Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 14 września 2010 r.
II PZ 22/10
Roszczenie o zwrot kosztów procesu (art. 98 § 1 w związku z art. 109 § 1
zdanie pierwsze k.p.c.), w przypadku rozpoznania apelacji w postępowaniu
uproszczonym na posiedzeniu niejawnym (art. 50510
§ 2 k.p.c. ), należy zgłosić
najpóźniej przed wydaniem orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie
(na przykład w odpowiedzi na apelację).
Przewodniczący SSN Józef Iwulski (sprawozdawca), Sędziowie SN: Beata
Gudowska, Andrzej Wróbel.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 14 wrześ-
nia 2010 r. sprawy z powództwa Dariusza B. przeciwko Czesławowi M. o uznanie
wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, o odszkodowanie, na skutek za-
żalenia powoda na wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 2 grudnia 2009 r. [...]
o d d a l i ł zażalenie i zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 120
(sto dwadzieścia) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.
U z a s a d n i e n i e
Wyrokiem z dnia 2 grudnia 2009 r. [...] Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpie-
czeń Społecznych w Poznaniu oddalił apelację powoda Dariusza B. od wyroku Sądu
Rejonowego Poznań Grunwald i Jeżyce-Sądu Pracy w Poznaniu z dnia 29 lipca
2009 r. [...], wydanego w sprawie przeciwko Czesławowi M. o uznanie wypowiedze-
nia umowy o pracę za bezskuteczne i odszkodowanie (w punkcie pierwszym) oraz
postanowił obciążyć powoda kosztami postępowania apelacyjnego i w związku z tym
zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 225 zł tytułem zwrotu kosztów za-
stępstwa procesowego (w punkcie drugim). Uzasadniając rozstrzygnięcie w przed-
miocie kosztów postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy powołał się na przepisy
§ 11 ust. 1 pkt 2 i § 12 ust. 1 pkt 1 w związku z § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców
2
prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielo-
nej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).
W zażaleniu na postanowienie w przedmiocie kosztów postępowania
odwoławczego (punkt drugi wyroku Sądu Okręgowego), wniesionym na podstawie
art. 3941
§ 1 pkt 2 k.p.c., powód stwierdził, że w postępowaniu przed Sądem drugiej
instancji strona pozwana nie podjęła żadnych czynności procesowych, w tym nie
zgłosiła żądania zwrotu kosztów postępowania. Po wniesieniu apelacji powodowi nie
doręczono bowiem żadnego pisma pozwanego, z którego wynikałoby żądanie zwrotu
kosztów postępowania odwoławczego. Zdaniem powoda, dla skutecznego zgłosze-
nia żądania zwrotu kosztów postępowania niezbędne jest doręczenie tego żądania
stronie przeciwnej, gdyż to strona przeciwna po przegraniu sprawy będzie zobowią-
zana do zwrotu kosztów procesu. Skoro więc roszczenie pozwanego o zwrot
kosztów postępowania nie zostało doręczone powodowi, to zostało ono zgłoszone
nieskutecznie. Powód wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia Sądu
Okręgowego i „nieobciążanie go obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania” oraz o
zasądzenie zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.
W odpowiedzi na zażalenie pozwany wniósł o jego oddalenie w całości i zasą-
dzenie od powoda kosztów postępowania zażaleniowego. W ocenie pozwanego,
żądanie zwrotu kosztów procesu zostało dokonane skutecznie, bowiem pismo proce-
sowe obejmujące takie żądanie doręczono pełnomocnikowi procesowemu powoda.
