Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 7 kwietnia 2009 r.
I PK 221/08
Uprawnienie i sposób wykorzystania czasu wolnego w zamian za czas
pełnienia ponadnormatywnej służby podlegają różnej regulacji w pozapracow-
niczych stosunkach służbowych, co oznacza, że regulacje pragmatyk dotyczą-
cych danej grupy funkcjonariuszy nie mogą być wprost ani w drodze analogii
stosowane do funkcjonariuszy podlegających innym pragmatykom.
Przewodniczący SSN Teresa Flemming-Kulesza, Sędziowie SN: Zbigniew
Myszka (sprawozdawca), Małgorzata Wrębiakowska-Marzec.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 7 kwietnia
2009 r. sprawy z powództwa Pawła N. przeciwko Komendantowi Miejskiej Państwo-
wej Straży Pożarnej w S. o wynagrodzenie za nadgodziny, na skutek skargi kasacyj-
nej powoda od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w
Katowicach z dnia 26 czerwca 2008 r. [...]
o d d a l i ł skargę kasacyjną.
U z a s a d n i e n i e
Wyrokiem z dnia 26 czerwca 2008 r. Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Katowicach oddalił apelację powoda Pawła N. od wyroku Sądu Rejo-
nowego w Sosnowcu z dnia 3 października 2007 r. oddalającego powództwo prze-
ciwko Komendantowi Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej w S. o wynagrodzenie
za nadgodziny, a także odstąpił od obciążenia powoda kosztami zastępstwa proce-
sowego w postępowaniu odwoławczym.
W sprawie tej ustalono, że powód pełnił służbę w Komendzie Miejskiej Pań-
stwowej Straży Pożarnej w S. do dnia 1 września 2006 r., kiedy to przeszedł na eme-
ryturę. W dniu zwolnienia ze służby zajmował stanowisko operatora sprzętu specjali-
stycznego. W okresie od lipca do czerwca 2005 r. powód pełnił 98 24-godzinnych
służb i z tego tytułu przysługiwało mu 11 wolnych służb, z których wykorzystał 10. W
2
dniach 24 - 26 sierpnia 2004 r. odebrał wolną służbę za pierwsze półrocze 2004 r. Na
koniec czerwca 2005 r. miał do wykorzystania 2 wolne służby, które zostały udzielone
w dniach 22 - 24 sierpnia i w dniach 6-8 września 2005 r. W okresie od 1 lipca do 31
grudnia 2005 r. powód pełnił służbę ponadwymiarową w liczbie 232 godzin, z tego 192
godziny w ramach 48-godzinnego wymiaru służby i 40 godzin ponad ten wymiar. Czas
wolny nie został powodowi udzielony. W okresie od stycznia do czerwca 2006 r. pełnił
służbę ponadwymiarową w ilości 184 godzin. Wykorzystał należny z tego tytułu urlop
wypoczynkowy. Nie został mu udzielony czas wolny. Bezsporne jest, że z tytułu służby
ponad podstawowy wymiar czasu pracy powód otrzymał dodatkowy urlop wypoczyn-
kowy zgodnie z art. 35 ust. 1 i art. 71a ust. 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Pań-
stwowej Straży Pożarnej (jednolity tekst: Dz.U. z 2006 r. Nr 96, poz. 667 ze zm. zwanej
dalej ustawą o PSP lub ustawą). Przedłużenie czasu pełnienia służby przez powoda
wynikało z konieczności zapewnienia ciągu służby, tj. utrzymania minimalnej obsady
osobowej każdej zmiany w granicach od 50 do 70% stanu etatowego zmiany. Pismem
z dnia 24 lutego 2006 r. [...] Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej wyraził
zgodę na minimalną obsadę osobową zmiany służbowej w województwie śląskim na
poziomie 60-65% stanu etatowego zmiany służbowej. Pismem z dnia 24 kwietnia 2006
r. [...] Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej w K., w odpowiedzi na
wniosek Komendanta Miejskiego Państwowej Straży Pożarnej w S., uzgodnił wielkość
minimalnej obsady osobowej zmiany w Komendzie Miejskiej PSP w S. na poziomie od
20 do 22 strażaków, co stanowiło odpowiednio 60,61% do 62,86% stanu osobowego
zmiany.
