Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 5/11
POSTANOWIENIE
Dnia 14 kwietnia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosława Wysocka
(przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Hubert Wrzeszcz
w sprawie z wniosku A. Ł.- Z.
przy uczestnictwie P. Z.
o podział majątku wspólnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 14 kwietnia 2011 r.,
zażalenia uczestnika postępowania
na postanowienie Sądu Okręgowego w Ł.
z dnia 25 października 2010 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 19 kwietnia 2010 r. Sąd Rejonowy w Ł. na wniosek
A. Ł.-Z. dokonał podziału majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej
między małżonkami, ustalając jego wartość na kwotę 244.292,14 zł.
Apelację uczestnika postępowania P. Z. od tego orzeczenia Sąd Okręgowy
w Ł. oddalił postanowieniem z dnia 5 sierpnia 2010 r.
Odrzucając zaskarżonym postanowieniem z dnia 25 października 2010 r.
skargę kasacyjną uczestnika, Sąd drugiej instancji jako podstawę rozstrzygnięcia
wskazał niedopuszczalność skargi wobec zbyt niskiej wartości przedmiotu
zaskarżenia, skontrolowanej w ramach przysługujących Sądowi uprawnień, która
nie osiągnęła progu stu pięćdziesięciu tysięcy złotych, przewidzianego w art. 5191
§ 2 k.p.c. W uzasadnieniu orzeczenia Sąd odwoławczy wskazał, że skarżący użył
w skardze sformułowania, iż zaskarża postanowienie w całości oraz że wnosi
o uchylenie orzeczenia w tym samym zakresie, jednakże zarówno z podstaw
kasacyjnych, jak i ich uzasadnienia jednoznacznie wynika, że kwestionuje jedynie
rozstrzygnięcie dotyczące nieuwzględnienia w rozliczeniu nakładów w postaci
darowizn dokonywanych wyłącznie na jego rzecz, których łączna wartość została
określona na 31.500 zł, uznanie nakładu wnioskodawczyni ustalonego na kwotę
19.554 zł oraz dokonanie podziału określonych ruchomości o łącznej wartości
2.450 zł, a także zaliczenie do majątku wspólnego odszkodowania za samochód
w kwocie 2.650 zł, który uczestnik wygrał w konkursie. Zdaniem Sądu, łączna
wartość tak sprecyzowanego żądania, nawet przy uwzględnieniu wartości rynkowej
pojazdu oraz dokonaniu waloryzacji kwoty 12.500 zł otrzymanej w darowiźnie, nie
osiąga progu 150.000 zł, od którego zależy dopuszczalność skargi kasacyjnej.
Z tych względów Sąd Okręgowy uznał, że stanowisko skarżącego, iż zaskarża
postanowienie tego Sądu w całości, a wartość przedmiotu zaskarżenia stanowi
kwota 310.000 zł odpowiadająca wartości majątku wspólnego, nie odpowiada
rzeczywistemu zakresowi zaskarżenia, ani wartości przedmiotu zaskarżenia.
W zażaleniu uczestnik podniósł, że „w niniejszej sprawie postanowienie sądu
okręgowego zostało zaskarżone co do istoty bowiem nie tylko błędnie zaliczono
pewne składniki majątku wspólnego (odszkodowanie za samochód Fiat Seicento,
darowizny od rodziców uczestnika w kwocie 19.000 złotych), ale także nie
3
uwzględniono też jako nakładów uczestnika wniesionej przez niego kwoty 12.500
złotych, co dodatkowo spowodowało dokonanie nieprawidłowej waloryzacji wartości
mieszkania (waloryzowano od kwoty 55.000 złotych, zamiast od 67.500 złotych).
Również uwzględnienie przez sądy obu instancji nakładu w wysokości 6000 zł,
kwestionowanego konsekwentnie przez uczestnika postępowania, […] zmienia
zasadniczo wartość i proporcję w kwocie majątku ustalonego przez sądy obu
instancji.” Uwzględnienie zarzutów zażalenia ma - zdaniem skarżącego - zmienić
istotnie wartość majątku podlegającego podziałowi oraz proporcje należnych spłat,
dlatego też wartość przedmiotu zaskarżenia stanowi wartość całego majątku
wspólnego małżonków ustalona przez Sądy na kwotę 244.249,27 zł.
