Pełny tekst orzeczenia

WYROK Z DNIA 25 MARCA 2009 R.
SNO 14/09
Przewodniczący: sędzia SN Stanisław Zabłocki.
Sędziowie SN: Katarzyna Gonera, Iwona Koper (sprawozdawca).
S ą d N a j w y ż s z y – S ą d D y s c y p l i n a r n y z udziałem Zastępcy
Rzecznika Dyscyplinarnego – sędziego Sądu Okręgowego oraz protokolanta po
rozpoznaniu w dniu 25 marca 2009 r. sprawy sędziego Sądu Rejonowego w związku z
odwołaniem Krajowej Rady Sądownictwa od wyroku Sądu Apelacyjnego – Sądu
Dyscyplinarnego z dnia 27 października 2008 r., sygn. akt (...)
1. u t r z y m a ł w m o c y zaskarżony w y r o k ,
2. kosztami postępowania odwoławczego obciążył Skarb Państwa.
U z a s a d n i e n i e
Wyrokiem z dnia 27 października 2008 r. Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny
uznał obwinionego sędziego Sądu Rejonowego za winnego popełnienia przewinienia
służbowego z art. 107 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów
powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm. – dalej jako p.u.s.p.) polegającego na
oczywistym i rażącym naruszeniu przepisu art. 423 § 1 k.p.k. w ten sposób, że jako
sędzia Sądu Rejonowego w okresie od dnia 1 stycznia 2005 r. do dnia 31 lipca 2008 r.
nagminnie uchybiał terminom do sporządzania uzasadnień, w tym między innymi w
40 sprawach o sygnaturach opisanych w wyroku i za to na mocy art. 109 § 1 pkt 1
p.u.s.p. wymierzył mu karę dyscyplinarną upomnienia.
Sąd Dyscyplinarny ustalił, że w związku z orzekaniem w sprawach karnych
Wydziału Karnego Sądu Rejonowego w okresie od stycznia 2005 r. do lipca 2008 r.
obwiniony sędzia sporządził uzasadnienia orzeczeń z przekroczeniem terminu
ustawowego lub także przedłużonego przez Prezesa Sądu w 68 sprawach, w tym w 40
sprawach uchybienie to miało charakter rażący. Przekroczenie terminów w tych
sprawach wynosiło od kilkudziesięciu (najmniej 32) do ponad stu (najwięcej 126) dni.
Objętość uzasadnień wynosiła od kilku (najmniej 3) do sporadycznie kilkudziesięciu
(najwięcej 34), w większości zaś do 10 stron. Obwiniony pełnił funkcję Wiceprezesa
Sądu Rejonowego i Przewodniczącego Wydziału Karnego, w którym orzekał. W 2005
roku obwiniony korzystał z urlopu wypoczynkowego przez 30 dni, ze zwolnienia
lekarskiego przez 23 dni oraz przez 4 dni przebywał na szkoleniu. W 2006 roku na
urlopie i zwolnieniu lekarskim przebywał łącznie 51 dni, a w 2007 roku przebywał na
2
urlopie 49 dni, na zwolnieniu lekarskim 6 dni i na szkoleniu 10 dni. W 2008 roku
wykorzystał do końca sierpnia 32 dni urlopu.
Obwiniony przyznał się do popełnienia zarzucanego przewinienia, przyznał fakty
przekroczenia terminów dla sporządzenia uzasadnień. Opóźnienie usprawiedliwiał
znacznym obciążeniem obowiązkami zawodowymi. Oświadczył, że nie zalega obecnie
z uzasadnieniami. Okazał skruchę, stwierdził, że dołoży starań, aby sytuacja objęta
zarzutem nie powtórzyła się i wniósł o wymierzenie mu kary upomnienia.
Rzecznik Dyscyplinarny wnosił o orzeczenie kary upomnienia, uzgodnionej z
obwinionym.