W pozwie powód domagał się zasądzenia od pozwanego kwoty 10.857 zł tytu-
łem zapłaty za godziny nadliczbowe, średnio po 40 godzin nadliczbowych miesięcznie
za każdy miesiąc, począwszy od lipca 2004 r. do listopada 2006 r. wraz z ustawowymi
odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.
W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał, że powód jest człon-
kiem służby mundurowej i stwierdził, że w ustawie o PSP brak odesłania w przed-
miocie wynagrodzenia za godziny nadliczbowe do przepisów Kodeksu pracy, w
związku z czym na podstawie art. 35 ust. 1, ust. 9 i ust. 11, art. 71a ust. 1 tej ustawy
oraz § 6 i § 10 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia
29 grudnia 2005 r. w sprawie pełnienia służby przez strażaków Państwowej Straży
Pożarnej (Dz.U. Nr 266, poz. 2247 ze zm., zwanego dalej rozporządzeniem z dnia 29
grudnia 2005 r.) oddalił powództwo. Sąd ten wskazał, że czas służby strażaka nie
3
może przekraczać przeciętnie 40 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym, nie-
przekraczającym 6 miesięcy (art. 35 ust. 1 ustawy o PSP). Wyjątkowo może być
przedłużony do 48 godzin tygodniowo, jeżeli jest to uzasadnione koniecznością za-
pewnienia ciągłości służby (art. 35 ust. 9 tej ustawy). Zgodnie zaś z § 6 ust. 1 pkt 2
rozporządzenia z dnia 29 grudnia 2005 r. przedłużenie czasu służby strażaka może
uzasadniać konieczność utrzymania minimalnej obsady osobowej każdej zmiany na
poziomie od 50 do 70% stanu etatowego zmiany. Sytuacja taka miała miejsce w
sprawie, gdyż minimalny poziom obsady osobowej zmiany służbowej w wojewódz-
twie śląskim ustalony został na 60 - 65% stanu etatowego zmiany. W jednostce, w
której pełnił służbę powód, minimalna obsada osobowa zmiany ustalona została na
20 - 22 strażaków. Tym samym pełnienie przez powoda służby ponad 40 godzin w
okresie rozliczeniowym było zgodne z obowiązującymi przepisami. Sąd wskazał też,
że rekompensatę za ponadwymiarowy czas służby zgodnie z art. 71a ust. 1 ustawy o
PSP stanowił płatny dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 18 dni rocznie,
między innymi ze względu na przedłużony czas służby, o którym mowa w art. 35 ust.
9. Z kolei § 10 ust. 1 rozporządzenia z dnia 29 grudnia 2005 r. stanowił, że czas
wolny od służby w zamian za czas służby przekraczającą normę określoną w ustawie
może być udzielony w okresie bezpośrednio poprzedzającym urlop wypoczynkowy
lub po jego ukończeniu. Zatem przepisy przewidywały tylko jedną formę ekwiwalentu
za ponadwymiarowy czas służby. Powód wykorzystywał ten dodatkowy płatny urlop
wypoczynkowy, którą to okoliczność przyznał na rozprawie.
Oddalając apelację powoda od tego wyroku Sąd Okręgowy w pełni podzielił
stanowisko Sądu pierwszej instancji. Sąd drugiej instancji wskazał, powołując się na
bogate orzecznictwo, że stosunki służby w Państwowej Straży Pożarnej są stosun-
kami administracyjnoprawnymi, choć w obecnym kształcie nie dają się ująć wyłącz-
nie w kategoriach stosunku administracyjnoprawnego, gdyż zawierają szereg ele-
mentów właściwych zobowiązaniowemu stosunkowi pracy. Ich zakwalifikowanie lub
nie jako stosunków zatrudnienia w rozumieniu Kodeksu pracy zależy jednak przede
wszystkim od tego, jaką koncepcję przyjął ustawodawca, a nie od teoretycznej anali-
zy charakteru tego stosunku prawnego. W pragmatyce służb mundurowych ustawo-
dawca całościowo uregulował status prawny funkcjonariuszy tych służb, określając
wyraźnie, które z przepisów prawa pracy mają pomocnicze, posiłkowe zastosowanie.
