Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 66/08
POSTANOWIENIE
Dnia 23 października 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Antoni Górski
SSN Marek Sychowicz
w sprawie z powództwa S.(…) S.A. w C.
przeciwko X.(…) Sp. z o.o. w O. i M.(…) S.A. w K.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 23 października 2008
r.,
zażalenia strony powodowej na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 27 czerwca
2008 r., sygn. akt I ACa (…),
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 27 czerwca 2008 r. odrzucił apelację
strony powodowej od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 21 grudnia 2007 r.,
uwzględniając zarzut strony pozwanej co do naruszenia przez Sąd pierwszej instancji
przy przywróceniu terminu do wniesienia apelacji art. 4798a
§ 5 k.p.c. Stwierdził również,
że samo przywrócenie terminu nie znajdowało podstaw na gruncie art. 168 § 1 k.p.c.
W zażaleniu na to postanowienie strona powodowa zarzuciła naruszenie art.
4798a
§ 5 k.p.c., art. 373 k.p.c. w zw. z art. 169 § 3 k.p.c. oraz art. 373 k.p.c. w zw. z art.
168 § 1 k.p.c. i wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
2
Art. 4798a
§ 5 k.p.c. należy do przepisów regulujących w sposób szczególny
wymogi pism procesowych wnoszonych w postępowaniu w sprawach gospodarczych
przez kwalifikowanych pełnomocników. Z tego względu oraz z uwagi na jego
restrykcyjny charakter powinien być interpretowany ściśle. Nie jest zatem dopuszczalna
jego wykładnia rozszerzająca. Nie można też pomijać, że zwrot pisma procesowego w
postępowaniu odwoławczym może, jak w rozpoznawanej sprawie, prowadzić do
odrzucenia środka odwoławczego, co ogranicza dostęp do sądu drugiej instancji,
będący zasadą konstytucyjną. Trybunał Konstytucyjny podkreślał zaś, że w takiej
sytuacji należy uwzględniać kryterium proporcjonalności i brać pod uwagę cel, któremu
ma służyć określona regulacja.
Treść art. 4798a
§ 1 k.p.c. wskazuje, że określone w nim rygory odnoszą się
jedynie do pism złożonych w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji. W
doktrynie i literaturze przyjmuje się obecnie powszechnie, że postępowanie w instancji
kończy się wydaniem wyroku, postanowienia co do istoty sprawy w postępowaniu
nieprocesowym lub innego orzeczenia trwale zamykającego drogę do wydania wyroku.
Wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia apelacji nie jest zatem pismem
procesowym złożonym w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji. Należy on już
do etapu postępowania apelacyjnego, w którym sąd pierwszej instancji wykonuje
jedynie przewidziane w przepisach postępowania czynności. W postępowaniu
apelacyjnym art. 4798a
§ 5, z przyczyn wyżej wskazanych, nie miał zastosowania. Z
tego względu zarzut jego naruszenia był uzasadniony.
Błędne zastosowanie art. 4798a
§ 5 k.p.c. było zasadniczą przyczyną odrzucenia
apelacji strony powodowej, co podkreślił wyraźnie w swoim uzasadnieniu Sąd
Apelacyjny. Nie uzasadnił on bliżej swojej oceny, że Sąd Okręgowy błędnie zastosował
art. 168 § 1 k.p.c., przywracając termin do wniesienia apelacji. Już z tego względu
uzasadniony był zarzut naruszenia tego przepisu. Natomiast argumenty przytoczone
przez stronę powodową w uzasadnieniu wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia
apelacji wskazywały w sposób przekonywujący na oczywistą omyłkę przy wnoszeniu
opłaty od apelacji, skoro zamiast kwoty 21 863 zł została wpłacona kwota 21 683 zł.
Tego rodzaju omyłka mogła być zaś uznana przez Sąd pierwszej instancji za
okoliczność świadczącą o braku winy w rozumieniu art. 168 § 1 k.p.c.
Z przyczyn wyżej wskazanych zażalenie było uzasadnione i zaskarżone nim
postanowienie podlegało uchyleniu na podstawie art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 39815
§
1 k.p.c.