Sąd Najwyższy, zważył co następuje:
Sąd Okręgowy trafnie odrzucił skargę kasacyjną jako niedopuszczalną.
Zażalenie opiera się na nieuprawnionym założeniu, że skarżący
kwestionował samą zasadę podziału majątku, którego Sąd dokonał w sprawie.
Ze skargi wyraźnie wynika, że uczestnik podważał jedynie trafność rozstrzygnięcia
w zakresie zaliczenia do majątku wspólnego określonych składników majątkowych,
przyznania mu danych przedmiotów, a ponadto kwestionował pominięcie oraz
częściowo również uwzględnienie przez Sąd wyszczególnionych nakładów na
majątek wspólny oraz wadliwego ich rozliczenia, zarzucając jednocześnie zaniżenie
wartości jednego ze składników majątkowych podlegających waloryzacji.
O podważaniu zasady podziału majątku można mówić jedynie wówczas, gdy
skarżący podnosi zarzuty dotyczące dopuszczalności samego podziału, twierdząc
na przykład, że majątek będący jego przedmiotem nie jest objęty wspólnością
(por. np. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 2003 r., III CZ
153/02, OSNC 2004, nr 4, poz. 60 i z dnia 18 stycznia 2006 r., III CSK 136/05,
niepubl.), zarzutów tego rodzaju w skardze jednak brak.
Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie Sądu Najwyższego stanowiskiem,
w sprawach o podział majątku wspólnego wartością przedmiotu zaskarżenia
z reguły jest wartość udziału przypadającego skarżącemu w takim majątku. Z tego
względu, w wypadku zaskarżenia postanowienia co do istoty sprawy dotyczącego
podziału majątku wspólnego, wartością przedmiotu zaskarżenia, także wówczas,
gdy wskazano, że zaskarżono orzeczenie „w całości”, jest co do zasady nie wartość
4
całego dzielonego majątku, lecz wartość konkretnego interesu (roszczenia,
żądania) bądź składnika majątkowego, którego dotyczy środek zaskarżenia.
W sytuacjach wyjątkowych, gdy skarżący podważa - co w sprawie nie miało
miejsca - zasadę podziału majątku bądź też zaskarża rozstrzygnięcie w zakresie,
w jakim dotyczy ono roszczeń z tytułu posiadania wspólnych rzeczy lub z tytułu
zwrotu pożytków ewentualnie rozliczenia nakładów w wysokości przekraczającej
wartość przypadającego udziału, wartość przedmiotu zaskarżenia może być od
niego wyższa (por. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada
2002 r., III CZ 98/02, OSNC 2004, nr 1, poz.11 oraz powołane postanowienie z dnia
21 stycznia 2003 r.).
Zważywszy, że skarżący nie podważał samej zasady podziału,
bezpodstawnie wskazał jako wartość przedmiotu zaskarżenia wartość całego
objętego podziałem majątku byłych małżonków. Sąd odwoławczy prawidłowo
w wyniku przeprowadzonej kontroli przyjął, że wartość przedmiotu zaskarżenia
stanowi suma wartości poszczególnych wskazanych w skardze nakładów, a także
przedmiotów, których zaliczenie do majątku wspólnego oraz przyznanie w wyniku
podziału skarżący kwestionował. Sąd prawidłowo rozliczył ich wartość i na tej
podstawie ustalił, że wartość przedmiotu zaskarżenia nie osiągnęła progu 150.000
zł, który zgodnie z art. 5191
§ 2 k.p.c. w sprawach o podział majątku małżeńskiego
po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami decyduje o przysługiwaniu
skargi kasacyjnej.
Należy dodać, że nawet gdyby brać pod uwagę wskazany przez
skarżącego sposób waloryzacji wartości jednego ze składników majątkowych
objętych podziałem, wartość przedmiotu zaskarżenia, na którą składają się także
wartości nakładów, które uległyby w takim przypadku podwyższeniu, nie
osiągnęłaby pułapu przewidzianego w art. 5191
§ 2 k.p.c.
Z tych przyczyn Sąd Najwyższy, orzekł jak w sentencji na podstawie do art.
39814
k.p.c. w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.