V CZ 40/09
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:11-12-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:II CKN 587/97 II CZ 82/02
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 40/09
POSTANOWIENIE
Dnia 10 września 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Iwona Koper (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa P.S.
przeciwko Gminie W.
o ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 10 września 2009 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Okręgowego w W.
z dnia 5 czerwca 2009 r., sygn. akt [...]),
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w W. odrzucił skargę
kasacyjną powoda P.S. od wyroku tego Sądu z dnia 15 stycznia 2009 r., jako
niedopuszczalną w świetle uregulowań art. 3982
§ 2 pkt 1 k.p.c. Sąd orzekający
uznał, że rozpoznawana sprawa - dotycząca ustalenia, czy powód wstąpił w
stosunek najmu lokalu mieszkalnego – mieści się w definicji spraw „o czynsz
najmu”, które wyłączone zostały z zakresu skargi kasacyjnej, niezależnie od
wartości przedmiotu sporu.
W zażaleniu powód zarzucił naruszenie przepisów postępowania – art. 3986
§ 2 k.p.c. oraz art. 3982
§ 2 pkt 1 k.p.c. i wniósł o uchylenie zaskarżonego
postanowienia i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania zażaleniowego
według norm przepisanych. Skarżący wskazał, że przedmiotem sprawy o ustalenie
wstąpienia w stosunek najmu jest nabycie praw do lokalu, a nie czynsz najmu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Powód ma rację, że zawarty w art. 3982
katalog spraw, w których skarga
kasacyjna jest niedopuszczalna, jest przepisem o charakterze wyjątku od
przewidzianej w art. 3981
§ 1 k.p.c. reguły, że od prawomocnych wyroków sądu
drugiej instancji oraz postanowień w przedmiocie odrzucenia pozwu albo
umorzenia postępowania, kończących postępowanie w sprawie przysługuje skarga
kasacyjna. Przepisy wyjątkowe muszą być wykładane w sposób ścisły. W sytuacji,
kiedy wyłączenie przewidziane w art. 3982
§ 2 pkt 1 k.p.c. dotyczy spraw o czynsz
najmu, odrzucenie skargi kasacyjnej byłoby uzasadnione jedynie wówczas, kiedy
sprawa dotyczyłaby obowiązku płacenia czynszu, jego wysokości czy istnienia
zobowiązań z tego tytułu. Skarga kasacyjna musiałaby kwestionować trafność
rozstrzygnięcia o żądaniu zasądzenia należności z tytułu czynszu, o żądaniu
ustalenia obowiązku jego płacenia bądź o żądaniu ukształtowania zakresu
obowiązku czynszowego. Jeśli natomiast sprawa i złożona skarga dotyczy
wstąpienia przez powoda w stosunek najmu, a zatem ustalenia, czy stał się on
nową stroną umowy najmu, to jej zakres jest szerszy i nie ogranicza się tylko do
czynszu jako jednego z obowiązków (świadczeń) składających się na treść tego
3
zobowiązania, lecz obejmuje jego całość. Sprawa niniejsza nie może być w tej
sytuacji uznana za sprawę o czynsz najmu. Wbrew przekonaniu Sądu
Okręgowego, taki pogląd nie został także wyrażony w powołanym przez ten Sąd
postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 1998 r. (II CKN 587/97,
OSNC 1998/12/213). Przeciwnie, Sąd Najwyższy, odrzucając kasację
z powołaniem się na treść obowiązującego wówczas art. 393 pkt 3 k.p.c.
(zawierającego analogiczne wyłączenie kasacji w sprawach o czynsz najmu),
wskazał wyraźnie, iż „powodowie domagali się w tej sprawie ustalenia,
że zobowiązani są do płacenia czynszu regulowanego, a więc czynszu najmu
w wysokości ustalonej w sposób określony w ustawie z dnia 2 lipca 1994 r.
o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. Nr 105, poz. 509
ze zm.)”, wobec czego „sprawa ta jest w istocie sprawą o czynsz najmu”.
Nie zachodziła zatem podstawa do odrzucenia skargi kasacyjnej, którą
powołał Sąd Okręgowy. Niemniej rozstrzygnięcie tego Sądu odpowiada prawu,
ponieważ występuje inna przyczyna uniemożliwiająca skuteczne wniesienie skargi
kasacyjnej przez powoda. Sprawa, której przedmiot stanowi ustalenie wstąpienia
w stosunek najmu jest sprawą o prawa majątkowe (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 26 września 2002 r., II CZ 82/02, nie publ.). Zaskarżalność
tego rodzaju spraw ograniczona jest przez zastosowanie kryterium wartościowego.
Zgodnie z treścią art. 3982
§ 1 k.p.c. skarga kasacyjna jest niedopuszczalna
w sprawach o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu zaskarżenia jest
niższa niż pięćdziesiąt tysięcy złotych. W rozpatrywanym wypadku nie została
osiągnięta ustawowa granica zaskarżalności skargą kasacyjną, wartość przedmiotu
zaskarżenia wynosi bowiem 450 zł.
