Pełny tekst orzeczenia

UCHWAŁA Z DNIA 23 LIPCA 2008 R.
SNO 65/08
Przewodniczący: sędzia SN Stanisław Zabłocki.
Sędziowie SN: Jerzy Kuźniar, Mirosława Wysocka (sprawozdawca).
S ą d N a j w y ż s z y  S ą d D y s c y p l i n a r n y z udziałem protokolanta
w sprawie sędziego Sądu Rejonowego po rozpoznaniu w dniu 23 lipca 2008 r.
zażalenia sędziego na uchwałę Sądu Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego z dnia 11
kwietnia 2008 r., sygn. akt (...), w przedmiocie zawieszenia sędziego w czynnościach
służbowych i obniżenia wysokości wynagrodzenia
u c h w a l i ł : u t r z y m a ć zaskarżoną u c h w a ł ę w m o c y .
U z a s a d n i e n i e
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego złożył w dniu 7 marca 2008r. do Sądu
Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego wniosek o podjęcie uchwały o zawieszeniu w
czynnościach służbowych sędziego Sądu Rejonowego, na podstawie art. 129 § 1
ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98,
poz.1070 ze zm.).
W uzasadnieniu wniosku, powołując się na wystąpienie Prezesa Sądu
Rejonowego, Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wskazał, że w stosunku do
sędziego Sądu Rejonowego zostało wszczęte postępowanie dyscyplinarne o
dopuszczenie się przewinienia dyscyplinarnego w rozumieniu art. 107 § 1 u.s.p. Podał
ponadto, że sędzia ten nieprawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego – Sądu
Dyscyplinarnego z dnia 19 listopada 2007r. został uznany za winnego popełnienia
podobnych przewinień służbowych, polegających na znacznych opóźnieniach w
sporządzaniu uzasadnień i bezczynności w prowadzonych sprawach, i wymierzono mu
za to karę dyscyplinarną przeniesienia na inne miejsce służbowe.
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego, powołując się na dołączone do wniosku
dokumenty, podkreślił, że sędzia w dalszym ciągu nie sporządza uzasadnień w
terminie, a jego stosunek do obowiązków służbowych nie uległ poprawie. Według
Rzecznika Dyscyplinarnego, za potrzebą wydania uchwały o zawieszeniu sędziego
przemawia także konieczność „położenia kresu niezdrowej sytuacji, jaka wytworzyła
się w Sądzie Rejonowym w A., a która wpływa negatywnie na pracę całego Sądu
Rejonowego”.
W dniu 11 kwietnia 2008 r. Sąd Dyscyplinarny – Sąd Apelacyjny wydał na
podstawie art. 129 § 1 i 3 oraz art. 133 u.s.p. uchwałę o zawieszeniu sędziego Sądu
2
Rejonowego w czynnościach służbowych i obniżeniu wynagrodzenia o 25 % na czas
trwania zawieszenia.
Orzeczenie to oparte zostało na następujących podstawach.
Stosownie do art. 129 § 1 u.s.p., sąd dyscyplinarny może zawiesić w
czynnościach służbowych sędziego, przeciwko któremu wszczęto postępowanie
dyscyplinarne. Warunek zawisłości takiego postępowania został spełniony, gdyż w
dniu 25 marca 2008r. wpłynął do Sądu Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego
wniosek o rozpoznanie sprawy dyscyplinarnej wobec sędziego Sądu Rejonowego,
któremu zarzucono popełnienie przewinienia służbowego, o którym mowa w art. 107
§ 1 u.s.p.
Za uwzględnieniem wniosku przemawia to, że rozmiar zaległości obciążających
sędziego jest znaczny i uległ niewielkiemu zmniejszeniu, pomimo wstrzymania
wpływu nowych spraw do jego referatu. Sąd wskazał także na brak reakcji na
wydawane polecenia oraz niepodjęcie prób usprawiedliwienia zwłoki w sporządzaniu
uzasadnień i uzyskania zgody na przedłużenie terminu do ich sporządzenia. Na
postawę sędziego nie wpłynęły dyscyplinująco wizytacje i lustracje jego referatu.
Takie nagromadzenie czynników negatywnych, przy uwzględnieniu, że stan
zaległości obciążających sędziego jest długotrwały i ulegał zmniejszeniu tylko w
niewielkim zakresie, a stosunek sędziego do poleceń zmierzających do poprawy
sytuacji był negatywny, sprzeciwiało się uwzględnieniu wniosku sędziego Sądu
Rejonowego o odmowę zawieszenia go w czynnościach służbowych.