Sąd Okręgowy powołał się przy tym na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12
maja 1998 r., U 17/97 (OTK ZU 1998 nr 3, poz. 34), dotyczący stosowania przepisów
4
Kodeksu pracy do stosunku służby w Państwowej Straży Pożarnej, zgodnie z którym
stosunki służby w służbach mundurowych regulowane są przepisami odrębnymi, a w
sprawach nieunormowanych tymi przepisami stosuje się posiłkowo przepisy prawa
pracy, ale na podstawie wyraźnych odesłań lub w drodze analogii, w celu usunięcia
rzeczywistych luk w tych regulacjach a nie na podstawie art. 5 k.p. Ustalenie to sta-
wia w całkowicie innym świetle brak regulacji w pragmatyce służbowej danej służby
prawa funkcjonariusza do dodatkowego uposażenia z tytułu pełnienia służby w prze-
dłużonym czasie. Brak takiej regulacji w przepisach ustawy o PSP oznacza, że usta-
wodawca nie przyznał funkcjonariuszowi pożarnictwa takiego prawa (regulacja ne-
gatywna). Nie jest to zatem luka rzeczywista, która wymagałaby wypełnienia w dro-
dze stosowania przepisów Kodeksu pracy o wynagrodzeniu za pracę w godzinach
nadliczbowych. Brak ten może być rozpatrywany jedynie w kategoriach luki aksjolo-
gicznej, a więc braku regulacji, którą uważa się za słuszną i pożądaną, a która może
być wypełniona tylko w drodze odpowiedniego działania ustawodawcy a nie w dro-
dze wykładni prawa. Sąd zaznaczył, że z pragmatyk służb mundurowych tylko
ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (jednolity tekst: Dz.U. z 2007 r. Nr 43, poz.
277 ze zm.) przewiduje możliwość wypłacenia rekompensaty pieniężnej za czas
służby przekraczający ustaloną normę zamiast udzielenia czasu wolnego od służby
w takim samym wymiarze (art. 33 ust. 3 tej ustawy), o czym decyduje organ władzy
służbowej. Przyznawanie i ustalanie wysokości powyższej kompensaty odbywa się
przy tym na szczególnych zasadach. Różni się ona zasadniczo od wynagrodzenia za
pracę w godzinach nadliczbowych uregulowanego w Kodeksie pracy. Inne pragma-
tyki służb mundurowych przewidują kompensatę za czas służby przekraczający
ustaloną normę wyłącznie w postaci udzielenia czasu wolnego od służby w takim
samym wymiarze. Niektóre z pragmatyk służb mundurowych przewidują, że w wy-
padku zakończenia stosunku służby wypłaca się ekwiwalent pieniężny za niewyko-
rzystany czas wolny przysługujący w zamian za czas służby przekraczający ustaloną
normę, np. art. 114 ust. 1 pkt 2 ustawy o Policji i art. 118 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia
12 października 1990 r. o Straży Granicznej (jednolity tekst: Dz.U z 2003 r. Nr 234,
poz. 1997, ze zm.). Brak regulacji w pragmatykach służb mundurowych prawa funk-
cjonariusza do dodatkowego uposażenia za czas służby przekraczający ustaloną
normę stanowi zatem regułę.
W skardze kasacyjnej pełnomocnik powoda zarzucił naruszenie przepisów
prawa materialnego przez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, w
5
szczególności: 1) art. 5 k.p., przez uznanie, że w odniesieniu do byłych funkcjonariu-
szy Państwowej Straży Pożarnej po zakończeniu służby przepisów Kodeksu pracy nie
stosuje się, 2) art. 35 ust. 10 w związku z ust. 9 ustawy o PSP w związku z § 10 ust. 1
i 2 rozporządzenia z dnia 29 grudnia 2005 r. Skarżący zarzucił także naruszenie
przepisów postępowania, w szczególności art. 321 k.p.c., przez przyjęcie, że żądanie
skarżącego zapłaty z tytułu godzin nadliczbowych, a żądanie odszkodowania w
związku z niewykonaniem przez pozwanego obowiązku udzielenia czasu wolnego za
służbę ponadwymiarową, „nie są tożsamymi okolicznościami faktycznymi”. Jako oko-
liczność uzasadniającą przyjęcie skargi do rozpoznania wskazano istotne zagadnienie
prawne, którym jest. „kwestia wypłaty uposażenia funkcjonariuszowi, jeśli nie otrzymał
on, z powodu braków kadrowych w Straży oraz przejścia na emeryturę, czasu wolne-
go przysługującego mu na podstawie art. 39 ust. 10 w związku z art. 39 ust. 9” ustawy
o PSP oraz „istnienie potrzeby wykładni przepisów prawnych budzących poważne
wątpliwości”.
