Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CSK 124/10
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 lipca 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Dariusz Dończyk
SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa T. L. i R. B.
przeciwko R. G.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 27 lipca 2010 r.,
skargi kasacyjnej pozwanego
od wyroku Sądu Okręgowego w K. z dnia 15 października 2009 r., sygn. akt II Ca (…),
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w K. do
ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Sąd Rejonowy w K. wyrokiem z dnia 19 maja 2009 r. utrzymał w mocy nakazy
zapłaty z dnia 11 grudnia 2008 r., którymi zasądzono od pozwanego na rzecz powodów
kwoty po 75 000 zł. Ustalił, że powodowie i pozwany byli wspólnikami spółki sp. z o.o.
2
„M.(...)”. Na podstawie umowy z dnia 27 czerwca 2008 r. pozwany kupił od powodów po
120 udziałów w tej spółce o wartości 225 000 zł. W dniu zawarcia umowy na rzecz
każdego z powodów zapłacił 150 000 zł. Pozostała należność miała być zapłacona w 12
ratach poczynając od dnia 20 października 2008 r. W umowie zastrzeżono, że w
przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek rat zbywca może postawić pozostałą do
zapłaty należność w stan natychmiastowej wykonalności. Powodowi podpisali
zobowiązanie dotyczące zakazu konkurencji. Powodowie rozpoczęli własną działalność
gospodarczą pod firmą L.(...) R. B. i T. L. sp. jawna. Spółki L.(...) i M.(...) zajmują się
handlem przyprawami, ziołami i bakaliami. Pismem z dnia 4 listopada 2008 r.
pełnomocnik powodów wezwał pozwanego do zapłaty 75 000 zł. Pozwany wzywał
powodów do zaprzestania prowadzenia działalności konkurencyjnej i zapłaty
odszkodowania. Pismem z dnia 21 listopada 2008 r. zawiadomił powodów o nabyciu
wierzytelności od spółki M.(...) w drodze cesji, a następnie przedstawił ją do potrącenia.
W ocenie Sądu pierwszej instancji powództwo było uzasadnione bowiem pozwany nie
wywiązał się z obowiązku zapłaty części ceny. Pozwany nie mógł zaś dokonać
potrącenia wierzytelności, której istnienie wywodził z czynu niedozwolonego. Zgodnie
bowiem z art. 505 pkt 3 k.c. takie wierzytelności nie mogą być umarzane przez
potrącenie.
Sąd Okręgowy w K. wyrokiem z dnia 15 października 2009 r. oddalił apelację
pozwanego, podzielając ustalenia faktyczne i ocenę prawną Sądu pierwszej instancji.
Skarga kasacyjna pozwanego została oparta o obie podstawy określone w art.
3983
§ 1 k.p.c. Zarzucono w niej naruszenie art. 505 pkt 3 k.c. oraz art. 233, art. 227 i
art. 328 § 2 k.p.c. W oparciu o te zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego
wyroku i oddalenie powództwa, ewentualnie uchylenie tego wyroku i przekazanie
sprawy Sądowi Okręgowemu w K. do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z brzmieniem art. 3983
§ 3 k.p.c. podstawą skargi kasacyjnej nie mogą
być zarzuty dotyczące ustaleń faktycznych oraz oceny dowodów. Dlatego też zarzuty
naruszenia art. 233 k.p.c. poprzez poczynienie błędnych ustaleń faktycznych oraz
dokonanie błędnej oceny dowodów nie mogły stanowić podstawy uwzględnienia skargi
kasacyjnej. Odnośnie pozostałych zarzutów naruszenia przepisów postępowania
skarżący nie wykazał zaś, że wskazane przez niego uchybienia procesowe miały istotny
wpływ na wynik sprawy, czego wymaga art. 3983
§ 1 pkt 2 k.p.c. Skarga kasacyjna w
3
części, w której została oparta o podstawę naruszenia przepisów postępowania była
zatem nieuzasadniona.
Usprawiedliwiony był natomiast zarzut naruszenia art. 505 pkt 3 k.c. W przepisie
tym jest mowa, że nie mogą być umorzone przez potrącenie wymienione w nim
wierzytelności. Zawarte w nim wyłączenia dopuszczalności potrącenia mają na celu
ochronę interesu wierzyciela wzajemnego. W uzasadnieniu wyroku z dnia 23 stycznia
2004 r., III CK 251/02 Sąd Najwyższy stwierdził, że przepis art. 505 k.c. stanowi wyjątek
od zasady wynikającej z art. 498 k.c. i powinien być rozumiany w ten sposób, że
wymienione w nim wierzytelności nie mogą być umorzone wbrew woli wierzyciela.
Podobną ocenę wyraził Sąd Najwyższy także w wyroku z dnia 21 grudnia 1967 r., I CR
481/67 (OSNC 1968, nr 11, poz. 186). Oznacza to, że wierzyciel, którego wierzytelność
wynika z czynu niedozwolonego może przedstawić ją do potrącenia z wierzytelnością,
która nie jest wymieniona w art. 505 k.c. Odmienne stanowisko przyjęte przez Sąd
Okręgowy, stanowiące podstawę wydania zaskarżonego wyroku, było błędne. Z tego
względu skarga kasacyjna podlegała uwzględnieniu i zaskarżony nią wyrok został
uchylony (art. 39815
§ 1 k.p.c.).

II CSK 124/10

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia