbycia przez niego przedsiębiorstwa nie ciążyły na nim
nieuregulowane raty leasingowe, nie zachodziły więc podstawy do stosowania
dyspozycji art. 554
k.c. Ponadto bez zgody finansującego przedmiot leasingu nie
może być oddany do używania innej osobie. Zmiany wprowadził dopiero aneks nr 2
zawarty po zbyciu przedsiębiorstwa przez finansującego z nabywcą
przedsiębiorstwa. Sąd orzekający uznał ten aneks za nową umowę, dopuszczając
ewentualnie możliwość, że była to zmiana korzystającego, dokonana ze skutkiem z
art. 519 § 1 k.c. I. R. jako poręczycielka nie podpisała aneksu, nie wyraziła też
zgody na utrzymanie poręczenia jako zabezpieczenia zobowiązań innego
podmiotu. Nawet opowiedzenie się za koncepcją, że w wyniku podpisania aneksu
nr 2 nastąpiło przejęcie długu J. R. przez spółkę „I.” oznacza, iż - ze względu na
postanowienie art. 525 k.c. - poręczenie udzielone przez I. R. wygasło z chwilą
przejęcia długu. Oznacza to, że w dniu 26 października 2005 r. zbyła swoje
spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego na rzecz pozwanej nie
będąc zobowiązaną względem powódki, co przesądza o nieskuteczności
rozpatrywanego powództwa.
Zdaniem Sądu Apelacyjnego za podstawę odpowiedzialności I. R. nie mogło
także zostać uznane złożone w formie aktu notarialnego oświadczenie o poddaniu
się rygorowi egzekucji przez małżonków R., bowiem dotyczyło ono obowiązku
uiszczenia rat leasingowych z umowy z 14 marca 2003 r. w kwotach po 17.339,27
€. Umowa ta przestała obowiązywać od 14 kwietnia 2004 r. w dotychczasowym
6
zakresie wobec zmiany stron, a od 30 kwietnia 2004 r. zmianie uległy także raty
leasingowe, co – w ocenie Sądu II instancji – pozbawiało powoda możliwości
domagania się realizacji zobowiązania wynikającego z powoływanego przez niego
oświadczenia.
Sąd Apelacyjny przyjął, że fakt nadania tytułowi egzekucyjnemu
stanowiącemu akt notarialny, sądowej klauzuli wykonalności, nie przydaje mu
przymiotu rzeczy osądzonej i nie zamyka możliwości oceny przez sąd istnienia
roszczenia objętego takim tytułem. Poddanie się przez dłużnika egzekucji jest
bowiem czynnością procesową, która nie wywołuje skutków w sferze prawa
materialnego, co powoduje, że w procesie opozycyjnym to wierzyciel musi
udowodnić istnienie roszczenia. A ponieważ w postępowaniu ze skargi paulińskiej
osoba trzecia ma prawo kwestionować wszystkie okoliczności uzasadniające
powództwo, może także kwestionować istnienie zobowiązania przysługującego
wierzycielowi.
Zmiana rozstrzygnięcia, polegająca na oddaleniu powództwa, spowodowała
konieczność dostosowania orzeczenia o kosztach procesu do wyniku sprawy, co
przesądziło o oddaleniu zażalenia powódki.
W skardze kasacyjnej, opartej na obydwu podstawach z art. 3983
§ 1 k.p.c.,
powódka zarzuciła:
1) naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe
zastosowanie:
- art. 527 k.c. poprzez uznanie przez Sąd II Instancji, że powód nie wykazał, iż
istniała wierzytelność podlegająca ochronie,
- art. 527 k.c. oraz art. 7091
i 70913
k.c. poprzez uznanie, że wierzytelność
z umowy leasingu nie jest wierzytelnością pieniężną jednorazową płatną
w ratach, która podlega ochronie od chwili zawarcia umowy leasingu lub
złożenia oświadczenia o dobrowolnym poddaniu się egzekucji w trybie art.