Skarżący podniósł, że w wypadku zakończenia stosunku służby wypłata funk-
cjonariuszowi rekompensaty pieniężnej za niewykorzystany czas wolny przysługują-
cy, mu z tytułu pełnienia służby, ponad wymiar czasu służby stanowi regułę w prag-
matykach służb mundurowych (art. 114 ust. 1 pkt 2 ustawy o Policji, art. 118 ust. 1
pkt 2 ustawy o Straży Granicznej). Zatem brak takiej regulacji w odniesieniu do funk-
cjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej jest luką prawną, której nie można traktować
„jako racjonalnego założenia ustawodawcy, skoro w odniesieniu do innych służb zmi-
litaryzowanych regulacja taka istnieje”. W ocenie skarżącego, „sprawa nie została
należycie rozstrzygnięta, ponieważ wystąpił on z żądaniem zapłaty określonej sumy
pieniężnej z tytułu przekroczenia ustalonych ustawowo limitów czasu służby i zapłata
tej sumy stanowi przedmiot żądania Podstawa prawna tego żądania jest kwestią dru-
gorzędną, dlatego nie można podzielić poglądu zaprezentowanego w uzasadnieniu
orzeczenia Sądu pierwszej instancji, który rozpatrywał powództwo Pawła N., mówią-
cego o tym, że powód nie zgłosił w swej sprawie roszczenia o odszkodowanie w
związku z niewykonaniem przez pozwanego obowiązku udzielenia mu czasu wolne-
go za służbę pełnioną ponad wymiar czasu pracy [...]”. Zdaniem skarżącego, orzeka-
nie w tym przedmiocie przez Sąd pierwszej instancji nie stanowiłoby orzeczenia po-
nad żądanie pozwów, ponieważ zachodzi tożsamość okoliczności faktycznych uza-
sadniających żądanie pozwów. Jednocześnie skarżący wskazał, że w pozwie docho-
dził zapłaty z tytułu nadgodzin za służbę ponadwymiarową, co było uproszczeniem
6
mającym wskazać związek sprawy z przepisami Kodeksu pracy. W istocie jednak
sprawa sprowadza się do dochodzenia odszkodowania za szkodę wynikłą z tytułu
niewypłacenia skarżącemu rekompensaty za nieudzielony czas wolny, do którego był
uprawniony w wyniku pełnienia służby ponadwymiarowej, na podstawie Działu VI k.p.
oraz art. 471 i nast. k.c. Powołując się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 18
marca 2008 r., II PZP 3/08, skarżący wskazał, że funkcjonariusz służby mundurowej z
tytułu wykonywanej służby nabywa prawo do wypłacanego w ustawowo określonym
terminie („z góry") uposażenia, mającego znamiona i pełniącego funkcje prawne po-
dobne do „wynagrodzenia". Skoro więc pracownikowi przysługuje uprawnienie do
dodatkowego wynagrodzenia z tytułu wykonywania pracy w godzinach nadliczbo-
wych, to również funkcjonariuszowi powinna przysługiwać rekompensata za nie-
udzielony czas wolny, przysługujący mu z tytułu pełnienia służby ponadwymiarowej.
W konsekwencji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonych wyroków w cało-
ści, rozpoznanie sprawy co do istoty na mocy art. 39816
k.p.c., względnie o przeka-
zanie sprawy do ponownego rozpoznania, a także o zasądzenie kosztów postępo-
wania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za pierwszą i drugą instancję oraz
postępowanie kasacyjne według norm przypisanych oraz łączne rozpoznanie i roz-
strzygnięcie skargi kasacyjnej skarżącego wraz z skargą kasacyjną Józefa F. [...].
