IV CNP 17/09
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:11-10-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CNP 17/09
POSTANOWIENIE
Dnia 23 kwietnia 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Antoni Górski
w sprawie ze skargi pozwanej
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
Sądu Okręgowego w G.
z dnia 14 lipca 2006 r., w sprawie z powództwa D. W.
przeciwko M. P.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 23 kwietnia 2009 r.,
odrzuca skargę.
Uzasadnienie
2
Wyrokiem z dnia 14 lipca 2006 r. Sąd Okręgowy G. Wydział l Cywilny
zasądził od pozwanej M. P. na rzecz powódki D. W. kwotę 23.530 zł wraz z
ustawowymi odsetkami. Powódka wniosła o stwierdzenie niezgodności
wskazanego prawomocnego orzeczenia Sądu Okręgowego
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
jest nadzwyczajnym środkiem prawnym, który w razie jego uwzględnienia będzie
stanowić podstawę wystąpienia z powództwem przeciwko Skarbowi Państwa
o naprawienie szkody wyrządzonej tym orzeczeniem (por. postanowienia SN z dnia
15 lutego 2006 r., IV CNP 7/05, LEX nr 192046; z dnia 11 sierpnia 2005 r., III CNP
4/05, OSNC 2006 r., nr 1, poz. 16; z dnia 23 września 2005 r., III CNP 5/05,
niepubl.; z dnia 27 października 2005 r., V CNP 28/05, niepubl.; z dnia 10 sierpnia
2006 r.. V CNP 102/06, niepubl.; z dnia 25 maja 2007 r., II CNP 51/07, niepubl.;
z dnia 21 lipca 2008 r., l CNP 44/08, niepubl.; z dnia 30 września 2008 r., l CNP
63/08, niepubl.).
Zgodnie z art. 4241
k.p.c., przedmiotowa skarga przysługuje od
prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji, jeżeli przez jego wydanie stronie
została wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie orzeczenia w drodze
przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe. Ponadto
w wyjątkowych wypadkach, gdy niezgodność z prawem wynika z naruszenia
podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw
człowieka i obywatela, skarga przysługuje także od prawomocnego orzeczenia
wydanego przez sąd pierwszej lub drugiej instancji, jeżeli strony nie skorzystały
z przysługujących im środków prawnych, chyba że jest możliwa zmiana lub
uchylenie orzeczenia w drodze innych przysługujących stronie środków prawnych
(art. 4241
§ 2 k.p.c.).
Wymagania konstrukcyjne skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia określone zostały w przepisie art. 4245
§ 1 k.p.c. Sąd
Najwyższy wielokrotnie zwracał uwagę, że każde wymaganie przewidziane
3
w art. 4245
§ 1 k.p.c. ma charakter samoistny, powinno być zatem spełnione
samodzielnie, niezależnie od innych wymagań. Jednym z nich jest wymienione
w pkt 4 wymaganie uprawdopodobnienia wyrządzenia szkody, spowodowanej
przez wydanie orzeczenia, którego skarga dotyczy.
Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego ten kreatywny
wymóg skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
obliguje skarżącą do złożenia oświadczenia, że szkoda wystąpiła, jak również do
wskazania jej rodzaju i rozmiaru, a ponadto do powołania lub przedstawienia
dowodów lub innych środków uwiarygodniających jej twierdzenie. Niezbędne jest
wskazanie związku przyczynowego między wydaniem zaskarżonego wyroku
a powstaniem szkody (por. postanowienie SN z dnia 11 sierpnia 2005 r., III CNP
4/05, OSNC 2006, nr 1, poz. 16 oraz postanowienie SN z dnia 13 grudnia 2005 r.,
l CNP 28/05, niepubl.). Wniesiona w przedmiotowej sprawie skarga o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia nie czyni zadość powyższemu
wymaganiu, wobec czego podlega ona odrzuceniu a limine.
