Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 61/10
POSTANOWIENIE
Dnia 9 grudnia 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Marek Sychowicz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Iwona Koper
SSA Jan Kremer
w sprawie z powództwa Towarzystwa Ubezpieczeń i Reasekuracji (...) Spółki Akcyjnej w
W.
przeciwko S. L. i Ł. P.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 9 grudnia 2010 r.,
zażalenia strony powodowej
na postanowienie o kosztach procesu zawarte w punkcie III wyroku
Sądu Apelacyjnego z dnia 5 lutego 2010 r., sygn. akt I ACa (..),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 5 lutego 2010 r. Sąd Apelacyjny w pkt 1. oddalił apelację
pozwanego S. L. od wyroku Sądu Okręgowego w G. z dnia 19 sierpnia 2009 r.,
zasądzającego na rzecz powódki Towarzystwa Ubezpieczeń i Reasekuracji „(...)” S.A. w
W. kwotę 229.743,13 zł i oddalającego powództwo co do kwoty 229.743,13 zł, oraz w
pkt 3. postanowił nie obciążać pozwanego kosztami postępowania apelacyjnego. W
uzasadnieniu wyroku Sąd drugiej instancji wskazał, że sytuacja życiowa i majątkowa
pozwanego, będąca podstawą postanowienia Sądu Okręgowego w G. o zwolnieniu
go od kosztów sądowych w całości, uzasadniała zastosowanie art. 102 k.p.c.
2
Postanowienie o kosztach zawarte w pkt 3. wyroku zaskarżyła zażaleniem
powódka, żądając jego uchylenia i przekazania w tym zakresie sprawy Sądowi drugiej
instancji do ponownego rozpoznania, ewentualnie jego zmiany i zasądzenia od
pozwanego na jej rzecz kwoty 5.400 zł. Ponadto wniosła o zasądzenie od pozwanego
na jej rzecz kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych. Powódka
zarzuciła Sądowi drugiej instancji błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie
następujących przepisów: art. 98 k.p.c. przez niezasądzenie na jej rzecz od pozwanego
kosztów postępowania apelacyjnego, art. 227 k.p.c. przez nieprzeprowadzenie dowodu
na okoliczność aktualnej sytuacji finansowej pozwanego, art. 102 k.p.c. przez przyjęcie,
że istnieją podstawy do nieobciążania pozwanego powyższymi kosztami oraz art. 328 §
2 k.p.c. przez niewskazanie w uzasadnieniu wyroku faktycznej podstawy rozstrzygnięcia
o tych kosztach.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Podniesiony przez żalącą zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. nie jest zasadny.
Chociaż uzasadnienie wyroku Sądu drugiej instancji w części odnoszącej się do
zaskarżonego postanowienia nie podaje wprost okoliczności przemawiających za
zastosowaniem art. 102 k.p.c. i zawiera jedynie odesłanie do podstawy faktycznej
postanowienia Sądu pierwszej instancji „o zwolnieniu pozwanego od kosztów sądowych
w całości”, to jednak nie budzi wątpliwości, że w ten sposób Sąd drugiej instancji
wskazał na okoliczności przyjęte za podstawę postanowienia Sądu pierwszej instancji z
dnia 3 listopada 2009 r. zwalniającego pozwanego od opłaty od wniesionej przez niego
apelacji. W rozpoznawanej sprawie odnośnie do pozwanego i zwolnienia go od kosztów
sądowych wydane zostało bowiem tylko to jedno postanowienie. Natomiast treść
uwzględnionego tym postanowieniem wniosku o zwolnienie i dołączonych do tego
wniosku dokumentów (wobec braku uzasadnienia tego postanowienia) jednoznacznie
wskazuje na nadzwyczajne okoliczności przemawiające za zwolnieniem pozwanego od
opłaty od apelacji, tj. uprowadzenie dziecka pozwanego, związane z tym poszukiwania
podjęte przez pozwanego, stan zdrowia dziecka po jego odnalezieniu, oraz wypadek,
którego doznała żona pozwanego. Możliwa jest zatem kontrola instancyjna
zaskarżonego postanowienia, więc należy przyjąć, że uzasadnienie zaskarżonego
postanowienia spełnia wymogi przewidziane w art. 328 § 2 w zw. z art. 361 k.p.c.
Skoro Sąd drugiej instancji wskazał, choć pośrednio, na powyższe okoliczności
przemawiające za zwolnieniem, to niewątpliwie uznał je za udowodnione i za aktualne
3
również w chwili zamknięcia rozprawy apelacyjnej. Okoliczności te nie były przez
powódkę kwestionowane, zatem mogły zostać udowodnione zgodnie z art. 230 w zw. z
art. 391 § 1 k.p.c. Stąd podniesiony przez żalącą zarzut polegający na
nieprzeprowadzeniu dowodu na istnienie okoliczności przemawiających za
nieobciążaniem pozwanego kosztami postępowania apelacyjnego nie jest zasadny.
Za niezasadne uznać należy także podniesione w zażaleniu zarzuty
niewłaściwego niezastosowania art. 98 k.p.c. i niewłaściwego zastosowania art. 102
k.p.c. W ocenie Sądu Najwyższego wyżej wymienione okoliczności związane z sytuacją
rodzinną pozwanego stanowią wystarczającą podstawę do przyjęcia, że w stosunku do
niego zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek przewidziany w art. 102 k.p.c. Zatem
zastosowanie tej normy przez Sąd drugiej instancji w rozpoznawanej sprawie zasługuje
na akceptację.
Z tych względów, na podstawie art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.,
Sąd Najwyższy postanowił jak w sentencji.