Pełny tekst orzeczenia

WYROK Z DNIA 1 PAŹDZIERNIKA 2010 R.
II KK 141/10
Przesłanka „niekaralności za przestępstwo umyślne” określone w art. 66
§ 1 k.k. dotyczy prawomocnych skazań, które miały miejsce do dnia orzekania
w przedmiocie warunkowego umorzenia postępowania.
Przewodniczący: sędzia SN J. Grubba (sprawozdawca).
Sędziowie: SN R. Sądej, SA (del. do SN) H. Komisarski.
Prokurator Prokuratury Generalnej: L. Nowakowski.
Sąd Najwyższy w sprawie Krystiana U., oskarżonego o czyn z art. 157 §
2 k.k. i in. po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie w dniu 1 października
2010 r., kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego od wyroku Sądu
Rejonowego w W. z dnia 9 lutego 2010 r.,
u c h y l i ł zaskarżony wyrok i sprawę p r z e k a z a ł do ponownego rozpo-
znania Sądowi Rejonowemu w W.
U Z A S A D N I E N I E
Krystian U. stanął pod zarzutem tego, że:
1. w dniu 18 lipca 2009 r. w W. posiadał wbrew przepisom ustawy z dnia
29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, zawiniątko z zawartością
środka odurzającego w postaci marihuany o wadze netto 0,99 grama,
2
tj. popełnienia czynu z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciw-
działaniu narkomanii (Dz. U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1485 ze zm.),
2. w dniu 18 lipca 2009 r. w W. uderzył przedramieniem w twarz Kazi-
mierę B., w wyniku czego upadła i doznała obrażeń w postaci zasinienia
brzeżnego powłok obu oczu, zasinienia pod błoną śluzową przedsionka jamy
ustnej, zasinienia i otarcia naskórka okolicy łokcia prawego, obrzęku i bole-
sności kłębu obu rąk bez upośledzenia funkcji, krwiaka uda prawego oraz
obrzęku kostki zewnętrznej i zasinienia stopy prawej z otarciem naskórka, co
skutkowało u pokrzywdzonej rozstrojem zdrowia na okres nie przekraczający
7 dni,
tj. popełnienia czynu z art. 157 § 2 k.k.
Prokurator wniósł o warunkowe umorzenie postępowania o te czyny i
orzeczenie środka karnego w postaci przepadku zabezpieczonej marihuany.
Sąd Rejonowy w W. wyrokiem z dnia 9 lutego 2010 r.:
- na podstawie art. 66 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 67 § 1 k.k. warunkowo
umorzył postępowanie karne przeciwko Krystianowi U. ustalając okres próby
na 2 lata,
- na podstawie art. 70 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii
orzekł środek karny przepadku dowodu rzeczowego, zarządzając jego znisz-
czenie.
Wyrok ten uprawomocnił się nie będąc zaskarżony przez żadną ze
stron.
Prokurator Generalny w dniu 1 czerwca 2010 r. zaskarżył to orzeczenie
kasacją wniesioną na niekorzyść oskarżonego. Skarżący podniósł zarzut ra-
żącego i mającego wpływ na treść wydanego wyroku naruszenia prawa mate-
rialnego – to jest art. 66 § 1 k.k. – poprzez warunkowe umorzenie postępowa-
3
nia karnego, pomimo braku określonej w tym przepisie przesłanki uprzedniej
niekaralności sprawcy za przestępstwo umyślne.
Wskazując na powyższe skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wy-
roku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył.
Kasacja wniesiona została z zachowaniem terminu z art. 524 § 3 k.k. i
jest w pełni zasadna. Nie ulega bowiem wątpliwości, że jedną z przesłanek
warunkujących możliwość zastosowania warunkowego umorzenia postępo-
wania (art. 66 § 1 k.k.) jest bezwzględny wymóg, aby sprawca nie był karany
za przestępstwo umyślne. Ta przesłanka nie została spełniona, gdyż Krystian
U. w czasie podejmowania decyzji o zastosowaniu warunkowego umorzenia
postępowania był dwukrotnie karany (vide: karta karna):
- wyrokiem Sądu Rejonowego w W. z dnia 7 grudnia 2009 r. za
przestępstwo z art. 278 § 1 k.k.;
- wyrokiem Sądu Rejonowego w W. z dnia 18 listopada 2009 r. za
przestępstwo z art. 157 § 1 k.k.;
Nie ulega też wątpliwości, ze oba przypisane przestępstwa mają cha-
rakter umyślny.