Ponadto należy zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c. na
skarżącego nałożony jest obowiązek wykazania w drodze odrębnego,
wyczerpującego i nie budzącego wątpliwości wywodu prawniczego, że wzruszenie
zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków prawnych nie było i nie jest
możliwe (por. postanowienie SN z dnia 17 sierpnia 2005 r., l CNP 5/05, OSNC
2006, nr 1, poz. 17, postanowienie SN z dnia 16 grudnia 2005 r., l CNP 37/05,
niepubl.). Obowiązkiem skarżącego jest wykorzystanie wszystkich istniejących
narzędzi procesowych i dopiero ich bezskuteczność lub brak może – w wypadku
wystąpienia szkody – uzasadniać odpowiedzialność państwa. Strona, wnosząc
skargę, musi wykazać, iż z wszystkich innych narzędzi skorzystała lub że są one
dla niej – w konkretnej sytuacji – niedostępne. Tymczasem nie ulega wątpliwości,
co przyznała sama skarżąca, że od skarżonego niniejszą skargą wyroku została
wniesiona sporządzona przez zawodowego pełnomocnika apelacja (k. – 475), która
została odrzucona z uwagi na zaistniałe braki fiskalne (k. – 482), zaś wniesione
zażalenie podlegało oddaleniu (k. 505). Nieumiejętność wyczerpania
przysługujących stronie środków odwoławczych nie może być utożsamiana
z wykorzystaniem przysługujących stronie środków prawnych.
4
Skarga wniesiona została zatem od prawomocnego wyroku sądu pierwszej
instancji – wyrok Sądu Okręgowego z dnia 14 lipca 2006 r. W sytuacji, w której
strona nie skorzystała w sposób prawidłowy z przysługujących jej środków
prawnych, dopuszczalność skargi od orzeczenia Sądu pierwszej instancji lub
drugiej instancji uzależniona jest od łącznego spełnienia dwóch przesłanek,
tj. istnienia wyjątkowego wypadku oraz występowania niezgodności
kwestionowanego orzeczenia z prawem o kwalifikowanym charakterze, wskazanym
w tym przepisie (por. postanowienie SN z dnia 2 lutego 2006 r., l CNP 4/06, OSNC
2006, nr 6, poz. 113, postanowienie SN z 29 stycznia 2009 r., II CNP 130/08,
niepubl., postanowienie SN z 13 lutego 2009 r., l CNP 106/08, niepubl.).
Wystąpienie takiego wyjątkowego wypadku strona powinna wykazać w skardze.
Należy zwrócić uwagę, że z perspektywy wymagania określonego w art. 4245
§ 1
pkt 5 k.p.c. skarżąca nawet nie powołała okoliczności świadczących o istnieniu
wyjątkowego wypadku w rozumieniu art. 4241
§ 2 k.p.c., uniemożliwiającego
skorzystanie z przysługujących im środków prawnych.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji (art. 4248
§ 1 w zw. z art.
4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.).
md
POSTANOWIENIE
Dnia 23 kwietnia 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Antoni Górski
w sprawie ze skargi pozwanej
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
Sądu Okręgowego w G.
z dnia 14 lipca 2006 r., w sprawie z powództwa D. W.
przeciwko M. P.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 23 kwietnia 2009 r.,
odrzuca skargę.
Uzasadnienie
2
Wyrokiem z dnia 14 lipca 2006 r. Sąd Okręgowy G. Wydział l Cywilny
zasądził od pozwanej M. P. na rzecz powódki D. W. kwotę 23.530 zł wraz z
ustawowymi odsetkami. Powódka wniosła o stwierdzenie niezgodności
wskazanego prawomocnego orzeczenia Sądu Okręgowego
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
jest nadzwyczajnym środkiem prawnym, który w razie jego uwzględnienia będzie
stanowić podstawę wystąpienia z powództwem przeciwko Skarbowi Państwa
o naprawienie szkody wyrządzonej tym orzeczeniem (por. postanowienia SN z dnia
15 lutego 2006 r., IV CNP 7/05, LEX nr 192046; z dnia 11 sierpnia 2005 r., III CNP
4/05, OSNC 2006 r., nr 1, poz. 16; z dnia 23 września 2005 r., III CNP 5/05,
niepubl.; z dnia 27 października 2005 r., V CNP 28/05, niepubl.; z dnia 10 sierpnia
2006 r.. V CNP 102/06, niepubl.; z dnia 25 maja 2007 r., II CNP 51/07, niepubl.;
z dnia 21 lipca 2008 r., l CNP 44/08, niepubl.; z dnia 30 września 2008 r., l CNP
63/08, niepubl.).
Zgodnie z art. 4241
k.p.c., przedmiotowa skarga przysługuje od
prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji, jeżeli przez jego wydanie stronie
została wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie orzeczenia w drodze
przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe. Ponadto
w wyjątkowych wypadkach, gdy niezgodność z prawem wynika z naruszenia
podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw
człowieka i obywatela, skarga przysługuje także od prawomocnego orzeczenia
wydanego przez sąd pierwszej lub drugiej instancji, jeżeli strony nie skorzystały
z przysługujących im środków prawnych, chyba że jest możliwa zmiana lub
uchylenie orzeczenia w drodze innych przysługujących stronie środków prawnych
(art. 4241
§ 2 k.p.c.).
Wymagania konstrukcyjne skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia określone zostały w przepisie art. 4245
§ 1 k.p.c. Sąd
Najwyższy wielokrotnie zwracał uwagę, że każde wymaganie przewidziane
3
w art. 4245
§ 1 k.p.c. ma charakter samoistny, powinno być zatem spełnione
samodzielnie, niezależnie od innych wymagań. Jednym z nich jest wymienione
w pkt 4 wymaganie uprawdopodobnienia wyrządzenia szkody, spowodowanej
przez wydanie orzeczenia, którego skarga dotyczy.
Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego ten kreatywny
wymóg skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
obliguje skarżącą do złożenia oświadczenia, że szkoda wystąpiła, jak również do
wskazania jej rodzaju i rozmiaru, a ponadto do powołania lub przedstawienia
dowodów lub innych środków uwiarygodniających jej twierdzenie. Niezbędne jest
wskazanie związku przyczynowego między wydaniem zaskarżonego wyroku
a powstaniem szkody (por. postanowienie SN z dnia 11 sierpnia 2005 r., III CNP
4/05, OSNC 2006, nr 1, poz. 16 oraz postanowienie SN z dnia 13 grudnia 2005 r.,
l CNP 28/05, niepubl.). Wniesiona w przedmiotowej sprawie skarga o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia nie czyni zadość powyższemu
wymaganiu, wobec czego podlega ona odrzuceniu a limine.
Ponadto należy zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c. na
skarżącego nałożony jest obowiązek wykazania w drodze odrębnego,
wyczerpującego i nie budzącego wątpliwości wywodu prawniczego, że wzruszenie
zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków prawnych nie było i nie jest
możliwe (por. postanowienie SN z dnia 17 sierpnia 2005 r., l CNP 5/05, OSNC
2006, nr 1, poz. 17, postanowienie SN z dnia 16 grudnia 2005 r., l CNP 37/05,
niepubl.). Obowiązkiem skarżącego jest wykorzystanie wszystkich istniejących
narzędzi procesowych i dopiero ich bezskuteczność lub brak może – w wypadku
wystąpienia szkody – uzasadniać odpowiedzialność państwa. Strona, wnosząc
skargę, musi wykazać, iż z wszystkich innych narzędzi skorzystała lub że są one
dla niej – w konkretnej sytuacji – niedostępne. Tymczasem nie ulega wątpliwości,
co przyznała sama skarżąca, że od skarżonego niniejszą skargą wyroku została
wniesiona sporządzona przez zawodowego pełnomocnika apelacja (k. – 475), która
została odrzucona z uwagi na zaistniałe braki fiskalne (k. – 482), zaś wniesione
zażalenie podlegało oddaleniu (k. 505). Nieumiejętność wyczerpania
przysługujących stronie środków odwoławczych nie może być utożsamiana
z wykorzystaniem przysługujących stronie środków prawnych.
4
Skarga wniesiona została zatem od prawomocnego wyroku sądu pierwszej
instancji – wyrok Sądu Okręgowego z dnia 14 lipca 2006 r. W sytuacji, w której
strona nie skorzystała w sposób prawidłowy z przysługujących jej środków
prawnych, dopuszczalność skargi od orzeczenia Sądu pierwszej instancji lub
drugiej instancji uzależniona jest od łącznego spełnienia dwóch przesłanek,
tj. istnienia wyjątkowego wypadku oraz występowania niezgodności
kwestionowanego orzeczenia z prawem o kwalifikowanym charakterze, wskazanym
w tym przepisie (por. postanowienie SN z dnia 2 lutego 2006 r., l CNP 4/06, OSNC
2006, nr 6, poz. 113, postanowienie SN z 29 stycznia 2009 r., II CNP 130/08,
niepubl., postanowienie SN z 13 lutego 2009 r., l CNP 106/08, niepubl.).
Wystąpienie takiego wyjątkowego wypadku strona powinna wykazać w skardze.
Należy zwrócić uwagę, że z perspektywy wymagania określonego w art. 4245
§ 1
pkt 5 k.p.c. skarżąca nawet nie powołała okoliczności świadczących o istnieniu
wyjątkowego wypadku w rozumieniu art. 4241
§ 2 k.p.c., uniemożliwiającego
skorzystanie z przysługujących im środków prawnych.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji (art. 4248
§ 1 w zw. z art.
4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.).
md