II PZ 54/10
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:29-04-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II PZ 54/10
POSTANOWIENIE
Dnia 27 stycznia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Beata Gudowska (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Zbigniew Hajn
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec
w sprawie z powództwa H. S.
przeciwko Prezydentowi m. W. i Zespołowi Szkół Gastronomicznych w W.
o odszkodowanie z tytułu dyskryminacji,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 27 stycznia 2011 r.,
zażalenia strony pozwanej Prezydenta m. W. na postanowienie Sądu Okręgowego
Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych […]
z dnia 14 lipca 2010 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 5 stycznia 2010 r. Sąd Rejonowy odrzucił pozew o
odszkodowanie z tytułu dyskryminacji wniesiony przez H. S. w stosunku do
pozwanego Prezydenta […], wskazując, że pracodawcą powódki jako dyrektora
Zespołu Szkół Gastronomicznych w W. była gmina W. Postanowieniem z dnia 23
czerwca 2010 r. Sąd Okręgowy oddalił zażalenie powódki z pominięciem – mimo
zgłoszenia stosownego żądania – orzeczenia w przedmiocie kosztów
postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu
zażaleniowym. Następnie, uwzględniając wniosek pozwanego Prezydenta,
postanowieniem z dnia 14 lipca 2010 r. uzupełnił postanowienie z dnia 23 czerwca
2010 r. przez dodanie pkt II. w brzmieniu: „odstąpić od obciążania powódki
2
kosztami postępowania w instancji odwoławczej". W uzasadnieniu decyzji o
zastosowaniu art. 102 k.p.c. i odstąpieniu od zasady odpowiedzialności za wynik
procesu, Sąd drugiej instancji wskazał na nadmierne obciążenie powódki,
zarabiającej miesięcznie około 2000 zł netto kosztami wynoszącymi 900 zł, jak też
uwzględnił jako przyczynę niewłaściwego wskazania strony pozwanej brak
wykształcenia prawniczego powódki, uzasadniający subiektywne przypuszczenie,
że Prezydent […], podejmował wiele czynności dotyczących zatrudnienia powódki,
jest właściwą stroną w sprawie. Podniósł także, że w przedmiotowej sprawie nakład
pracy pełnomocnika strony pozwanej sprowadził się w jedynie do złożenia
odpowiedzi na zażalenie.
W zażaleniu wniesionym w imieniu Prezydenta m. W. wniesiono o zmianę
postanowienia i zasądzenie od H. S. na rzecz Prezydenta m. W. kwoty 900,00 zł
tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej" oraz o
zasądzenie od powódki na rzecz tego pozwanego kosztów sądowych w tym
zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą według norm przepisanych.
Skarżący zarzucił naruszenie art. 102 k.p.c. i podniósł, że nie zachodził wypadek
szczególnie uzasadniony uprawniający do odstąpienia od obciążenia powódki
kosztami postępowania odwoławczego, gdyż pozew dotyczy zdarzeń które miały
miejsce trzy lata przed wniesieniem pozwu i powódka mogła zgromadzić środki
niezbędne do prowadzenia postępowania, a także nieaktualne jest zaświadczenie o
zarobkach powódki, jak też zbyt daleko idące jest założeniem, że ma ona tylko
jedno źródło dochodu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W piśmiennictwie podnosi się trafnie, że art. 102 k.p.c. – ustanawiający
wyjątek od zasady odpowiedzialności za wynik sprawy – urzeczywistnia zasadę
słuszności. Nie konkretyzuje jednak pojęcia „wypadek szczególnie uzasadniony”,
toteż jego kwalifikacja należy do sądu, który – uwzględniając całokształt
okoliczności konkretnej sprawy – powinien kierować się własnym poczuciem
słuszności i sprawiedliwości. W orzecznictwie wyjaśniono również, że uprawnienie
sądu w tym zakresie ma charakter dyskrecjonalny i zasadniczo wymyka się spod
kontroli sprawowanej przez Sąd Najwyższy (por. np. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 22 lipca 2010 r., I CZ 49/10 oraz z dnia 13 października 2010
3
r., I CZ 100/10, niepubl.). Należy podzielić to stanowisko, gdyż nie dostarczając
jakichkolwiek wskazówek interpretacyjnych dotyczących pojęcia „wypadek
szczególnie uzasadniony”, ustawodawca odwołał się w pełni do kompetencji i
władzy sędziego. W tej sytuacji jego decyzja nabiera charakteru dyskrecjonalnego,
opartego na swobodnym uznaniu, kształtowanym własnym przekonaniem oraz
oceną okoliczności rozpoznawanej sprawy (por. uzasadnienie postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 9 lutego 1999 r., I CKN 802/98, OSNC 1999, nr 7-8, poz. 141).
Analiza uzasadnienia zaskarżonego postanowienia przekonuje, że Sąd
Okręgowy nie wykroczył poza uprawnienie przyznane w art. 102 k.p.c. Nie można
także kwestionować faktu, że oceniając żądanie dotyczące zwrotu kosztów
procesu, odwołał się do okoliczności „zewnętrznych”, dotyczących stanu
majątkowego i sytuacji życiowej powódki, pozwoliło to bowiem na pełną ocenę
„wyjątkowości” rozpoznawanego wypadku, uwzględniającą zasady słuszności i
współżycia społecznego.
Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji (art. 3941
§ 3 w
związku z 39814
k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 27 stycznia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Beata Gudowska (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Zbigniew Hajn
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec
w sprawie z powództwa H. S.
przeciwko Prezydentowi m. W. i Zespołowi Szkół Gastronomicznych w W.
o odszkodowanie z tytułu dyskryminacji,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 27 stycznia 2011 r.,
zażalenia strony pozwanej Prezydenta m. W. na postanowienie Sądu Okręgowego
Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych […]
z dnia 14 lipca 2010 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 5 stycznia 2010 r. Sąd Rejonowy odrzucił pozew o
odszkodowanie z tytułu dyskryminacji wniesiony przez H. S. w stosunku do
pozwanego Prezydenta […], wskazując, że pracodawcą powódki jako dyrektora
Zespołu Szkół Gastronomicznych w W. była gmina W. Postanowieniem z dnia 23
czerwca 2010 r. Sąd Okręgowy oddalił zażalenie powódki z pominięciem – mimo
zgłoszenia stosownego żądania – orzeczenia w przedmiocie kosztów
postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu
zażaleniowym. Następnie, uwzględniając wniosek pozwanego Prezydenta,
postanowieniem z dnia 14 lipca 2010 r. uzupełnił postanowienie z dnia 23 czerwca
2010 r. przez dodanie pkt II. w brzmieniu: „odstąpić od obciążania powódki
2
kosztami postępowania w instancji odwoławczej". W uzasadnieniu decyzji o
zastosowaniu art. 102 k.p.c. i odstąpieniu od zasady odpowiedzialności za wynik
procesu, Sąd drugiej instancji wskazał na nadmierne obciążenie powódki,
zarabiającej miesięcznie około 2000 zł netto kosztami wynoszącymi 900 zł, jak też
uwzględnił jako przyczynę niewłaściwego wskazania strony pozwanej brak
wykształcenia prawniczego powódki, uzasadniający subiektywne przypuszczenie,
że Prezydent […], podejmował wiele czynności dotyczących zatrudnienia powódki,
jest właściwą stroną w sprawie. Podniósł także, że w przedmiotowej sprawie nakład
pracy pełnomocnika strony pozwanej sprowadził się w jedynie do złożenia
odpowiedzi na zażalenie.
W zażaleniu wniesionym w imieniu Prezydenta m. W. wniesiono o zmianę
postanowienia i zasądzenie od H. S. na rzecz Prezydenta m. W. kwoty 900,00 zł
tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej" oraz o
zasądzenie od powódki na rzecz tego pozwanego kosztów sądowych w tym
zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą według norm przepisanych.
Skarżący zarzucił naruszenie art. 102 k.p.c. i podniósł, że nie zachodził wypadek
szczególnie uzasadniony uprawniający do odstąpienia od obciążenia powódki
kosztami postępowania odwoławczego, gdyż pozew dotyczy zdarzeń które miały
miejsce trzy lata przed wniesieniem pozwu i powódka mogła zgromadzić środki
niezbędne do prowadzenia postępowania, a także nieaktualne jest zaświadczenie o
zarobkach powódki, jak też zbyt daleko idące jest założeniem, że ma ona tylko
jedno źródło dochodu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W piśmiennictwie podnosi się trafnie, że art. 102 k.p.c. – ustanawiający
wyjątek od zasady odpowiedzialności za wynik sprawy – urzeczywistnia zasadę
słuszności. Nie konkretyzuje jednak pojęcia „wypadek szczególnie uzasadniony”,
toteż jego kwalifikacja należy do sądu, który – uwzględniając całokształt
okoliczności konkretnej sprawy – powinien kierować się własnym poczuciem
słuszności i sprawiedliwości. W orzecznictwie wyjaśniono również, że uprawnienie
sądu w tym zakresie ma charakter dyskrecjonalny i zasadniczo wymyka się spod
kontroli sprawowanej przez Sąd Najwyższy (por. np. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 22 lipca 2010 r., I CZ 49/10 oraz z dnia 13 października 2010
3
r., I CZ 100/10, niepubl.). Należy podzielić to stanowisko, gdyż nie dostarczając
jakichkolwiek wskazówek interpretacyjnych dotyczących pojęcia „wypadek
szczególnie uzasadniony”, ustawodawca odwołał się w pełni do kompetencji i
władzy sędziego. W tej sytuacji jego decyzja nabiera charakteru dyskrecjonalnego,
opartego na swobodnym uznaniu, kształtowanym własnym przekonaniem oraz
oceną okoliczności rozpoznawanej sprawy (por. uzasadnienie postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 9 lutego 1999 r., I CKN 802/98, OSNC 1999, nr 7-8, poz. 141).
Analiza uzasadnienia zaskarżonego postanowienia przekonuje, że Sąd
Okręgowy nie wykroczył poza uprawnienie przyznane w art. 102 k.p.c. Nie można
także kwestionować faktu, że oceniając żądanie dotyczące zwrotu kosztów
procesu, odwołał się do okoliczności „zewnętrznych”, dotyczących stanu
majątkowego i sytuacji życiowej powódki, pozwoliło to bowiem na pełną ocenę
„wyjątkowości” rozpoznawanego wypadku, uwzględniającą zasady słuszności i
współżycia społecznego.
Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji (art. 3941
§ 3 w
związku z 39814
k.p.c.).