Zarządzenie o doręczeniu powodowi odpisu orzeczenia Sądu Okręgowego wraz z
jego uzasadnieniem oraz odpowiedzią pozwanego na apelację zostało wykonane,
zaś powód odebrał stosowną korespondencję w dniu 26 stycznia 2010 r. Pozwany
podkreślił, że żądanie zwrotu kosztów procesu - jakkolwiek doręczone po wydaniu
orzeczenia Sądu drugiej instancji na posiedzeniu niejawnym - zostało skutecznie
zgłoszone Sądowi przed wydaniem tego orzeczenia. Aby żądanie zwrotu kosztów
procesu wywołało stosowne skutki procesowe nie musi być doręczone drugiej stro-
nie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie jest zasadne. Postępowanie (także apelacyjne) w rozpoznawa-
nej sprawie toczyło się w odrębnym postępowaniu uproszczonym (art. 5051
-50514
k.p.c.). Zgodnie z art. 50510
§ 2 k.p.c., Sąd drugiej instancji był uprawniony do rozpo-
3
znania apelacji na posiedzeniu niejawnym, gdyż powód w apelacji ani pozwany w
odpowiedzi na apelację nie żądali przeprowadzenia rozprawy. W pisemnej odpowie-
dzi na apelację, którą pozwany wniósł do Sądu drugiej instancji w dniu 3 listopada
2009 r. (data stempla pocztowego), został wyraźnie sformułowany wniosek o zasą-
dzenie od powoda zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. Zgłoszony w ten
sposób wniosek podlegał więc rozpoznaniu przez Sąd Okręgowy na posiedzeniu
niejawnym w dniu 2 grudnia 2009 r. przy wydaniu wyroku kończącego postępowanie
w sprawie. Żaden przepis procedury cywilnej nie obliguje sądu w takiej sytuacji pro-
cesowej do doręczenia powodowi odpisu odpowiedzi na apelację przed dniem wyda-
nia orzeczenia kończącego postępowanie. Doręczenie powodowi odpisu odpowiedzi
na apelację zostało dokonane wraz z doręczeniem odpisu wyroku (wykonanie zarzą-
dzenia z dnia 13 stycznia 2010 r.).
Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego nie wiążą skuteczności roszczenia
o zwrot kosztów procesu ze zgłoszeniem tego żądania stronie przeciwnej, lecz uza-
leżniają możliwość domagania się zwrotu tych kosztów od zgłoszenia stosownego
wniosku sądowi. W myśl art. 109 § 1 zdanie pierwsze k.p.c., roszczenie o zwrot
kosztów procesu wygasa, jeśli strona najpóźniej przed zamknięciem rozprawy
bezpośrednio poprzedzającej wydanie orzeczenia nie złoży sądowi spisu kosztów
albo nie zgłosi wniosku o przyznanie kosztów według norm przepisanych. Przepis
ten odnosi się wprost do postępowania procesowego prowadzonego na zasadach
ogólnych i ma odpowiednie zastosowanie do postępowania uproszczonego w
sprawach z zakresu prawa pracy (art. 13 k.p.c.). Zastosowanie art. 109 § 1 zdanie
pierwsze k.p.c. w przypadku rozpoznania w postępowaniu uproszczonym apelacji na
posiedzeniu niejawnym oznacza, że roszczenie o zwrot kosztów procesu (spis
kosztów albo wniosek o przyznanie kosztów według norm przepisanych) należy
zgłosić najpóźniej przed wydaniem orzeczenia (np. w odpowiedzi na apelację). W
rozpoznawanej sprawie pozwany zgłosił żądanie zwrotu kosztów postępowania
apelacyjnego (art. 98 § 1 k.p.c.) w odpowiedzi na apelację (złożonej w terminie
ustawowym) przed datą posiedzenia niejawnego, na którym Sąd Okręgowy wydał
orzeczenie kończące postępowanie w sprawie. Ponieważ apelacja powoda została
oddalona, to pozwany wygrał sprawę w postępowaniu odwoławczym i
rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego w przedmiocie kosztów ma oparcie w art. 98 § 1 w
związku z art. 109 § 1 oraz w związku z art. 50510
§ 2 k.p.c.
4
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy oddalił zażalenie na podstawie
art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. oraz orzekł o kosztach postępowania zaża-
leniowego na podstawie art. 98 § 1 k.p.c.
========================================