777 k.p.c., lecz że wierzytelność ta podlega ochronie w drodze skargi
pauliańskiej dopiero w ustalonej w umowie dacie płatności rat leasingowych,
7
- art. 527 § 1, § 2, § 3 i § 4, art. 529 i art. 530 k.c. poprzez uznanie, że
pozwana dokonując zaskarżonej czynności prawnej nie wiedziała, że dłużnik
działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli oraz że pozwany
wzruszył domniemania z art. 527 § 3 k.c., a ponadto przez przyjęcie, że
dłużnik nie działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela,
- art. 530 k.c. przez jego pominięcie przy rozstrzyganiu sprawy w zakresie
ustalenia czy wierzytelność chroniona była wierzytelnością przyszłą,
- art. 7091
, art. 7093
i art. 7094
k.c. poprzez błędne uznanie, że wydanie
ruchomości jest związane z zawarciem umowy leasingu, a nie z jej
wykonaniem.
- art. 554
k.c. poprzez błędne uznanie, że wobec niewydania przedmiotu
leasingu do czasu wniesienia przedsiębiorstwa jako aportu do spółki, aneks
nr 2 z dnia 14 kwietnia 2004 r. stanowił nową umowę leasingu,
- art. 519 k.c. i art. 525 k.c. kodeksu cywilnego poprzez błędne uznanie, że
aneks nr 2 z dnia 14 kwietnia 2004 r. stanowił przejęcie długu zgodnie z art.
519 § 1 i § 2 pkt 1 k.c.,
- art. 525 k.c. poprzez błędne przyjęcie, że ma on zastosowanie do
wierzytelności zabezpieczonych oświadczeniem woli złożonym w trybie art.
777 k.p.c. przez małżonka osoby prowadzącej działalność gospodarczą,
pozostającej z tą osoba we wspólności ustawowej,
- art. 32 prawa wekslowego w zakresie obowiązywania poręczenia
wekslowego.
2) naruszenie przepisów postępowania, mających istotny wpływ na wynik
sprawy :
- art. 6 k.c., art. 227 k.p.c. poprzez nieprzeprowadzenie dowodów na
okoliczności, które miały istotne znaczenie dla ustalenia przesłanek skargi
pauliańskiej,
- art. 232 k.p.c. i art. 233 k.p.c. poprzez zastąpienia swobodnej oceny
dowodów pełną dowolnością ich oceny w zakresie ustalenia, że aneks nr 2
z dnia 14 kwietnia 2004 r. stanowił nową umowę leasingu,
8
- art. 224 k.p.c. poprzez ustalenie, iż domniemanie z art. 527 § 3 k.c. zostało
wzruszone i nie wiąże Sądu.
- art. 365 i 366 k.p.c. poprzez ustalenie, że tytuł wykonawczy w postaci
oświadczenia o poddaniu się egzekucji w trybie art. 777 k.p.c., opatrzony
prawomocnie nadaną przez Sąd klauzulą wykonalności, nie wiąże Sądu
rozpoznającego skargę paulińską;
- art. 777 k.p.c. poprzez stwierdzenie, że oświadczenie woli dłużników J. i I.
R. o poddaniu się rygorowi egzekucyjnemu w trybie art. 777 k.p.c.
zaopatrzone klauzulą wykonalności nie jest tytułem wykonawczym
uprawniającym powoda do prowadzenia egzekucji wobec dłużników, oraz
przyjęcie, że wszelkie zmiany umowy leasingu z której wynikały płatności
dłużników wymienione w tym oświadczeniu, nawet powodujące
zmniejszenie się obowiązku dłużników skutkują zwolnieniem dłużników
z odpowiedzialności wynikającej z tego oświadczenia,
- art. 795 w zw. z art. 363 k.p.c. poprzez przyjęcie, że postanowienie
o nadaniu klauzuli wykonalności nie jest prawomocne oraz
- art. 840 k.p.c. poprzez zastosowanie tego przepisu, mimo że dłużniczka I. R.
nie złożyła powództwa opozycyjnego.
We wnioskach powódka domagała się uchylenia w całości zaskarżonego
wyroku Sądu Apelacyjnego i zmiany tego wyroku poprzez uwzględnienie
powództwa oraz zasądzenie od pozwanej kosztów procesu lub uchylenia tego
orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi II instancji
wraz z rozstrzygnięciem o kosztach sądowych za obie instancje i postępowanie
wywołane wniesieniem skargi kasacyjnej.