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw prawnych. Przepisy
pragmatyki służbowej, jaką jest ustawa o PSP, wskazują na odrębny, niepracowniczy
charakter prawny tej ustawy. Nie ma żadnej wątpliwości, że przepisy ustawy o PSP
nie zaliczają się do przepisów szczególnych w rozumieniu art. 5 k.p., ponieważ nie
regulują one stosunków pracy określonej kategorii pracowników, ale stosunki służby
pełnionej przez funkcjonariuszy jednej ze służb mundurowych, które mają naturę
administracyjnoprawną. Do tych stosunków służbowych jedynie z mocy „specjalnych”
odesłań zawartych w ustawie o PSP dopuszcza się stosowanie wyraźnie wskaza-
nych przepisów prawa pracy, w tym przede wszystkim przewiduje się drogę sądową
dochodzenia przed sądami pracy roszczeń majątkowych o świadczenia pieniężne
wynikające ze stosunku służby (art. 111a zdanie pierwsze ustawy o PSP). Oznacza
to, że stosunki służby funkcjonariuszy państwowej straży pożarnej nie są stosunkami
pracy, funkcjonariusze tej służby mundurowej nie są pracownikami w rozumieniu art.
7
2 k.p., a w konsekwencji przepisy ustawy o PSP nie mogą być uznane za przepisy
szczególne w rozumieniu art. 5 k.p., ponieważ nie regulują one stosunków pracy
określonej kategorii pracowników, ale odrębne stosunki służbowe o przeważającym i
dominującym administracyjnoprawnym, tj. pozapracowniczym (służbowym) charakte-
rze. W szczególności nie ma także podstaw prawnych do wyliczenia potencjalnej
szkody skarżącego na podstawie art. 130 i nast. k.p., wobec braku ustawowego ode-
słania do tych przepisów prawa pracy.
Zawarte w tej odrębnej pozapracowniczej pragmatyce służbowej (ustawie o
PSP), regulacje dotyczące „zobowiązaniowej” sfery realizowania stosunków służbo-
wych funkcjonariuszy tej służby mundurowej dotyczące czasu pełnienia służby mają
charakter całościowy i wręcz zupełny, bo nie dopuszczają one możliwości posiłkowe-
go stosowania przepisów Kodeksu pracy o pracowniczym czasie pracy, w szczegól-
ności przepisów o pracowniczym wynagrodzeniu za pracę w godzinach nadliczbo-
wych (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2008 r., II PZP 3/08, OSNP
2008 nr 17-18, poz. 249). Wedle tych odrębnych i autonomicznych wobec Kodeksu
pracy regulacji normatywnych - na podstawie art. 35 ust. 9 ustawy o PSP - czas
służby strażaka może być przedłużony do 48 godzin tygodniowo, w okresie rozlicze-
niowym, nieprzekraczającym 6 miesięcy, jeżeli jest to uzasadnione potrzebami
służby, np. koniecznością zapewnienia ciągłości służby lub utrzymania minimalnej
obsady kadrowej. Natomiast w przypadku podwyższenia gotowości operacyjnej czas
służby strażaka można przedłużyć ponad normę, o której mowa w ust. 9. W takim
przypadku, w zamian za czas służby strażakowi przysługuje czas wolny od służby w
tym samym wymiarze, w przyjętym okresie rozliczeniowym (art. 35 ust. 10 tej
ustawy). Oznacza to, że podstawową rekompensatę za ponadnormatywny czas peł-
nienia służby strażaka stanowi roszczenie o udzielenie równoważnego czasu wolne-
go od służby w przyjętym okresie rozliczeniowym. Zasady udzielania czasu wolnego
zostały całościowo i wyczerpująco określone w rozporządzeniu wykonawczym z 29
grudnia 2005 r. i wynika z nich, że czasu wolnego od służby w zamian za czas służby
przekraczający normy ustawowe ma obowiązek udzielić kierownik jednostki organi-
zacyjnej (§ 8), a w szczególności czas wolny może być udzielony w okresie bezpo-
średnio poprzedzającym urlop wypoczynkowy lub po jego zakończeniu (§ 10 ust. 1).
