Pełny tekst orzeczenia

UCHWAŁA Z DNIA 16 LIPCA 2010 R.
SNO 30/10
Przewodniczący: sędzia SN Jerzy Steckiewicz.
Sędziowie SN: Małgorzata Gersdorf (sprawozdawca), Bogumiła Ustjanicz.
S ą d N a j w y ż s z y – S ą d D y s c y p l i n a r n y z udziałem protokolanta
w sprawie sędziego Sądu Okręgowego po rozpoznaniu w dniu 16 lipca 2010 r.
zażalenia obwinionego i jego obrońcy na uchwałę Sądu Apelacyjnego – Sądu
Dyscyplinarnego z dnia 13 kwietnia 2010 r., sygn. akt (...), w przedmiocie zezwolenia
na zatrzymanie i sprowadzenie na badania psychiatryczne
u c h w a l i ł : u z n a ć s i ę n i e w ł a ś c i w y m i s p r a w ę p r z e k a z a ć
d o r o z p o z n a n i a S ą d o w i A p e l a c y j n e m u – S ą d o w i
D y s c y p l i n a r n e m u w A .
U z a s a d n i e n i e
Uchwałą z dnia 13 kwietnia 2010 r. Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny
zezwolił na zatrzymanie i przymusowe sprowadzenie sędziego Sądu Okręgowego w
celu poddania go badaniom psychiatrycznym, wstrzymując wykonanie uchwały w tym
zakresie do czasu rozstrzygnięcia ewentualnego zażalenia.
Sąd wskazał, że Zastępca Prokuratora Okręgowego wystąpił o zezwolenie na
zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie sędziego Sądu Okręgowego celem
poddania go badaniom psychiatrycznym argumentując, że w trakcie śledztwa
dotyczącego psychicznego i fizycznego znęcania się nad żoną i córką uzyskane zostały
informacje uzasadniające wątpliwości co do jego poczytalności. W dniu 6 listopada
2009 r. wydane zostało postanowienie o zasięgnięciu opinii biegłych lekarzy, jednak
sędzia mimo kilkakrotnych wezwań nie stawił się na badania. Kontynuowanie
postępowania wymaga dokonania ustaleń co do poczytalności.
Podejrzany i obrońca oświadczyli, że uwzględnienie tego wniosku jest
bezprzedmiotowe w sytuacji, w której podejrzany nie ma zamiaru poddać się
badaniom.
Sąd ferując zaskarżone orzeczenie uznał, że istnieją – w świetle przedstawionych
przez Zastępcę Prokuratora Okręgowego – uzasadnione wątpliwości co do
poczytalności podejrzanego w momencie popełnienia zarzucanych mu czynów. Ocena
jego stanu zdrowia należy do kompetencji biegłych. Na podejrzanym spoczywa
obowiązek stawienia się na każde wezwanie organu prowadzącego postępowanie.
Przyjęty sposób obrony nie może wobec tego uzasadniać odstąpienia od
2
przeprowadzenia dowodu z opinii psychiatrycznej, uniemożliwiałoby to bowiem
osiągniecie celu postępowania w sprawie.
Zażalenia na tę uchwałę wywiedli sędzia Sądu Okręgowego oraz jego obrońca.
Podejrzany zarzucił naruszenie art. 74 § 2 pkt 2 k.p.k. przez przyjęcie, że obowiązek
poddania się badaniom psychiatrycznym może być wykonany z zastosowaniem
przymusu, a także art. 75 § 2 k.p.k. przez jego błędne zastosowanie i przyjęcie, że w
razie odmowy poddania się badaniu psychiatrycznemu może być potraktowana jako
nieusprawiedliwione niestawiennictwo, uzasadniające stosowanie środków przymusu
bezpośredniego. Zarzuty zażalenia obejmowały także błędy w ustaleniach faktycznych
przyjętych za podstawę zaskarżonego orzeczenia. Zażalenie obrońcy obejmowało
naruszenie tych samych regulacji w zw. z art. 128 u.s.p., a także naruszenie zasady
celowości postępowania karnego przez zastosowanie środków w celu poddania
podejrzanego badaniom, które nie zmierzają w żaden sposób do przeprowadzenia
badania.
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U.
Nr 98, poz. 1070 ze zm.) nie reguluje kwestii związanych z zatrzymaniem i
przymusowym sprowadzeniem sędziego, który bez usprawiedliwienia nie stawia się na
wezwanie w toku postępowania karnego.
W takiej sytuacji, zgodnie z art. 128 ustawy, stosuje się odpowiednio przepisy
Kodeksu postępowania karnego. W rozpoznawanej sprawie takim przepisem i to
stosowanym wprost powinien być art. 75 § 3 zd. 2 k.p.k.
W związku z tym zażalenie na postanowienie sądu dyscyplinarnego zezwalające
na zatrzymanie sędziego i przymusowe sprowadzenie go na badania rozpoznaje ten
sam sąd, a więc w niniejszej sprawie Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny w A. w
składzie trzech sędziów.
W wypadku rozpoznawania zażaleń na tego typu postanowienie ustawodawca
posłużył się konstrukcją tzw. instancji poziomej. Przyjęto ją w celu zachowania
sprawności postępowania i jego przyspieszenia przez uniknięcie konieczności
przesyłania akt sądowi wyższego rzędu (por. Kodeks postępowania karnego pod red.
P. Hofmańskiego, wyd. 2, t. I, str. 389).
W składzie sądu odwoławczego – z oczywistych względów (art. 40 § 1 pkt 6
k.p.k.) – nie może zasiadać sędzia, który orzekał w przedmiocie zatrzymania i
przymusowego sprowadzenia podejrzanego.
Mając na uwadze powyższe Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny orzekł jak w
sentencji.