Sąd uznał, że orzeczona wysokość obniżenia wynagrodzenia „czyni zadość
względom”, dla których wprowadzone zostało unormowanie w § 3 art. 129 u.s.p.
Zażalenie na uchwałę Sądu Dyscyplinarnego sędzia Sądu Rejonowego oparł na
podstawach:
- obrazy prawa materialnego – art. 129 ust. 1 u.s.p., polegającej
na rozszerzającej jego wykładni i w konsekwencji uznaniu, że
zawieszenie sędziego może nastąpić w oparciu o dowolne
przesłanki, podczas gdy art. 180 ust. 2 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej zezwala na to jedynie w przypadkach
określonych w ustawie;
- mającego wpływ na treść uchwały błędu w ustaleniach
faktycznych, przyjętych za jej podstawę, polegającego na
oparciu się wyłącznie na domniemaniach, bez zbadania
rzeczywistych okoliczności faktycznych sprawy.
W uzasadnieniu skarżący zarzucił oparcie się przez Sąd Dyscyplinarny
wyłącznie na twierdzeniach zawartych we wniosku Zastępcy Rzecznika, bez ich
weryfikacji, oraz całkowite pominięcie okoliczności podnoszonych przez skarżącego,
3
w tym sporządzenia zaległych uzasadnień oraz bieżącego obciążenia, polegającego na
orzekaniu na skumulowanych terminach posiedzeń.
Z tych względów sędzia Sądu Rejonowego wniósł o uchylenie zaskarżonej
uchwały i ewentualnie – o skierowanie wniosku Zastępcy Rzecznika do ponownego
rozpoznania.
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Zarzut naruszenia art. 129 § 1 u.s.p. oparty jest na twierdzeniu nieznajdującym
oparcia w rzeczywistym stanie sprawy, gdyż – wbrew twierdzeniu skarżącego – Sąd
Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny prawidłowo ustalił i uwzględnił przewidzianą w tym
przepisie przesłankę zawieszenia w czynnościach służbowych, którą stanowi
wszczęcie przeciwko sędziemu postępowania dyscyplinarnego. Fakt wszczęcia
kolejnego postępowania dyscyplinarnego przeciwko sędziemu Sądu Rejonowego jest
w sprawie niesporny, co przesądza o nietrafności tak ujętego zarzutu zażalenia.
W takiej sytuacji rozważenia wymagały jedynie te zarzuty skarżącego, które
zmierzały do wykazania braku wystarczających podstaw faktycznych do
uwzględnienia wniosku o zawieszenie w czynnościach służbowych.
Uchwała podejmowana na podstawie art. 129 § 1 u.s.p. zapada na wstępnym
etapie postępowania, w którym brak jest jeszcze rozstrzygnięć w kwestiach
obejmujących podstawy faktyczne i prawne ewentualnej przyszłej odpowiedzialności
dyscyplinarnej obwinionego sędziego. Dlatego dla zastosowania tego środka
wystarczające jest wykazanie, że dowody istniejące na tym etapie postępowania
wskazują na duże prawdopodobieństwo popełnienia przez sędziego przewinienia
dyscyplinarnego.
Wbrew zarzutom skarżącego, stanowisko Sądu Dyscyplinarnego nie opiera się na
„domniemaniach”, lecz na dołączonych do wniosku dokumentach. Rodzaj, liczba i
rozmiar uchybień objętych postanowieniem o przedstawieniu zarzutów w
postępowaniu dyscyplinarnym oraz dane wynikające ze złożonych zestawień
dotyczących terminów dokonywania czynności, stanowiły miarodajną i wystarczającą
podstawę do uznania za uprawdopodobnione, że sędzia dopuścił się przewinienia
służbowego w rozumieniu art. 107 § 1 u.s.p.
Oceny tej nie mogą zmienić podniesione w zażaleniu okoliczności, dotyczące
podejmowania przez sędziego w ostatnim czasie wysiłków dla usunięcia skutków
wcześniejszych zaległości, gdyż nie niweczą one przesłanek odpowiedzialności
dyscyplinarnej z tytułu popełnienia przewinienia służbowego, polegającego na
dopuszczeniu się oczywistej i rażącej obrazy przepisów prawa. Bezprzedmiotowe są
wywody skarżącego dotyczące nieuzasadnionego przypisywania mu spowodowania
„niezdrowej atmosfery w sądzie”, bowiem taki fakt nie został ujęty w ramach
podstawy faktycznej zaskarżonej uchwały.
4
Z omówionych względów Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny utrzymał
zaskarżoną uchwałę w mocy.