Pozwana wniosła o oddalenie skargi i przysądzenie jej zwrotu kosztów
postępowania kasacyjnego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna okazała się uzasadniona, aczkolwiek nie wszystkie
zarzuty podnoszone przez skarżącego były słuszne.
9
Przede wszystkim nie mogły odnieść zamierzonego skutku zarzuty natury
procesowej, odnoszące się do uchybień w zakresie postępowania dowodowego.
Nie mogą być one uwzględnione z kilku powodów. Po pierwsze opierają się na
powołaniu przepisów, które normują postępowanie przed sądem pierwszej instancji
(art. 227, art. 232, art. 233, art. 224 k.p.c.), bez wskazania podstawy obowiązku ich
zastosowania przez sąd odwoławczy. Jak jednak wyjaśnił Sąd Najwyższy
w uchwale z dnia 31 stycznia 2008 r. (III CZP 49/07, OSNC z 2008 r., nr 6,
poz. 55), naruszenia prawa procesowego, poza przyczynami powodującymi
nieważność postępowania, sąd odwoławczy bada jedynie w zakresie, w jakim
podniesione zostały zarzuty.
Jeśli natomiast zarzuty te rozważać jako wymierzone w postępowanie przed
Sądem II instancji, to opierają się one na błędnym założeniu, że Sąd ten powinien
był przeprowadzić, lub przeprowadził postępowanie dowodowe, poddawane ocenie.
Tymczasem Sąd Apelacyjny stwierdził wyraźnie, że za prawidłowe uznaje ustalenia
Sądu Okręgowego. Rozbieżność pomiędzy stanowiskami obydwu Sądów wynikała
z odmiennej oceny prawnej ustalonych faktów, a nie z różnej oceny wyników
postępowania dowodowego. Wyniki subsumcji dokonanej przez Sąd II instancji,
polegające na stwierdzeniu, że I. R. w momencie dokonywania zaskarżonej
czynności, ani też później nie była dłużniczką powódki, spowodowały, iż Sąd ten
pozostawił poza granicami swoich rozważań część ustaleń Sądu Okręgowego
dotyczących okoliczności istotnych dopiero w wypadku stwierdzenia, że istnieje
wierzytelność, której ochrony domaga się powódka. Ocena zasadności tego
stanowiska nie mieści się już jednak w zakresie problemów proceduralnych
i słusznie została przez skarżącą podniesiona w ramach pierwszej podstawy
kasacyjnej.
Powód ma natomiast rację zarzucając, że Sąd Apelacyjny w swoim
wnioskowaniu naruszył przepisy art. 365 k.p.c. i 840 k.p.c. Z ustaleń przyjętych za
podstawę rozstrzygnięcia wynika jednoznacznie, że powód dysponuje
prawomocnym tytułem wykonawczym wystawionym przeciwko I. R. Jest nim
przewidziany w art. 777 § 1 pkt 4 k.p.c. akt notarialny, w którym dłużnik poddał się
egzekucji, obejmujący obowiązek zapłaty sumy pieniężnej i zaopatrzony w klauzulę
wykonalności nadaną postanowieniem Sądu Rejonowego w S. z dnia 20 września
10
2005 r. W skardze kasacyjnej skarżący zarzuca także, jakoby Sąd Apelacyjny
błędnie przyjął, iż klauzula ta nie została nadana prawomocnie, jednak z ustaleń
stanowiących podstawę zaskarżonego wyroku nie wynika ustalenie o
nieprawomocności postanowienia Sądu Rejonowego.
Postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu,
jakim jest akt notarialny, stwierdza, że tytuł ten nadaje się do wykonania,
że prowadzenie na jego podstawie egzekucji przeciwko dłużnikowi jest
dopuszczalne oraz że organy egzekucyjne powinny ten tytuł wykonać.
Nadanie klauzuli powoduje, że tytuł egzekucyjny staje się tytułem wykonawczym,
a zatem dokumentem stanowiącym według art. 776 i art. 803 k.p.c. podstawę
egzekucji. Tytuł wykonawczy podlega przymusowemu wykonaniu. W tej sytuacji
oczywiście nieprawidłowy jest pogląd Sądu II instancji, że powód nie może
domagać się realizacji zobowiązania wynikającego z aktu notarialnego, w którym I.
