I CZ 72/09
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:09-01-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CZ 72/09
POSTANOWIENIE
Dnia 26 listopada 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Barbara Myszka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Grzegorz Misiurek
w sprawie z wniosku G. T. Spółki z o.o.
przy uczestnictwie Parafii Ewangelicko – Augsburskiej i Miasta Stołecznego
Warszawy
o wpis w dziale III księgi wieczystej,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 26 listopada 2009 r.,
zażalenia wnioskodawcy
na postanowienie Sądu Okręgowego w W.
z dnia 6 maja 2009 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 6 maja 2009 r. Sąd Okręgowy odrzucił, jako
niedopuszczalną, skargę kasacyjną wnioskodawczyni od postanowienia z dnia 25
listopada 2008 r., którym Sąd ten zmienił postanowienie Sądu Rejonowego w W. z
dnia 4 lipca 2008 r., uchylił wpis dokonany w dniu 5 września 2007 r. w dziale III
księgi wieczystej nr … i oddalił wniosek o dokonanie – na podstawie umowy
przedwstępnej sprzedaży prawa użytkowania wieczystego z dnia 14 listopada 2006
r. – wpisu roszczenia o zawarcie umowy przyrzeczonej.
W uzasadnieniu Sąd Okręgowy stwierdził, że, zgodnie z art. 5191
§ 1 k.p.c.,
w postępowaniu wieczystoksięgowym skarga kasacyjna przysługuje od wydanych
przez sąd drugiej instancji postanowień co do istoty sprawy, kończących
postępowanie w sprawie. Sprawa niniejsza dotyczyła natomiast wpisu w księdze
wieczystej roszczenia wynikającego z umowy przedwstępnej sprzedaży prawa
użytkowania wieczystego, który może być uznany jedynie za orzeczenie
w określonej kwestii wpadkowej, a nie za orzeczenie kończące postępowanie
w sprawie (art. 3986
§ 2 w związku z art. 13 § 2 k.p.c.).
W zażaleniu na to postanowienie wnioskodawczyni zarzuciła Sądowi
Okręgowemu naruszenie przepisów: art. 5191
§ 1 k.p.c. przez przyjęcie,
że postanowienie sądu drugiej instancji zmieniające postanowienie o wpisie
w dziale III księgi wieczystej roszczenia o zawarcie umowy sprzedaży prawa
użytkowania wieczystego, wynikającego z umowy przedwstępnej, nie jest
postanowieniem co do istoty sprawy, i art. 3986
§ 2 w związku z art. 13 § 2 k.p.c.
przez odrzucenie wniesionej skargi kasacyjnej, mimo że nie może być ona uznana
za niedopuszczalną. W konkluzji żaląca wnosiła o uchylenie zaskarżonego
postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zasadność zażalenia uzależniona jest od rozstrzygnięcia kwestii, czy
postanowienie Sądu Okręgowego z dnia 25 listopada 2008 r. jest postanowieniem
co do istoty, kończącym postępowanie w sprawie w rozumieniu art. 5191
§ 1 k.p.c.
3
Sąd Okręgowy, powołując się na pogląd Sądu Najwyższego wyrażony
w postanowieniu z dnia 10 maja 2002 r., III CKN 1289/00 (niepubl.), stanął na
stanowisku, że postanowienie z dnia 25 listopada 2008 r. dotyczy jedynie
określonej kwestii wpadkowej i dlatego nie może być uznane za kończące
postępowanie w sprawie. Uszło jednak uwagi Sądu Okręgowego, że powołane
postanowienie Sądu Najwyższego zapadło w odmiennym stanie prawnym, na co
zwrócił już uwagę Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 29 czerwca
2004 r., II CK 541/03 (OSNC 2005, nr 6, poz. 112). Kwestia charakteru
postanowienia z dnia z dnia 25 listopada 2008 r. wymagała zatem rozważenia
w świetle aktualnego stanu prawnego.
Zgodnie z art. 16 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach
wieczystych i hipotece (jedn. tekst: Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 ze zm. –
dalej: „u.k.w.h.”), w księdze wieczystej – w wypadkach przewidzianych
w przepisach ustawowych – mogą być ujawniane nie tylko prawa rzeczowe, lecz
także prawa osobiste i roszczenia, w tym między innymi roszczenie o przeniesienie
własności nieruchomości lub użytkowania wieczystego. Wpis roszczenia
o przeniesienie użytkowania wieczystego kreuje określony stosunek prawny między
uprawnionym a każdoczesnym właścicielem nieruchomości, przez co służy
ustaleniu stanu prawnego nieruchomości, o którym mowa w art. 1ust. 1 u.k.w.h.
Z tej przyczyny wpis takiego roszczenia w księdze wieczystej nie może być
uznawany jedynie za rozstrzygnięcie kwestii wpadkowej wiążącej się
z postępowaniem wieczystoksięgowym. Postanowienie sądu drugiej instancji
w sprawie o wpis roszczenia o przeniesienie użytkowania wieczystego jest zatem
postanowieniem co do istoty, kończącym postępowanie w sprawie, od którego
przysługuje skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego (zob. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 21 maja 2004 r., V CZ 42/04, OSNC 2005, nr 5, poz. 93 oraz
powołane postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2004 r., II CK
541/03).
