IV CZ 82/08
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:30-05-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:II CZ 80/07 III CZP 142/07 IV CZ 41/02
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 82/08
POSTANOWIENIE
Dnia 30 października 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Strus (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z powództwa Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w W.
przeciwko P.(...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 30 października 2008
r.,
zażalenia strony powodowej na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 26 sierpnia
2008 r., sygn. akt I ACa (…),
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 26 sierpnia 2008 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
kasacyjną strony powodowej z tej przyczyny, że nie zostały usunięte braki formalne tej
skargi w terminie, tj. do dnia 15 sierpnia 2008 r. W terminie tym bowiem nie przedłożono
pełnomocnictwa do reprezentowania strony powodowej w postępowaniu ze skargi
kasacyjnej.
W zażaleniu na to postanowienie strona powodowa domagała się jego uchylenia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Podstawowe znaczenie ma rozstrzygnięcie tego, czy skarga kasacyjna wniesiona
została przez pełnomocnika właściwie umocowanego do występowania w imieniu
powoda. Pod skargą tą widnieje podpis adwokat A. G.
2
Z treści udzielonego przez stronę powodową pełnomocnictwa procesowego radcy
prawnemu A. M. wynika uprawnienie do występowania w imieniu powoda „przed sądami
wszystkich instancji i organami egzekucyjnymi z prawem dalszej substytucji”.
Pełnomocnictwo to zostało udzielone w dniu 21 września 2005 r. Radca prawny A. M.
udzielił następnie adwokat A. G. pełnomocnictwa substytucyjnego obejmującego
uprawnienie do „występowania przed sądami (organami egzekucyjnymi)” w sprawie
przeciwko pozwanemu. Pełnomocnictwo substytucyjne zostało udzielone w dniu 20
kwietnia 2006 r., tj. przed wniesieniem skargi kasacyjnej (w lipcu 2007 r.).
Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2008 r., III CZP 142/07,
pełnomocnictwo procesowe nie obejmuje z mocy samego prawa upoważnienia do
wniesienia skargi kasacyjnej (podobnie też np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
7 listopada 2007 r., II CZ 80/07, nieopubl.). Prezentowana uchwała, mająca moc zasady
prawnej, przesądza zakres pełnomocnictwa procesowego ukształtowanego w przepisie
art. 91 k.p.c., pozostawia natomiast jako sprawę otwartą kwestię możliwych formuł
prawnych służących do wyrażenia przez mocodawcę zasięgu upoważnienia
udzielonego pełnomocnikowi procesowemu. Dotyczy to zwłaszcza wspomnianych
formuł prawnych używanych w praktyce w okresie przed podjęciem uchwały z dnia
5 czerwca 2008 r.
W uzasadnieniu postanowienia z dnia 27 czerwca 2002 r., IV CZ 41/02
(nieopubl.) zauważono, że w praktyce ustanawiania pełnomocnictwa procesowego
można zaobserwować bardzo różne sformułowania i wyrażenia dla określenia zakresu
udzielonego umocowania in concreto. Przy pomocy różnych formuł prawnych wyrażana
jest zatem intencja mocodawcy i pełnomocnika co do tego, że udzielone
pełnomocnictwo procesowe obejmuje wszystkie czynności łączące się z daną sprawą,
które mogą być dokonywane na wszystkich szczeblach instancyjnych biegu sprawy,
łącznie ze sporządzeniem i wniesieniem skargi kasacyjnej.
Treść udzielonego radcy prawnemu A. M. pełnomocnictwa procesowego w dniu
21 września 2005 r. może jednak – wbrew ocenie Sądu Apelacyjnego – wskazywać na
to, że użyta przez mocodawcę ogólna formuła upoważnienia do działania pełnomocnika
„przed sądami wszystkich instancji” obejmuje także postępowanie zainicjowanie
wniesieniem skargi kasacyjnej. O takiej intencji mocodawcy może świadczyć także treść
pełnomocnictwa udzielonego adwokat A. G. w dniu 12 sierpnia 2008 r. w którym
mocodawca potwierdza „wszelkie czynności procesowe pełnomocnika dokonane w
niniejszej sprawie w postępowaniu kasacyjnym”. Oznacza to, że adwokat A. G.,
3
wnosząc skargę kasacyjną jako pełnomocnik substytucyjny, działała w ramach
upoważnienia radcy prawnego A. M. (pełnomocnika podstawowego), udzielonego przez
mocodawcę w dniu 21 września 2005 r. i to umocowanie wcześniejsze zostało
następnie potwierdzone w treści dokumentu z dnia 12 sierpnia 2008 r. Przy określeniu
zakresu pełnomocnictwa procesowego należy zatem zwracać uwagę na znaczenie
użytych w dokumentach pełnomocnictwa stosownych formuł prawnych, mających
najpełniej wyrażać intencje mocodawcy.
Skoro adwokat A. G. dysponowała już upoważnieniem do wniesienia w imieniu
powoda skargi kasacyjnej (jako pełnomocnik substytucyjny), to nie istniała potrzeba
weryfikacji takiego upoważnienia i podejmowania przez Sąd Apelacyjny czynności
polegających na uzupełnieniu braków formalnych skargi kasacyjnej (zarządzenie z dnia
31 lipca 2008 r.).Tym bardziej nie mogły nastąpić negatywne dla strony powodowej
skutki nieuzupełnienia w terminie wspomnianych braków formalnych skargi.