Sąd Dyscyplinarny wskazał, że odpowiedzialność dyscyplinarną rodzą tylko te
naruszenia prawa, które jednocześnie spełniają wymaganie naruszeń oczywistych i
rażących. Oczywistość ta w okolicznościach sprawy nie budzi wątpliwości, zaś rażący
charakter naruszenia prawa wynika z wielkości przekroczenia terminów. Wybór kary
uzasadnił jej akceptacją przez Rzecznika Dyscyplinarnego oraz wynikającym z
postawy obwinionego przekonaniem, że zostaną osiągnięte wychowawcze i
prewencyjne cele postępowania. Wskazał, że wobec spełnienia przesłanek z art. 335
k.p.k. władny był zastosować art. 343 k.p.k.; przepisy te na podstawie art. 109 § 1 pkt
1 p.u.s.p. znajdują zastosowanie w postępowaniu dyscyplinarnym.
Odwołanie od wyroku Sądu Dyscyplinarnego złożyła Krajowa Rada
Sądownictwa, zaskarżając go na niekorzyść obwinionego w części dotyczącej
orzeczenia o karze. Na podstawie art. 438 pkt 4 k.p.k. zarzuciła rażącą
niewspółmierność wymierzanej obwinionemu kary dyscyplinarnej w stosunku do
przypisanego mu przewinienia, nieodzwierciedlającej w istocie szkodliwości czynu i
nie spełniającej w związku z tym celów, jakie ma osiągnąć. Wniosła o zmianę
zaskarżonego wyroku i wymierzenie obwinionemu kary nagany. Zdaniem skarżącej
obecna postawa obwinionego i fakt, że aktualnie przestrzega obowiązujących
terminów skłania do wymierzenia mu kary łagodniejszej, niż wynikałoby to z samej
oceny jego czynu, nie stanowi jednak podstawy by wymierzyć mu karę najgłodniejszą.
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wnosił o utrzymanie w mocy zaskarżonego
wyroku.
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Trzeba zgodzić się ze skarżącym, że wagę przypisanego obwinionemu sędziemu
przewinienia dyscyplinarnego, prowadzącego do spowolnienia kilkudziesięciu
postępowań karnych na etapie postępowania odwoławczego, oceniać należy także z
punktu widzenia przysługującego jego stronom prawa do rozpoznania sprawy bez
nieuzasadnionej zwłoki. Nie można też przy jej dokonywaniu pomijać szczególnej,
prewencyjnej funkcji prawa karnego, wymagającej ze strony organów prowadzących
postępowanie jego należytej koncentracji i szybkości. Trafnie podnosi się w
3
odwołaniu, że szkodliwość dla służby nierzetelnego i nieterminowego wykonywania
obowiązków przez sędziego w sposób oczywisty wyraża się również w negatywnym
postrzeganiu środowiska sędziowskiego i wymiaru sprawiedliwości w ogólności.
Na podstawie powyższych okoliczności, do których nie odniósł się wprost Sąd
Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny w zaskarżonym wyroku, wymierzona obwinionemu
kara może być uznana za łagodną, lecz – w ocenie Sądu Najwyższego – nie za łagodną
w stopniu naruszającym poczucie sprawiedliwości i z tej przyczyny nie dającą się
zaakceptować. Nie można przyjąć, że między karą dyscyplinarną wymierzoną
obwinionemu sędziemu a karą, jaką należałoby wymierzyć zgodnie z wnioskiem
skarżącego – zważywszy na usytuowanie tych kar w katalogu kar zawartym w art. 109
§ 1 p.u.s.p. oraz skutki jakie pociąga za sobą ich wymierzenie, zachodzi różnica tak
zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną można by nazwać rażąco
niewspółmierną w znaczeniu wynikającym z art. 438 pkt 4 k.p.k., co pozwalałoby
uznać powołaną przez skarżącego przyczynę odwoławczą za uzasadnioną (zob.
Kodeks postępowania karnego. Komentarz – red. Z. Gostyński, Warszawa 2004, t. III
s. 121 – 122, t. 31 do art. 438 oraz Kodeks postępowania karnego. Komentarz – red. P.
Hofmański, Warszawa 2004, t. II, s. 619 i 612, t. 1 i 4 do art. 438-V i powołane tam
orzeczenia).
Mając na uwadze powyższe Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny, na podstawie
art. 456 k.p.k. w zw. z art. 128 p.u.s.p. orzekł o utrzymaniu w mocy zaskarżonego
wyroku.