Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 31/09
POSTANOWIENIE
Dnia 24 czerwca 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marek Sychowicz (przewodniczący)
SSN Wojciech Katner (sprawozdawca)
SSN Krzysztof Strzelczyk
w sprawie ze skargi J.S. i L.S. o wznowienie postępowania postępowania w
sprawie z powództwa J.S. i L.S.
przeciwko U. Spółce z o.o.
o zapłatę,
zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego
z dnia 6 lipca 2004 r., sygn. akt [...],
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 24 czerwca 2009 r.,
zażalenia skarżących na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 25 lutego 2009 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 25 lutego 2009 r. Sąd Apelacyjny odrzucił zażalenie
J.S. i L.S. na postanowienie tegoż Sądu z dnia 5 listopada 2008 r., w tej samej
sprawie, odrzucające skargę wymienionych osób o wznowienie postępowania
zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 6 lipca 2004 r.
w sprawie [...].
Odrzucając zażalenie, Sąd stwierdził, że ze względu na treść art. 3941
§ 1 i 2
k.p.c. oraz art. 398 § 1 k.p.c. nie może być zaskarżone do Sądu Najwyższego
postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 5 listopada 2008 r. Wynika to stąd, że
wartość przedmiotu zaskarżenia wynosi 71.900,43 złotych, a zatem jest niższa od
minimum 75.000 złotych, które kwotowo pozwalają na wniesienie skargi. Ze
względu zatem na art. 370 k.p.c. w zw. z art. 373, 397 § 2, 3941
§ 3 i 39821
k.p.c.
zażalenie było niedopuszczalne.
W zażaleniu do Sądu Najwyższego na postanowienie z dnia 25 lutego
2009 r. pełnomocnik skarżących zarzucił na podstawie art. 394 § 1 pkt 11 k.p.c.
niezgodne ze stanem faktycznym i prawnym uznanie przez Sąd Apelacyjny, że
powodowie są podmiotami gospodarczymi i w związku z tym ma do nich
zastosowanie art. 398 k.p.c., tymczasem powodowie już w fazie składania skargi
o wznowienie postępowania udowadniali, że nie są takimi podmiotami, pisma
sądowe kierowane były do nich, jako do osób fizycznych, dotyczy ich zatem limit
wartości przedmiotu zaskarżenia w wysokości 50.000 złotych. Pominięte też
zostało, zawarte w zażaleniu, naruszenie prawa procesowego oraz zarzut
nieważności postępowania z art. 413 k.p.c. Ponadto zarzucił brak odniesienia się
do nowej okoliczności, wskazanej w piśmie powodów z dnia 6 listopada 2008 r.,
odnoszącej się do braku należytej reprezentacji w sprawie, której dotyczy skarga na
wznowienie postępowania. W konkluzji wzniósł o uchylenie zaskarżonego
postanowienia i skierowanie do Sądu Najwyższego zażalenia strony powodowej
z dnia 19 grudnia 2008 r.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Zażalenie nie jest zasadne. Istota problemu, który należy rozpatrzeć
sprowadza się do ustalenia, czy skarżący mogą być potraktowani jako osoby
fizyczne wywodzące skargę z powszechnego stosunku prawnego, czy wiąże się
ona ze stosunkiem gospodarczym.
Wznowienie postępowania miałoby dotyczyć prawomocnego wyroku Sądu
Apelacyjnego z dnia 6 lipca 2004 r. w sprawie [...]. Sprawa toczyła się z powództwa
skarżących w związku z prowadzoną przez nich w formie spółki cywilnej
działalnością gospodarczą w zakresie usług transportowych, przeciwko pozwanej
spółce M. S.A., obecnie jako U. Sp. z o.o. Jest poza sporem, że roszczenia wiążą
się z rozliczeniami stron umowy (umów) dotyczących ich działalności gospodarczej
i jako przedsiębiorców (nazywanych w pismach pełnomocnika dawną nazwą
podmiotów gospodarczych). Przez skarżących kwestionowane jest traktowanie ich
jako przedsiębiorców i relacji prawnej między nimi, jako mającej charakter
gospodarczy, ponieważ już od 28 maja 2002 r. zostali oboje wykreśleni z Ewidencji
Działalności Gospodarczej; od tej daty, według nich nie są oni przedsiębiorcami.
Posługiwanie się jednak tym argumentem przez powodów i traktowanie, jako
podstawowego argumentu w zażaleniu na zaskarżone postanowienie, jest wadliwe
i nie ma znaczenia dla przedmiotowej sprawy. Przede wszystkim pełnomocnik
powodów niezasadnie podnosi kwestię byłej firmy powodów i oddziela ich
działalność gospodarczą od pozostawania osobami fizycznymi w sporze
z pozwanym. Powodowie byli wspólnikami spółki cywilnej, która nie była i nie jest
przedsiębiorcą (podmiotem gospodarczym) w rozumieniu prawnym.
