Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CSK 210/09
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 21 stycznia 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marek Sychowicz (przewodniczący)
SSN Marian Kocon (sprawozdawca)
SSN Krzysztof Pietrzykowski
Protokolant Ewa Krenzel
w sprawie z powództwa Wyższej Szkoły (…) w W. przeciwko Miastu W.
o ustalenie,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 21 stycznia 2010 r.,
skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 25 września 2008 r., sygn. akt VI ACa (…),
oddala skargę kasacyjną; zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1800 zł
(jeden tysiąc osiemset) tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 25 września 2008 r. zmienił wyrok Sądu
Okręgowego w W. z dnia 26 listopada 2007 r., w ten sposób, że oddalił żądanie zmiany
wysokości stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego bliżej
określonej nieruchomości gruntowej. U podłoża tego rozstrzygnięcia legło stanowisko,
że przesłanką zmiany wysokości tej stawki nie jest sama tylko zmiana przeznaczenia
nieruchomości.
2
Skarga kasacyjna powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego – oparta na podstawie
pierwszej z art. 3983
k.p.c. – zawiera zarzut naruszenia art. 73 ust. 2 i 73 ust. 3 pkt 3
ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (jedn. tekst: Dz. U.
2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm., dalej: „u.g.n.”), i zmierza do uchylenia tego wyroku
oraz przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Przepisy ustawy o gospodarce gruntami regulują oprócz sposobu oddania
nieruchomości w użytkowanie wieczyste również wysokość pobieranych z tego tytułu
opłat i sposób ich ustalania. Tryb zmiany stawki procentowej opłaty rocznej za wieczyste
użytkowanie następuje na podstawie art. 78 – 81 w zw. z art. 73 ust. 2 u.g.n. Według
tych przepisów użytkownik wieczysty może żądać od właściwego organu zmiany tej
stawki przez jej obniżenie, jeżeli oczywiście nastąpiła trwała zmiana sposobu
korzystania z nieruchomości, powodująca zmianę celu, na który nieruchomość została
oddana w użytkowanie wieczyste. Przesłanką zmiany stawki procentowej jest zatem
trwała zmiana korzystania z nieruchomości, która powoduje zmianę celu, na który
została ona oddana w użytkowanie wieczyste.
Ustawa o gospodarce nieruchomościami nie zawiera definicji użytego w art. 73
określenia „trwałej zmiany sposobu korzystania z nieruchomości". Z drugiej strony w ust.
2 tego przepisu ustawodawca podkreślił jednak wyraźnie, że zmiana sposobu
korzystania z nieruchomości uzasadniająca zmianę stawki procentowej opłaty za
wieczyste użytkowanie musi mieć charakter trwały.
Istota skargi kasacyjnej sprowadza się do twierdzenia, że Sąd Apelacyjny z
naruszeniem art. 73 ust. 2 u.g.n. nie podzielił stanowiska skarżącego, iż uzyskanie bliżej
określonej decyzji o warunkach zabudowy spowodowało trwałą zmianę sposobu
korzystania z nieruchomości gruntowej.
Rację ma Sąd Apelacyjny, że decyzja o warunkach zabudowy nie gwarantuje
sama przez się tego, że na gruncie oddanym skarżącemu w użytkowanie wieczyste
zostanie wzniesiony budynek, który będzie wykorzystywany na działalność oświatową.
Skarżący pomija, że decyzja o warunkach zabudowy nie ma charakteru rzeczowego,
skutkującego nadaniem statusu prawnego określonej nieruchomości. Decyzja ta jest
drugą z przewidzianych w art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i
zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zm., dalej: „u.p.z.p.”), obok
decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, decyzji wydawanych w
3
sytuacji braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Jest
instrumentem prawnym służącym określeniu sposobów zagospodarowania i warunków
zabudowy terenu nieobjętego ustaleniami tego planu, z wyjątkiem przewidzianym w art.
86 u.p.z.p. oraz w sytuacjach, gdy zmiana zagospodarowania nie wiąże się z realizacją
inwestycji celu publicznego, o którym mowa w art. 2 pkt 5 u.p.z.p. Niewątpliwie, decyzja
ta, tak jak decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, jest decyzją
administracyjną w rozumieniu art. 104 k.p.a. Niemniej jednak art. 63 ust. 1 u.p.z.p.
statuuje zasadę, że w odniesieniu do tego samego terenu decyzję o warunkach
zabudowy można wydać więcej niż jednemu wnioskodawcy, doręczając odpis decyzji do
wiadomości pozostałym wnioskodawcom i właścicielowi lub użytkownikowi
wieczystemu. Oznacza to, że wnioski o ustalenie warunków zabudowy do tego samego
terenu może złożyć nieograniczona ilość osób. Inaczej mówiąc, ustawodawca
przewidział wyraźnie możliwość wydania decyzji o warunkach zabudowy dla tego
samego terenu więcej niż jednemu wnioskodawcy. Dopuszcza zatem powstanie
sytuacji, w której w jednym czasie kilka podmiotów będzie dysponować ustaleniami
warunków zabudowy tego samego terenu, mogącymi różnić się w zakresie
merytorycznej treści. Dopuszcza też sytuację, w której podmiot, któremu wydano
decyzję o warunkach zabudowy ma prawo ponownie ubiegać się o wydanie tego
rodzaju decyzji w odniesieniu do tego samego terenu, pod warunkiem, że wniosek
dotyczyć będzie innej inwestycji.
Reasumując, możliwość wydania decyzji o warunkach zabudowy więcej niż
jednej osobie prowadzi do sytuacji, w której dopiero jedna z tych decyzji może stanowić
podstawę zmiany zagospodarowania terenu. Tak naprawdę decyzje te jedynie
„potencjalnie” stanowią podstawę zmiany sposobu zagospodarowania terenu, a co za
tym idzie sposobu korzystania z nieruchomości. Sytuacja niepewności istnieje również
wtedy, gdy decyzję taką, jak w sprawie, uzyskał właściciel nieruchomości (użytkownik
wieczysty). Może on uzyskać, co pomija skarżący, w dacie obowiązywania już
otrzymanej decyzji, inną decyzję, która w sposób odmienny kształtuje zabudowę terenu
(przez wskazanie innej inwestycji). Oznacza to, że decyzja o warunkach zabudowy nie
daje podstawy do przyjęcia, że nastąpiła, w rozumieniu art. 73 ust. 2 u.g.n., trwała
zmiana przeznaczenia gruntu uzasadniająca zmianę stawki opłaty rocznej, którą
zobowiązany jest płacić użytkownik wieczysty.
Z tych przyczyn orzeczono, jak w wyroku.