Ważne jest to, że przysługujący z tego tytułu czas wolny strażak jest obowiązany
wykorzystać w okresie rozliczeniowym albo do dnia zwolnienia ze służby następują-
cego przed zakończeniem tego okresu, a przełożony uprawniony do mianowania
8
(powołania) ma obowiązek mu to ułatwić (§ 10 ust. 2). Oznacza to obowiązek wza-
jemnego współdziałania strażaka oraz jego przełożonych służbowych w celu wyko-
rzystania przysługującego strażakowi czasu wolnego od służby w zamian za czas
pełnienia ponadnormatywnej służby w okresie rozliczeniowym lub czasie bezpośred-
nio poprzedzającym urlop wypoczynkowy lub po jego zakończeniu, ale zawsze przed
zakończeniem okresu rozliczeniowego lub ostatniego okresu korzystania z urlopu
wypoczynkowego. Takie ściśle określone rygory wykorzystania czasu wolnego od
służby powinny skłaniać uprawnionych funkcjonariuszy pożarnictwa do jego wyko-
rzystania najpóźniej do dnia zwolnienia ze służby. Warto ponadto podkreślić, że
ustawa o PSP przewiduje udzielanie dodatkowego płatnego urlopu wypoczynkowego
ze względu między innymi na przedłużony czas służby (art. 71a), a tego rodzaju
szczególne uprawnienie urlopowe nie zawsze wynika z innych niepracowniczych
pragmatyk służbowych, które powołuje skarżący, przewidujących możliwość uzyska-
nia ekwiwalentu za niewykorzystany czas wolny od służby w razie zwolnienia ze
służby. Oznacza to, że uprawnienie i sposób wykorzystania czasu wolnego w zamian
za czas pełnienia ponadnormatywnej służby w stosunkach służbowych podlegają
różnej regulacji w pozapracowniczych pragmatykach służbowych, co sprawia, że za-
warte w nich odpowiednie przepisy rozmaicie regulujące te kwestie w odrębnych ak-
tach rangi ustawowej nie mogą być ani automatycznie, ani w drodze analogii, tj. bez
wyraźnego ustawowego odesłania do ich wzajemnego lub posiłkowego (uzupełniają-
cego) stosowania, przenoszone na funkcjonariuszy podlegających regulacjom okre-
ślonym w innych odrębnych (autonomicznych) niepracowniczych pragmatykach służ-
bowych.
Warto także wskazać, że w utrwalonej judykaturze Sądu Najwyższego oraz
Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości przyjmuje się, iż regulacje określające
prawo do czasu wolnego, przysługującego w zamian ponadnormatywny czas pracy
lub służby, mają na celu i realizują przede wszystkim podstawowe prawo do ochrony
zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników bądź służby funkcjonariu-
szy służb mundurowych. Oznacza to, że nieusprawiedliwione są oczekiwania zmie-
rzające do osiągnięcia innych celów, w tym względy ekonomiczne, które nie mogą i
nie powinny zastępować ani rekompensować finansowo obowiązku udzielania rów-
noważnego czasu wolnego w zamian za czas pełnienia ponadnormatywnej służby.
W szczególności przyjmuje się, że w zamian za ponadnormatywny czas pracy lub
służby powinien być udzielony równoważny wolny czas odpoczynku, a w razie jego
9
niewykorzystania nie przysługują żadne inne rekompensaty finansowe (materialne)
niż określone wyraźnymi przepisami prawa. Powyższe oznaczało, iż brak w ustawie
o PSP wyraźnego przepisu prawa uprawniającego do uzyskania rekompensaty pie-
niężnej za czas wolny od służby w zamian za czas pełnienia ponadnormatywnej
służby, który powinien być wykorzystany najpóźniej do dnia zwolnienia ze służby,
wyklucza możliwość dochodzenia przed sądami pracy przez emerytowanego funk-
cjonariusza państwowej straży pożarnej roszczeń majątkowych o świadczenia pie-
niężne, które nie wynikają expressis verbis ze stosunku służby (art. 111a zdanie
pierwsze ustawy o PSP). W konsekwencji Sąd Najwyższy potwierdził brak pozytyw-
nej materialnoprawnej podstawy prawnej uzasadniającej zgłaszane przez skarżące-
go funkcjonariusza straży pożarnej roszczenia o świadczenie pieniężne lub odszko-
dowanie za niewykorzystany czas wolny od służby oraz orzekł jak w sentencji na
podstawie art. 39814
k.p.c.
========================================