II CZ 52/10
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:11-10-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CZ 52/10
POSTANOWIENIE
Dnia 8 lipca 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa A. B.
przeciwko K. M., H. M.
oraz "O.(...)" - Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w R.
o zapłatę i ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 8 lipca 2010 r.,
zażalenia pozwanych na postanowienie o kosztach
zawarte w wyroku Sądu Okręgowego w G. z dnia 9 lutego 2010 r., sygn. akt V Ca (…),
oddala zażalenie i zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powódki kwotę 600
zł (sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w G. na skutek apelacji powódki A. B. od wyroku Sądu
Rejonowego w G. z dnia 24 września 2009 r. rozpatrywał sprawę z jej powództwa
skierowanego przeciwko K. M., H. M. oraz O.(...) Spółce z ograniczoną
odpowiedzialnością w R. o zapłatę i ustalenie. Wyrokiem z dnia 9 lutego 2010 r. oddalił
apelację powódki (pkt I) oraz nie obciążył powódki obowiązkiem zwrotu kosztów
zastępstwa adwokackiego w Sądzie II instancji na rzecz strony pozwanej (pkt II).
2
Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania Sąd Okręgowy uzasadnił wyjaśniając,
że miał na uwadze precedensowy charakter rozpoznawanej sprawy oraz sytuację
osobistą i majątkową powódki.
Pozwani zaskarżyli zażaleniem rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów
postępowania, zarzucając obrazę art. 102 k.p.c. oraz art. 98 § 1 k.p.c. We wnioskach
żalący domagali się zmiany zaskarżonego orzeczenia przez zasądzenie od powódki na
rzecz każdego z pozwanych zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w Sądzie
odwoławczym, ewentualnie uchylenia zaskarżonego postanowienia i przekazanie
sprawy Sądowi II instancji do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 102 k.p.c., w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może
zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle
kosztami. Przytoczony przepis urzeczywistnia zasadę słuszności, a jednocześnie
stanowi odstępstwo od podstawowej reguły orzekania o kosztach procesu, jaką jest
zasada odpowiedzialności za wynik procesu (art. 98 § 1 k.p.c.).
Zastosowanie zasady słuszności nie podlega wykładni rozszerzającej. Rzeczą
sądu jest skonkretyzowanie przesłanek uzasadniających w danym wypadku pogląd o
słuszności zaniechania nałożenia na stronę przegrywającą obowiązku zwrotu całości lub
części kosztów stronie przeciwnej. Przesłanki te muszą wynikać z okoliczności
znajdujących potwierdzenie w materiale sprawy. Sąd winien je przedstawić w sposób
zezwalający na dokonanie kontroli dokonanej oceny. W orzecznictwie Sądu
Najwyższego zwraca się uwagę, że w stosując art. 102 k.p.c. sąd powinien przede
wszystkim kierować się poczuciem własnej sprawiedliwości (por. np. postanowienie SN
z dnia 11 lutego 2010 r., I CZ 112/09 – nie publ; postanowienie SN z dnia 22 kwietnia
2010 r., II CZ 33/10 – niepubl.).
W rozpatrywanej sprawie powyższe wymagania zostały zachowane. Zarówno
okoliczności związane z przebiegiem postępowania jak i te, które z postępowaniem
wiążą się jedynie pośrednio, wiążą się natomiast z osobą powódki, uzasadniają
potraktowanie powódki w sposób szczególny. Powódka cierpi na schorzenia, które
stanowią dużą dolegliwość i ograniczają normalne czynności życiowe. Jest osobą
niepełnosprawną i czeka ją poważna operacja. Utrzymywała się wynagrodzenia za
pracę, będąc zatrudnioną w Zarządzie Regionu (...) NSZZ „Solidarność”, na stanowisku
kierownika sekretariatu. Obecnie przebywa na urlopie wychowawczym i nie otrzymuje
żadnych dochodów. Ze względu na konieczność ponoszenia kosztów związanych z
3
bieżącym utrzymaniem oraz wydatkami na leczenie, dodatkowe obciążenie powódki
kosztami należnymi przeciwnikowi procesowemu postawiłoby ją w bardzo trudnej
sytuacji finansowej. Wszczęcie przez powódkę postępowania w niniejszej sprawie
nastąpiło w okolicznościach usprawiedliwiających jej przekonanie, że wybrała
prawidłowego adresata swoich roszczeń, zaś dążenie do poddania kontroli orzeczenia
sądu pierwszej instancji nie może być interpretowane jako nieuzasadnione
kontynuowanie procesu i narażanie przeciwnika na zbędne koszty.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
k.p.c. w zw.
