Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CSK 520/08
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 16 lipca 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący)
SSN Iwona Koper
SSN Marek Sychowicz (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa Kredyt Banku S.A. w Warszawie
przeciwko M. P.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 16 lipca 2009 r.,
skargi kasacyjnej strony powodowej
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 6 maja 2008 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi
Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia
o kosztach postępowania kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 30 kwietnia 2007 r. Sąd Okręgowy, w uwzględnieniu
powództwa wytoczonego przez Kredyt Bank S.A. w Warszawie, zasądzona została
na jego rzecz od M. P. kwota 500 000 zł tytułem naprawienia szkody polegającej na
sprzedaży przez pozwaną ruchomości stanowiących jego własność, które w toku
postępowania egzekucyjnego, później umorzonego, oddane zostały pod dozór
pozwanej. Wyrokiem z dnia 6 maja 2008 r. Sąd Apelacyjny na skutek apelacji
pozwanej zmienił ten wyrok i powództwo oddalił. Sąd Apelacyjny stwierdził, że
zasadność powództwa powinna być oceniana w oparciu o treść art. 415 k.c. Uznał
jednakże, że powód nie udowodnił, iż w stosunku do przedmiotów sprzedanych
przez pozwaną przysługiwało mu prawo własności, a także nie udowodnił
wysokości żądania.
Od wyroku Sądu Apelacyjnego powód wniósł skargę kasacyjną.
Podstawą skargi jest naruszenie art. 415 w zw. z art. 6 i art. 361 § 2 k.c. przez
niewłaściwe ich zastosowanie oraz art. 101 § 2 Prawa bankowego przez błędną
jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie. Skarżący wniósł o uchylenie
zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi drugiej instancji do ponownego
rozpoznania bądź orzeczenie co do istoty sprawy i oddalenie apelacji.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Ciężar udowodnienia poniesienia szkody (w okolicznościach rozpoznawanej
sprawy – udowodnienia, że ruchomości sprzedane przez pozwaną stanowiły
własność powoda) i wysokości szkody spoczywał na powodzie. Stojąc na tym
stanowisku Sąd Apelacyjny nie naruszył art. 415 w zw. z art. 6 k.c. Rację jednakże
ma skarżący zarzucając, że ustalenia faktyczne stanowiące podstawę
zaskarżonego wyroku nie uzasadniały przyjęcia, że powód nie udowodnił –
przynajmniej co do niektórych ruchomości sprzedanych przez pozwaną –
iż stanowiły jego własność i że nie udowodnił wysokości szkody, przynajmniej
co do jej części. Stanowi to o naruszeniu wymienionych przepisów
przez niewłaściwe ich zastosowanie (błąd w subsumcji). Dotyczy to także
zarzucanego w skardze kasacyjnej naruszenia art. 361 § 2 k.c., co do przyjęcia
3
przez Sąd Apelacyjny, że naprawienie szkody nie obejmuje straty, którą powód
poniósł. Należy zauważyć, że powód określił wysokość poniesionej szkody
na kwotę 1 290 901 zł, a dochodzi jej naprawienia do wysokości 500 000 zł.
Oddalenie powództwa w całości byłoby uzasadnione tylko wówczas, gdyby powód
nie udowodnił co do żadnej z ruchomości sprzedanych przez pozwaną, że był jej
właścicielem i że nie poniósł żadnej szkody.
Przedstawionymi przez powoda dowodami własności ruchomości
sprzedanych przez pozwaną są umowy zawarte przez poprzednika prawnego
powoda Prosper Bank S.A. z F. F. S.A. dotyczące przeniesienia własności rzeczy
na zabezpieczenie udzielonych kredytów. Umowa z dnia 17 sierpnia 2000 r.
wymienia „wyposażenie” określonych w niej sklepów i mimo że dotyczy rzeczy
oznaczonych co do tożsamości, nie wskazuje jakie konkretnie ruchomości obejmuje
to wyposażenie. Nie dawała więc podstawy do ustalenia, jakie z mocy tej umowy
ruchomości stały się własnością powoda. Natomiast umowa z dnia 1 lipca 2000 r.
obejmuje „towary” znajdujące się w określonych magazynach jako rzeczy
oznaczone co do gatunku. W świetle przepisu art. 101 § 2 Prawa bankowego
oznacza to, że własnością powoda mogły się stać rzeczy znajdujące się w
magazynach, które zostały zajęte przez komornika i oddane pod dozór pozwanej.
Ustalenia stanowiące podstawę zaskarżonego wyroku w każdym razie
nakazywały rozważenie (w oparciu o dowody przeprowadzone w sprawie
i przy wykorzystaniu domniemań faktycznych – art. 231 k.p.c.), czy ruchomościami
stanowiącymi własność powoda, które sprzedała pozwana, są ruchomości
wymienione w fakturach przez nią złożonych.
Wysokość odszkodowania należnego powodowi powinna być ustalona
stosownie do art. 363 § 2 k.c. W sytuacji, gdy brak jest bezpośrednich dowodów
pozwalających na ustalenie ceny z daty ustalenia odszkodowania, rozważenia
wymagało, czy za cenę taką może być przyjęta cena z daty wcześniejszej, tj. z daty
zajęcia ruchomości przez komornika. Ustalenia stanowiące podstawę
zaskarżonego wyroku powinny być też podstawą rozważenia, czy wysokości
szkody doznanej przez powoda nie określa przynajmniej cena ruchomości
sprzedanych przez pozwaną, wynikająca ze złożonych przez nią faktur.
4
Z przytoczonych względów skarga kasacyjna podlegała uwzględnieniu.
Na podstawie art. 39815
§ 1 oraz art. 108 § 2 w zw. z art. 39821
k.p.c.
Sąd Najwyższy orzekł przeto, jak w sentencji.
jz