W tej sytuacji Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815
§ 1 k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c. uchylił zaskarżone postanowienie.
POSTANOWIENIE
Dnia 30 października 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Strus (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z powództwa Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w W.
przeciwko P.(...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 30 października 2008
r.,
zażalenia strony powodowej na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 26 sierpnia
2008 r., sygn. akt I ACa (…),
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 26 sierpnia 2008 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
kasacyjną strony powodowej z tej przyczyny, że nie zostały usunięte braki formalne tej
skargi w terminie, tj. do dnia 15 sierpnia 2008 r. W terminie tym bowiem nie przedłożono
pełnomocnictwa do reprezentowania strony powodowej w postępowaniu ze skargi
kasacyjnej.
W zażaleniu na to postanowienie strona powodowa domagała się jego uchylenia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Podstawowe znaczenie ma rozstrzygnięcie tego, czy skarga kasacyjna wniesiona
została przez pełnomocnika właściwie umocowanego do występowania w imieniu
powoda. Pod skargą tą widnieje podpis adwokat A. G.
2
Z treści udzielonego przez stronę powodową pełnomocnictwa procesowego radcy
prawnemu A. M. wynika uprawnienie do występowania w imieniu powoda „przed sądami
wszystkich instancji i organami egzekucyjnymi z prawem dalszej substytucji”.
Pełnomocnictwo to zostało udzielone w dniu 21 września 2005 r. Radca prawny A. M.
udzielił następnie adwokat A. G. pełnomocnictwa substytucyjnego obejmującego
uprawnienie do „występowania przed sądami (organami egzekucyjnymi)” w sprawie
przeciwko pozwanemu. Pełnomocnictwo substytucyjne zostało udzielone w dniu 20
kwietnia 2006 r., tj. przed wniesieniem skargi kasacyjnej (w lipcu 2007 r.).
Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2008 r., III CZP 142/07,
pełnomocnictwo procesowe nie obejmuje z mocy samego prawa upoważnienia do
wniesienia skargi kasacyjnej (podobnie też np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
7 listopada 2007 r., II CZ 80/07, nieopubl.). Prezentowana uchwała, mająca moc zasady
prawnej, przesądza zakres pełnomocnictwa procesowego ukształtowanego w przepisie
art. 91 k.p.c., pozostawia natomiast jako sprawę otwartą kwestię możliwych formuł
prawnych służących do wyrażenia przez mocodawcę zasięgu upoważnienia
udzielonego pełnomocnikowi procesowemu. Dotyczy to zwłaszcza wspomnianych
formuł prawnych używanych w praktyce w okresie przed podjęciem uchwały z dnia
5 czerwca 2008 r.
W uzasadnieniu postanowienia z dnia 27 czerwca 2002 r., IV CZ 41/02
(nieopubl.) zauważono, że w praktyce ustanawiania pełnomocnictwa procesowego
można zaobserwować bardzo różne sformułowania i wyrażenia dla określenia zakresu
udzielonego umocowania in concreto. Przy pomocy różnych formuł prawnych wyrażana
jest zatem intencja mocodawcy i pełnomocnika co do tego, że udzielone
pełnomocnictwo procesowe obejmuje wszystkie czynności łączące się z daną sprawą,
które mogą być dokonywane na wszystkich szczeblach instancyjnych biegu sprawy,
łącznie ze sporządzeniem i wniesieniem skargi kasacyjnej.
Treść udzielonego radcy prawnemu A. M. pełnomocnictwa procesowego w dniu
21 września 2005 r. może jednak – wbrew ocenie Sądu Apelacyjnego – wskazywać na
to, że użyta przez mocodawcę ogólna formuła upoważnienia do działania pełnomocnika
„przed sądami wszystkich instancji” obejmuje także postępowanie zainicjowanie
wniesieniem skargi kasacyjnej. O takiej intencji mocodawcy może świadczyć także treść
pełnomocnictwa udzielonego adwokat A. G. w dniu 12 sierpnia 2008 r. w którym
mocodawca potwierdza „wszelkie czynności procesowe pełnomocnika dokonane w
niniejszej sprawie w postępowaniu kasacyjnym”. Oznacza to, że adwokat A. G.,
3
wnosząc skargę kasacyjną jako pełnomocnik substytucyjny, działała w ramach
upoważnienia radcy prawnego A. M. (pełnomocnika podstawowego), udzielonego przez
mocodawcę w dniu 21 września 2005 r. i to umocowanie wcześniejsze zostało
następnie potwierdzone w treści dokumentu z dnia 12 sierpnia 2008 r. Przy określeniu
zakresu pełnomocnictwa procesowego należy zatem zwracać uwagę na znaczenie
użytych w dokumentach pełnomocnictwa stosownych formuł prawnych, mających
najpełniej wyrażać intencje mocodawcy.
Skoro adwokat A. G. dysponowała już upoważnieniem do wniesienia w imieniu
powoda skargi kasacyjnej (jako pełnomocnik substytucyjny), to nie istniała potrzeba
weryfikacji takiego upoważnienia i podejmowania przez Sąd Apelacyjny czynności
polegających na uzupełnieniu braków formalnych skargi kasacyjnej (zarządzenie z dnia
31 lipca 2008 r.).Tym bardziej nie mogły nastąpić negatywne dla strony powodowej
skutki nieuzupełnienia w terminie wspomnianych braków formalnych skargi.
W tej sytuacji Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815
§ 1 k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c. uchylił zaskarżone postanowienie.