Z powyższych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815
§ 1 zdanie
pierwsze w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. uchylił zaskarżone postanowienie.
md
POSTANOWIENIE
Dnia 26 listopada 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Barbara Myszka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Grzegorz Misiurek
w sprawie z wniosku G. T. Spółki z o.o.
przy uczestnictwie Parafii Ewangelicko – Augsburskiej i Miasta Stołecznego
Warszawy
o wpis w dziale III księgi wieczystej,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 26 listopada 2009 r.,
zażalenia wnioskodawcy
na postanowienie Sądu Okręgowego w W.
z dnia 6 maja 2009 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 6 maja 2009 r. Sąd Okręgowy odrzucił, jako
niedopuszczalną, skargę kasacyjną wnioskodawczyni od postanowienia z dnia 25
listopada 2008 r., którym Sąd ten zmienił postanowienie Sądu Rejonowego w W. z
dnia 4 lipca 2008 r., uchylił wpis dokonany w dniu 5 września 2007 r. w dziale III
księgi wieczystej nr … i oddalił wniosek o dokonanie – na podstawie umowy
przedwstępnej sprzedaży prawa użytkowania wieczystego z dnia 14 listopada 2006
r. – wpisu roszczenia o zawarcie umowy przyrzeczonej.
W uzasadnieniu Sąd Okręgowy stwierdził, że, zgodnie z art. 5191
§ 1 k.p.c.,
w postępowaniu wieczystoksięgowym skarga kasacyjna przysługuje od wydanych
przez sąd drugiej instancji postanowień co do istoty sprawy, kończących
postępowanie w sprawie. Sprawa niniejsza dotyczyła natomiast wpisu w księdze
wieczystej roszczenia wynikającego z umowy przedwstępnej sprzedaży prawa
użytkowania wieczystego, który może być uznany jedynie za orzeczenie
w określonej kwestii wpadkowej, a nie za orzeczenie kończące postępowanie
w sprawie (art. 3986
§ 2 w związku z art. 13 § 2 k.p.c.).
W zażaleniu na to postanowienie wnioskodawczyni zarzuciła Sądowi
Okręgowemu naruszenie przepisów: art. 5191
§ 1 k.p.c. przez przyjęcie,
że postanowienie sądu drugiej instancji zmieniające postanowienie o wpisie
w dziale III księgi wieczystej roszczenia o zawarcie umowy sprzedaży prawa
użytkowania wieczystego, wynikającego z umowy przedwstępnej, nie jest
postanowieniem co do istoty sprawy, i art. 3986
§ 2 w związku z art. 13 § 2 k.p.c.
przez odrzucenie wniesionej skargi kasacyjnej, mimo że nie może być ona uznana
za niedopuszczalną. W konkluzji żaląca wnosiła o uchylenie zaskarżonego
postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zasadność zażalenia uzależniona jest od rozstrzygnięcia kwestii, czy
postanowienie Sądu Okręgowego z dnia 25 listopada 2008 r. jest postanowieniem
co do istoty, kończącym postępowanie w sprawie w rozumieniu art. 5191
§ 1 k.p.c.
3
Sąd Okręgowy, powołując się na pogląd Sądu Najwyższego wyrażony
w postanowieniu z dnia 10 maja 2002 r., III CKN 1289/00 (niepubl.), stanął na
stanowisku, że postanowienie z dnia 25 listopada 2008 r. dotyczy jedynie
określonej kwestii wpadkowej i dlatego nie może być uznane za kończące
postępowanie w sprawie. Uszło jednak uwagi Sądu Okręgowego, że powołane
postanowienie Sądu Najwyższego zapadło w odmiennym stanie prawnym, na co
zwrócił już uwagę Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 29 czerwca
2004 r., II CK 541/03 (OSNC 2005, nr 6, poz. 112). Kwestia charakteru
postanowienia z dnia z dnia 25 listopada 2008 r. wymagała zatem rozważenia
w świetle aktualnego stanu prawnego.
Zgodnie z art. 16 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach
wieczystych i hipotece (jedn. tekst: Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 ze zm. –
dalej: „u.k.w.h.”), w księdze wieczystej – w wypadkach przewidzianych
w przepisach ustawowych – mogą być ujawniane nie tylko prawa rzeczowe, lecz
także prawa osobiste i roszczenia, w tym między innymi roszczenie o przeniesienie
własności nieruchomości lub użytkowania wieczystego. Wpis roszczenia
o przeniesienie użytkowania wieczystego kreuje określony stosunek prawny między
uprawnionym a każdoczesnym właścicielem nieruchomości, przez co służy
ustaleniu stanu prawnego nieruchomości, o którym mowa w art. 1ust. 1 u.k.w.h.
Z tej przyczyny wpis takiego roszczenia w księdze wieczystej nie może być
uznawany jedynie za rozstrzygnięcie kwestii wpadkowej wiążącej się
z postępowaniem wieczystoksięgowym. Postanowienie sądu drugiej instancji
w sprawie o wpis roszczenia o przeniesienie użytkowania wieczystego jest zatem
postanowieniem co do istoty, kończącym postępowanie w sprawie, od którego
przysługuje skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego (zob. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 21 maja 2004 r., V CZ 42/04, OSNC 2005, nr 5, poz. 93 oraz
powołane postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2004 r., II CK
541/03).
Z powyższych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815
§ 1 zdanie
pierwsze w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. uchylił zaskarżone postanowienie.
md