z art. 3941
§ 3 k.p.c. rozstrzygnął jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 8 lipca 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa A. B.
przeciwko K. M., H. M.
oraz "O.(...)" - Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w R.
o zapłatę i ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 8 lipca 2010 r.,
zażalenia pozwanych na postanowienie o kosztach
zawarte w wyroku Sądu Okręgowego w G. z dnia 9 lutego 2010 r., sygn. akt V Ca (…),
oddala zażalenie i zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powódki kwotę 600
zł (sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w G. na skutek apelacji powódki A. B. od wyroku Sądu
Rejonowego w G. z dnia 24 września 2009 r. rozpatrywał sprawę z jej powództwa
skierowanego przeciwko K. M., H. M. oraz O.(...) Spółce z ograniczoną
odpowiedzialnością w R. o zapłatę i ustalenie. Wyrokiem z dnia 9 lutego 2010 r. oddalił
apelację powódki (pkt I) oraz nie obciążył powódki obowiązkiem zwrotu kosztów
zastępstwa adwokackiego w Sądzie II instancji na rzecz strony pozwanej (pkt II).
2
Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania Sąd Okręgowy uzasadnił wyjaśniając,
że miał na uwadze precedensowy charakter rozpoznawanej sprawy oraz sytuację
osobistą i majątkową powódki.
Pozwani zaskarżyli zażaleniem rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów
postępowania, zarzucając obrazę art. 102 k.p.c. oraz art. 98 § 1 k.p.c. We wnioskach
żalący domagali się zmiany zaskarżonego orzeczenia przez zasądzenie od powódki na
rzecz każdego z pozwanych zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w Sądzie
odwoławczym, ewentualnie uchylenia zaskarżonego postanowienia i przekazanie
sprawy Sądowi II instancji do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 102 k.p.c., w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może
zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle
kosztami. Przytoczony przepis urzeczywistnia zasadę słuszności, a jednocześnie
stanowi odstępstwo od podstawowej reguły orzekania o kosztach procesu, jaką jest
zasada odpowiedzialności za wynik procesu (art. 98 § 1 k.p.c.).
Zastosowanie zasady słuszności nie podlega wykładni rozszerzającej. Rzeczą
sądu jest skonkretyzowanie przesłanek uzasadniających w danym wypadku pogląd o
słuszności zaniechania nałożenia na stronę przegrywającą obowiązku zwrotu całości lub
części kosztów stronie przeciwnej. Przesłanki te muszą wynikać z okoliczności
znajdujących potwierdzenie w materiale sprawy. Sąd winien je przedstawić w sposób
zezwalający na dokonanie kontroli dokonanej oceny. W orzecznictwie Sądu
Najwyższego zwraca się uwagę, że w stosując art. 102 k.p.c. sąd powinien przede
wszystkim kierować się poczuciem własnej sprawiedliwości (por. np. postanowienie SN
z dnia 11 lutego 2010 r., I CZ 112/09 – nie publ; postanowienie SN z dnia 22 kwietnia
2010 r., II CZ 33/10 – niepubl.).
W rozpatrywanej sprawie powyższe wymagania zostały zachowane. Zarówno
okoliczności związane z przebiegiem postępowania jak i te, które z postępowaniem
wiążą się jedynie pośrednio, wiążą się natomiast z osobą powódki, uzasadniają
potraktowanie powódki w sposób szczególny. Powódka cierpi na schorzenia, które
stanowią dużą dolegliwość i ograniczają normalne czynności życiowe. Jest osobą
niepełnosprawną i czeka ją poważna operacja. Utrzymywała się wynagrodzenia za
pracę, będąc zatrudnioną w Zarządzie Regionu (...) NSZZ „Solidarność”, na stanowisku
kierownika sekretariatu. Obecnie przebywa na urlopie wychowawczym i nie otrzymuje
żadnych dochodów. Ze względu na konieczność ponoszenia kosztów związanych z
3
bieżącym utrzymaniem oraz wydatkami na leczenie, dodatkowe obciążenie powódki
kosztami należnymi przeciwnikowi procesowemu postawiłoby ją w bardzo trudnej
sytuacji finansowej. Wszczęcie przez powódkę postępowania w niniejszej sprawie
nastąpiło w okolicznościach usprawiedliwiających jej przekonanie, że wybrała
prawidłowego adresata swoich roszczeń, zaś dążenie do poddania kontroli orzeczenia
sądu pierwszej instancji nie może być interpretowane jako nieuzasadnione
kontynuowanie procesu i narażanie przeciwnika na zbędne koszty.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
k.p.c. w zw.
z art. 3941
§ 3 k.p.c. rozstrzygnął jak w sentencji.