Jak wydaje się zatem, do zaistnienia tak rażącej obrazy prawa material-
nego doszło w następstwie tego, że prokurator kierując wniosek o warunkowe
umorzenie postępowania nie dysponował danymi o karalności podejrzanego
(wniosek z dnia 30 października 2009 r., zaś znajdujące się w aktach dane o
karalności sporządzono w dniu 29 stycznia 2010 r.), natomiast Sąd nie zapo-
znał się z nimi.
Dodatkowo warto zauważyć nie tylko fakt wielokrotnej karalności Kry-
stiana U., ale również okoliczność, że drugie z wymienionych skazań dotyczy
nie tylko popełnienia czynu podobnego do rozpoznawanego w niniejszej
4
sprawie, ale również popełnionego po dniu 18 lipca 2009 r., a więc w czasie
zaistnienia zdarzeń z tej sprawy. Powyższe nasuwa daleko idące wątpliwości
również co do spełnienia innych przesłanek z art. 66 § 1 k.k.
Ostatnią kwestią wymagającą rozważenia jest zagadnienie, czy prze-
słanka niekaralności z art. 66 § 1 k.k. dotyczy skazań, które miały miejsce
przed dniem orzekania w przedmiocie warunkowego umorzenia postępowa-
nia, czy też przed dniem popełnienia zarzucanych czynów. Powyższe ma
znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, ponieważ oba skazania przez
Sąd Rejonowy w W. miały miejsce po dniu 18 lipca 2009 r., a więc po zaist-
nieniu zdarzeń będących przedmiotem orzekania w sprawie zaskarżonej ka-
sacji.
Jednoznacznie jednak należy opowiedzieć się za tym, że przesłanka
„niekaralności za przestępstwo umyślne” z art. 66 § 1 k.k. dotyczy prawomoc-
nych skazań, które miały miejsce do dnia orzekania w przedmiocie warunko-
wego umorzenia postępowania. Za takim rozumieniem w sposób oczywisty
przemawia ulokowanie tej przesłanki wśród tych, które są związane z osobą
sprawcy oraz bezpośrednie powiązanie jej z pozytywną prognozą kryminolo-
giczną co do niego. Zatem tylko sprawca, co do którego sąd nabierze przeko-
nania, że rozpoznawany czyn był odosobnionym incydentem w jego życiu i
można realnie zakładać, iż w przyszłości będzie przestrzegał porządku praw-
nego, a w szczególności nie popełni przestępstwa, może skorzystać z dobro-
dziejstwa takiego umorzenia. Prognoza ta zaś jest określana w czasie podej-
mowania decyzji w przedmiocie stosowania instytucji z art. 66 k.k. (i z per-
spektywy wiedzy posiadanej przez sąd w tym dniu). Co więcej, zauważyć na-
leży, że w sytuacji, gdy ustawodawca chciał w sposób wyraźnie odmienny
ukształtować tą kwestię – art. 64 k.k. – jednoznacznie wskazał, iż w tych wa-
5
runkach odpowiada sprawca, który popełnia przestępstwo będąc uprzednio
skazany w warunkach określonych w tym przepisie.
Nie sposób zatem przyjąć, że istniały w niniejszej sprawie podstawy do
orzeczenia warunkowego umorzenia postępowania.
Kierując się przedstawionymi względami Sąd Najwyższy uwzględnił za-
rzut podniesiony w kasacji i orzekł o uchyleniu zaskarżonego wyroku i prze-
kazaniu sprawy do ponownego rozpoznania właściwemu sądowi.