W konsekwencji zażalenie powoda należało oddalić (art. 3941
§ 1 i 3 k.p.c.
w zw. z art. 39814
k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 10 września 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Iwona Koper (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa P.S.
przeciwko Gminie W.
o ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 10 września 2009 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Okręgowego w W.
z dnia 5 czerwca 2009 r., sygn. akt [...]),
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w W. odrzucił skargę
kasacyjną powoda P.S. od wyroku tego Sądu z dnia 15 stycznia 2009 r., jako
niedopuszczalną w świetle uregulowań art. 3982
§ 2 pkt 1 k.p.c. Sąd orzekający
uznał, że rozpoznawana sprawa - dotycząca ustalenia, czy powód wstąpił w
stosunek najmu lokalu mieszkalnego – mieści się w definicji spraw „o czynsz
najmu”, które wyłączone zostały z zakresu skargi kasacyjnej, niezależnie od
wartości przedmiotu sporu.
W zażaleniu powód zarzucił naruszenie przepisów postępowania – art. 3986
§ 2 k.p.c. oraz art. 3982
§ 2 pkt 1 k.p.c. i wniósł o uchylenie zaskarżonego
postanowienia i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania zażaleniowego
według norm przepisanych. Skarżący wskazał, że przedmiotem sprawy o ustalenie
wstąpienia w stosunek najmu jest nabycie praw do lokalu, a nie czynsz najmu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Powód ma rację, że zawarty w art. 3982
katalog spraw, w których skarga
kasacyjna jest niedopuszczalna, jest przepisem o charakterze wyjątku od
przewidzianej w art. 3981
§ 1 k.p.c. reguły, że od prawomocnych wyroków sądu
drugiej instancji oraz postanowień w przedmiocie odrzucenia pozwu albo
umorzenia postępowania, kończących postępowanie w sprawie przysługuje skarga
kasacyjna. Przepisy wyjątkowe muszą być wykładane w sposób ścisły. W sytuacji,
kiedy wyłączenie przewidziane w art. 3982
§ 2 pkt 1 k.p.c. dotyczy spraw o czynsz
najmu, odrzucenie skargi kasacyjnej byłoby uzasadnione jedynie wówczas, kiedy
sprawa dotyczyłaby obowiązku płacenia czynszu, jego wysokości czy istnienia
zobowiązań z tego tytułu. Skarga kasacyjna musiałaby kwestionować trafność
rozstrzygnięcia o żądaniu zasądzenia należności z tytułu czynszu, o żądaniu
ustalenia obowiązku jego płacenia bądź o żądaniu ukształtowania zakresu
obowiązku czynszowego. Jeśli natomiast sprawa i złożona skarga dotyczy
wstąpienia przez powoda w stosunek najmu, a zatem ustalenia, czy stał się on
nową stroną umowy najmu, to jej zakres jest szerszy i nie ogranicza się tylko do
czynszu jako jednego z obowiązków (świadczeń) składających się na treść tego
3
zobowiązania, lecz obejmuje jego całość. Sprawa niniejsza nie może być w tej
sytuacji uznana za sprawę o czynsz najmu. Wbrew przekonaniu Sądu
Okręgowego, taki pogląd nie został także wyrażony w powołanym przez ten Sąd
postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 1998 r. (II CKN 587/97,
OSNC 1998/12/213). Przeciwnie, Sąd Najwyższy, odrzucając kasację
z powołaniem się na treść obowiązującego wówczas art. 393 pkt 3 k.p.c.
(zawierającego analogiczne wyłączenie kasacji w sprawach o czynsz najmu),
wskazał wyraźnie, iż „powodowie domagali się w tej sprawie ustalenia,
że zobowiązani są do płacenia czynszu regulowanego, a więc czynszu najmu
w wysokości ustalonej w sposób określony w ustawie z dnia 2 lipca 1994 r.
o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. Nr 105, poz. 509
ze zm.)”, wobec czego „sprawa ta jest w istocie sprawą o czynsz najmu”.
Nie zachodziła zatem podstawa do odrzucenia skargi kasacyjnej, którą
powołał Sąd Okręgowy. Niemniej rozstrzygnięcie tego Sądu odpowiada prawu,
ponieważ występuje inna przyczyna uniemożliwiająca skuteczne wniesienie skargi
kasacyjnej przez powoda. Sprawa, której przedmiot stanowi ustalenie wstąpienia
w stosunek najmu jest sprawą o prawa majątkowe (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 26 września 2002 r., II CZ 82/02, nie publ.). Zaskarżalność
tego rodzaju spraw ograniczona jest przez zastosowanie kryterium wartościowego.
Zgodnie z treścią art. 3982
§ 1 k.p.c. skarga kasacyjna jest niedopuszczalna
w sprawach o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu zaskarżenia jest
niższa niż pięćdziesiąt tysięcy złotych. W rozpatrywanym wypadku nie została
osiągnięta ustawowa granica zaskarżalności skargą kasacyjną, wartość przedmiotu
zaskarżenia wynosi bowiem 450 zł.
W konsekwencji zażalenie powoda należało oddalić (art. 3941
§ 1 i 3 k.p.c.
w zw. z art. 39814
k.p.c.).