Przedsiębiorcami pozostają wspólnicy tej osobowej spółki, regulowanej przepisami
kodeksu cywilnego (art. 860 i nast. k.c.). Zgodnie z art. 4. ust. 2 ustawy
o swobodzie działalności gospodarczej, podobnie jak z art. 2 ust. 3 obowiązującego
w trakcie powstawania stosunków prawnych między stronami prawa działalności
gospodarczej wynika, że za przedsiębiorcę uznaje się także wspólnika spółki
cywilnej w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Spółka
cywilna nie miała i nie ma żadnej firmy, może mieć tylko nazwę, a stroną wszelkich
umów z kontrahentami takiej spółki są sami wspólnicy. Jeśli są nimi osoby fizyczne,
to one z imienia i nazwiska są wspólnie stroną takich umów.
4
Skoro powodowie jako wspólnicy spółki cywilnej zawarli w zakresie swej
działalności gospodarczej (transportu) umowę z pozwanym, będącym
przedsiębiorcą, to umowa ta nie dotyczyła ich jako osób fizycznych w obrocie
powszechnym, tylko osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą
w formie spółki cywilnej. W takim razie obowiązują ich reguły procesowe odnoszące
się do przedsiębiorców. W trybie dotyczącym przedsiębiorców zapadł prawomocny
wyrok, którego dotyczy skarga o wznowienie postępowania. Winna zostać ona
rozpatrzona z uwzględnieniem przepisów odnoszących się do stosunków między
przedsiębiorcami. Nawet jeśli sprawa ta miałaby być po wznowieniu postępowania
prowadzona już w zwykłym trybie, a nie według przepisów o postępowaniu
w sprawach gospodarczych (art. 4791
i nast. k.p.c.), to samo rozstrzygnięcie
o dopuszczalności wznowienia postępowania musi nastąpić z uwzględnieniem
przepisów, według których postępowanie dotychczasowe było prowadzone, jako że
wznowienie ma dotyczyć sprawy zakończonej prawomocnym wyrokiem, ważnym
i wydanym w określonym trybie procesowym.
Należy zatem stwierdzić, że zawarcie umowy z przedsiębiorcą przez
wspólników spółki cywilnej w zakresie prowadzonej przez nich działalności
gospodarczej, powoduje zastosowanie reguł procesowych odnoszących się do
przedsiębiorców. Skoro w trybie dotyczącym przedsiębiorców zapadł prawomocny
wyrok, to i skarga o wznowienie postępowania, którego ten wyrok dotyczy winna
zostać rozpatrzona z uwzględnieniem przepisów odnoszących się do stosunków
między przedsiębiorcami, mimo że w chwili rozpoznawania skargi spółka cywilna
była rozwiązana, a wspólnicy wykreśleni z ewidencji przedsiębiorców.
Jest bezsporne, ze wartość zaskarżenia wynosiła w sprawie mniej niż 75 tys.
złotych, wymaganych w sprawie gospodarczej, jako minimum dla złożenia
zażalenia od postanowienia sądu drugiej instancji kończącego postępowanie
w sprawie (art. 394 § 2 w zw. z art. 3982
§ 1 k.p.c.). W sprawie ma zatem także
zastosowanie art. 47922
k.p.c., na którego to podstawie, jako złożona po upływie
dwóch lat od uprawomocnienia się wyroku została odrzucona skarga o wznowienie
postępowania, wskazanym na wstępie postanowieniem Sądu Apelacyjnego z dnia
5 listopada 2008 r.
5
Jeżeli więc zakończona prawomocnie wyrokiem sądu drugiej instancji
sprawa gospodarcza (art. 4791
§ 1 k.p.c.) dotyczyła wartości przedmiotu
zaskarżenia, niższej niż kwota minimalna, pozwalająca na wniesienie skargi
kasacyjnej (art. 3982
§ 1 k.p.c.), to od postanowienia odrzucającego skargę na
wznowienie postępowania nie przysługuje zażalenie do Sądu Najwyższego
(art. 3941
§ 2 k.p.c.).
Odnosząc się do innych zarzutów zażalenia na zaskarżone postanowienie
należy stwierdzić, że całkowicie pozbawione jest uzasadnienia faktycznego
i prawnego twierdzenie o pozbawieniu możliwości przedstawienia swoich racji
przez skarżących i wywodzenia z tego nieważności postępowania na podstawie
art. 379 pkt 5 k.p.c. Zastosowanie art. 47922
k.p.c. wynikało z tych samych
przesłanek, które nieskutecznie podważają skarżący, a sprowadzających się do ich
pozycji prawnej jako przedsiębiorców w chwili zawierania i realizowania umów,
o których rozliczenie chodzi od początku w sprawie. Nie można też podzielić
zawartego w zażaleniu zarzutu nieważności postępowania, będącej podstawą jego
wznowienia na gruncie art. 401 pkt 2 k.p.c.
Z powyższych powodów należało zażalenie oddalić na podstawie art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3, art. 39821
i art. 391 § 1 k.p.c.