Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 15 lipca 2010 r.
III SW 84/10
Wpisanie wyborcy do spisu wyborców w dwóch obwodach głosowania
narusza art. 4 ustawy z dnia 27 września 1990 r. o wyborze Prezydenta Rzeczy-
pospolitej Polskiej (jednolity tekst: Dz.U. z 2010 r. Nr 72, poz. 467 ze zm.).
Przewodniczący SSN Andrzej Wróbel, Sędziowie SN: Halina Kiryło (sprawoz-
dawca), Jolanta Strusińska-Żukowska.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 15 lipca
2010 r. sprawy z protestu wyborczego Włodzimierza G. przeciwko ważności wyborów
prezydenckich, przy udziale: 1) Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej,
2) Przewodniczącego Okręgowej Komisji Wyborczej Nr 19 w Krakowie, 3) Prokurato-
ra Generalnego
p o s t a n o w i ł:
1. wyrazić opinię, że zarzuty protestu naruszenia art. 4, art. 25 ust. 2 i art. 34
pkt 2 ustawy z dnia 27 września 1990 r. o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Pol-
skiej (jednolity tekst: Dz.U. z 2010 r. Nr 72, poz. 467) są zasadne, lecz naruszenie to
nie miało wpływu na wynik wyborów;
2. pozostawić protest bez dalszego biegu w odniesieniu do pozostałych za-
rzutów.
U z a s a d n i e n i e
Włodzimierz G. wniósł protest przeciwko wyborowi Prezydenta RP, zarzucając
naruszenie art. 2 i art. 127 Konstytucji RP oraz art. 4 i art. 25 ustawy z dnia 27 wrze-
śnia 1990 r. o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i domagając się stwier-
dzenia nieważności wyboru. Naruszenie wskazanych przepisów polegało na tym, że
córka wnoszącego protest Aleksandra B., przebywająca na studiach doktoranckich w
Wielkiej Brytanii i tam uczestnicząca w obydwu turach wyborów prezydenckich, nie
2
została wykreślona ze spisu wyborców Obwodowej Komisji Wyborczej [...] w Krako-
wie, co stwarzało możliwość podwójnego głosowania. Zdaniem protestującego opi-
sana sytuacja nie była odosobniona i mogła wywrzeć wpływ na wynik wyboru Prezy-
denta RP, zwłaszcza że większość osób głosujących poza miejscem stałego za-
mieszkania oddawała głosy na Bronisława Komorowskiego.
Okręgowa Komisja Wyborcza Nr 19 w Krakowie przyznała, że Aleksandra B.,
posiadająca miejsce stałego zameldowania w Krakowie przy ulicy K., nie została wy-
kreślona ze spisu osób uprawnionych do głosowania w Obwodowej Komisji Wybor-
czej [...] w Krakowie, mimo iż w dniu 18 czerwca 2010 r. do Wydziału Spraw Admini-
stracyjnych Urzędu Miasta Krakowa wpłynęło zawiadomienie o dopisaniu córki wno-
szącego protest do spisu osób uprawnionych do głosowania w zagranicznym obwo-
dzie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 129 Konstytucji RP wyborcy przysługuje prawo zgłoszenia do
Sądu Najwyższego protestu przeciwko ważności wyboru Prezydenta Rzeczypospo-
litej Polskiej na zasadach określonych w ustawie. W myśl art. 73 ust. 3 ustawy z dnia
27 września 1990 r. o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wnoszący pro-
test powinien sformułować w nim zarzuty oraz przedstawić lub wskazać dowody, na
których opiera swoje zarzuty. W świetle art. 72 ust. 1 tegoż aktu przedmiotem za-
rzutów może być naruszenie przepisów ustawy o wyborze Prezydenta lub dopusz-
czenie się przestępstwa przeciwko wyborom, jeżeli to naruszenie bądź przestępstwo
miało wpływ na wynik wyborów.
W rozpoznawanym przypadku przyznany został fakt wpisania Aleksandry B.
do spisu wyborców w dwóch obwodach głosowania. Tymczasem zgodnie z art. 4
ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wybory są równe; wyborcy
biorą udział w wyborach na równych zasadach. Zasada równości wyborów to jedna z
podstawowych zasad prawa wyborczego w państwie demokratycznym. Równość
wyborów interpretuje się w dwóch aspektach: formalnym i materialnym. Równość
wyborów w znaczeniu formalnym oznacza zapewnienie wyborcom oddania jednako-
wej ilości głosów w wyborach oraz umożliwienie uczestnictwa w głosowaniu na takich
samych zasadach. Materialna równość to jednakowa dla każdego wyborcy siła głosu
polegająca na tym, że głos każdego wyborcy przynosi tożsamy skutek dla wyników
3
wyborów. Wnoszący protest kwestionuje dochowanie zasady równości wyborów w
znaczeniu formalnym przez stworzenie niektórym wyborcom możliwości oddania
więcej niż jednego głosu. Niezrealizowanie powyższej zasady jest zaś konsekwencją
naruszenia dwóch innych przepisów ustawy, a mianowicie art. 25 ust. 2, który stano-
wi, iż wyborca może być wpisany tylko do jednego spisu wyborców oraz art. 34 pkt 2,
w myśl którego organ sporządzający spis wyborców skreśla ze spisu osoby, o któ-
rych otrzymał urzędowe zawiadomienie w sprawie wpisania do spisu w innym obwo-
dzie głosowania. Nie ulega wątpliwości, że w niniejszej sprawie doszło do naruszenia
powołanych przepisów. Naruszenie to nie miało jednak wpływu na wynik wyborów
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i to nie tylko z uwagi na dużą różnicę głosów
oddanych na każdego z kandydatów, ale przede wszystkim ze względu na fakt, że -
jak wynika z treści samego protestu - Aleksandra B. oddała swój głos w jednym ob-
wodzie głosowania. W proteście nie wskazano zaś żadnych przykładów i dowodów
na to, że miały miejsce inne sytuacje podobne do opisanej. Nie ma więc podstawy,
aby domniemywać, iż analogiczne błędy popełniły również inne organy sporządza-
jące spisy wyborców.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy z mocy art. 75 ust. 1 ust. 1a
ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wyraził opinię jak w punkcie
1 postanowienia, natomiast odnośnie do zarzutów protestu naruszenia innych prze-
pisów niż przepisy powołanej ustawy (a zatem naruszenia przepisów Konstytucji RP,
które nie są jednocześnie naruszeniami przepisów tejże ustawy) należało pozostawić
protest bez dalszego biegu stosownie do art. 74 ust. 1 ustawy.
========================================