R. poddała się egzekucji w zakresie, w jakim nadana mu została klauzula
wykonalności. Dopóki bowiem tytuł wykonawczy nie zostanie podważony, stanowi
on podstawę umożliwiającą wierzycielowi prowadzenia na jego podstawie
egzekucji, co zresztą nastąpiło, jak wynika z odpisu znajdującego się w aktach
zawiadomienia komornika o zajęciu wynagrodzenia i wierzytelności zasiłku
chorobowego I. R. (k.78).
Organy egzekucyjne nie są uprawnione do badania zasadności takiego
tytułu (art. 804 k.p.c.). Może ją przeprowadzić jedynie sąd rozpoznawczy i to
w określonym trybie – w drodze postępowania o pozbawienie tego tytułu
wykonalności, wytoczonego przez dłużnika (art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c.). Do czasu
prawomocnego pozbawienia aktu notarialnego wykonalności, pozostaje on nie
tylko dokumentem urzędowym potwierdzającym istnienie wskazanego w nim
obowiązku świadczenia, ale nadto nadana mu klauzula wykonalności korzysta
z przewidzianych w art. 365 § 1 k.p.c. skutków prawomocności orzeczenia – wiąże
nie tylko strony i sąd, który ją nadał, ale również inne sądy oraz inne organy
państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach przewidzianych
w ustawie – także inne osoby. Konsekwencją prawomocnego nadania aktowi
notarialnemu klauzuli wykonalności jest więc związanie tym orzeczeniem także
innych sądów, co oznacza że muszą one respektować fakt istnienia wykonalnego
11
tytułu. Merytoryczna zasadność jego istnienia podlega bowiem badaniu tylko
w postępowaniu przewidzianym w art. 840 k.p.c. W tym ostatnim postępowaniu
istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem nie będącym orzeczeniem jest
kontrolowane w pełnym zakresie, natomiast w innych postępowaniach, nawet
toczących się pomiędzy osobami nie wskazanymi w tytule wykonawczym,
przedłożenie takiego tytułu wyklucza możliwość ustalenia, że dłużnik nie jest
zobowiązany do spełnienia świadczeń wynikających z tego tytułu.
W efekcie podstawowe założenie, na którym oparte było orzeczenie Sądu
Apelacyjnego, sprowadzające się do zaprzeczenia, iżby I. R. w momencie
dokonywania zaskarżonej czynności prawnej i w chwili orzekania była dłużniczką
powoda, było wadliwe. Istnienie prawomocnego tytułu wykonawczego, z którego
wynika stan i zadłużenia oraz daty jego wymagalności, przesądza bowiem
w niniejszym postępowaniu o jej statusie dłużniczki zarówno w chwili dokonywania
zaskarżanej czynności, jak i w chwili orzekania.
W konsekwencji zbędne było w niniejszym postępowaniu badanie przez
Sądy, w drodze analizy kolejnych czynności podejmowanych przez strony umowy
leasingu, czy i jaki wpływ miały one na istnienie odpowiedzialności I. R. za długi z
tytułu rat leasingowych, ponieważ okoliczności te miałyby istotne znaczenie jedynie
w postępowaniu przewidzianym w art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c. Z tego względu zarzuty
skarżącego kwestionujące prawidłowość ocen prawnych Sądu II instancji, które
legły u podstaw stanowiska, że zobowiązanie I. R. wygasło w dniu 14 kwietnia 2004
r., nie wymagają oceny w postępowaniu kasacyjnym.
Zasadność zarzutów dotyczących znaczenia prawomocnego tytułu
wykonawczego powoduje konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku
i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi II instancji (art. 39815
§ 1
k.p.c.), bowiem z uwagi na przyjętą podstawę rozstrzygnięcia nie rozpatrzył on
zagadnień związanych z występowaniem pozostałych przesłanek warunkujących
udzielenie wierzycielowi ochrony w razie niewypłacalności dłużnika. Uchylenie
objęło także rozstrzygniecie o zażaleniu powoda, gdyż było ono immanentnie
związane z kompleksem postanowień odnoszących się do kosztów procesu.
12
Orzeczenie o kosztach postępowania kasacyjnego wynika z treści art. 39821
w zw. z art. 391 § 1 i art. 108 § 2 k.p.c.