II UZ 17/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:11-05-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:I PKN 471/97 II UZ 43/09 III UZ 29/04 III ZP 1/98 I ACz 110/91 I PKN 676/98 I PZ 148/03 I PZ 158/02 II CZ 146/66 III CKN 1118/98 III CKN 871/98 III CZ 92/98
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II UZ 17/11
POSTANOWIENIE
Dnia 28 czerwca 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Małgorzata Gersdorf
SSN Halina Kiryło
w sprawie z wniosku A. W.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o świadczenie rehabilitacyjne i zasiłek chorobowy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 28 czerwca 2011 r.,
zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w […]
z dnia 27 stycznia 2011 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie i przyznaje pełnomocnikowi
z urzędu J. K. od Skarbu Państwa Sądu Okręgowego kwotę 120
zł (sto dwadzieścia) podwyższoną o stawkę podatku od towarów
i usług tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego
(nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu).
Uzasadnienie
Pismem z 3 grudnia 2010 r. wnioskodawca został wezwany do usunięcia
braków formalnych apelacji poprzez m. in. „oznaczenie wartości przedmiotu
zaskarżenia (kwota, o jaką spór się toczy)”. Pismem z 7 grudnia 2010 r. wskazał m.
in., że „kwota zaskarżenia to dwunastokrotność kwoty (zarobku) zaświadczenie o
2
zarobkach w aktach”. Postanowieniem Sądu Rejonowego z 23 grudnia 2010 r.
ubezpieczony został zwolniony z opłaty od apelacji. Sąd Okręgowy Wydział Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych na rozprawie apelacyjnej odebrał oświadczenia od
wnioskodawcy, że wartość przedmiotu zaskarżenia w tytułu świadczenia
rehabilitacyjnego wynosi 8.800 zł, a z tytułu zasiłku chorobowego 11.000 zł.
Sąd Okręgowy postanowieniem z 27 stycznia 2011 r. odrzucił apelację. W
uzasadnieniu postanowienia podniesiono, że art. 368 § 2 k.p.c. nakład obowiązek
podania w apelacji wartości przedmiotu zaskarżenia. Uzupełnienie wnioskodawcy z
7 grudnia 2010 r. było wadliwe, ponieważ pomimo wyraźnego pouczenia, w jaki
sposób należy określić wartość przedmiotu zaskarżenia, nie podano konkretnej
kwoty. Ponadto wnioskodawca powołał się na zaświadczenie o zarobkach, którego
nie złożono do akt sprawy. Sąd I instancji powinien był więc odrzucić apelację (art.
370 k.p.c.). Z tego względu Sąd Okręgowy zastosował art. 373 k.p.c. Wprawdzie
art. 373 k.p.c. stanowi o odrzuceniu apelacji na posiedzeniu niejawnym, jednak z
powołaniem się na postanowienie Sądu Najwyższego z 5 lutego 1999 r., III CKN
1118/98, niepubl., stwierdzono, że nie odrzucenie apelacji z przyczyn
wymienionych w art. 373 k.p.c. na posiedzeniu niejawnym nie wyłącza
późniejszego odrzucenia tej apelacji na rozprawie. Wprawdzie Sąd Okręgowy na
rozprawie apelacyjnej odebrał od wnioskodawcy oświadczenie dotyczące
określenia wartości przedmiotu zaskarżenia, jednak wyłącznie w celu ustalenia, czy
wnioskodawcy przysługuje możliwość złożenia zażalenia na postanowienie
odrzucające apelację.
Na postanowienie z 27 stycznia 2011 r. złożono zażalenie, skarżąc je w
całości. Wnioskodawca zarzucił naruszenie art. 386 § 2 k.p.c. i art. 373 k.p.c.
Wniesiono o uchylenie zaskarżonego postanowienia Sądu Okręgowego oraz
przyznanie pełnomocnikowi z urzędu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Nieokreślenie wartości przedmiotu sporu (lub zaskarżenia) stanowi brak
formalny, podlegający uzupełnieniu w ramach art. 130 k.p.c. (postanowienie SA w
Katowicach z 28 czerwca 1991 r., I ACz 110/91, OSA 1991, z. 4, poz. 26).
Przyjmuje się, że oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia w apelacji polega na
wskazaniu konkretnej kwoty pieniężnej i nie może nastąpić w sposób opisowy
3
(postanowienie SN z 8 marca 2004 r., I PZ 148/03, niepubl.). Jednocześnie jednak
podnosi się, że art. 370 k.p.c. o odrzuceniu apelacji, której braków strona nie
uzupełniła w wyznaczonym terminie, dotyczy tylko rzeczywistych braków, które
uniemożliwiają nadanie jej prawidłowego biegu (postanowienia SN z 12 stycznia
1998 r., I PKN 471/97, OSNP 1998, nr 24, poz. 711, z 26 stycznia 1999 r., I PKN
676/98, OSNP 2000, nr 6, poz. 232, uchwała SN z 17 marca 1998 r., III ZP 1/98,
OSNAPiUS 1998, nr 16, poz. 483). Nie inaczej jest w przypadku stosowania art.
373 k.p.c., który należy odczytywać łącznie z art. 130 k.p.c. Odrzucenie apelacji z
powodu nie uzupełnienia braków formalnych w wyznaczonym terminie dotyczy
zatem tylko takich przypadków, które uniemożliwiają nadanie apelacji prawidłowego
biegu (postanowienie SN z 28 stycznia 2005 r., III UZ 29/04, OSNP 2005, nr 11
poz. 165).
W niniejszej sprawie brak określenia wartości przedmiotu zaskarżenia nie
uniemożliwiał nadania biegu sprawie w zakresie postępowania apelacyjnego. Ani
opłata, ani koszty zastępstwa procesowego co do zasady w sprawach z zakresu
ubezpieczeń społecznych nie są uzależnione od wartości przedmiotu sporu
(postanowienie SN z 11 grudnia 2009 r., II UZ 43/09, LEX nr 583825). Pośrednio
świadczy o tym również fakt, że po wezwaniu przez Sąd Rejonowy do uzupełnia
braków apelacji i złożeniu pisma z 7 grudnia 2010 r. przez wnioskodawcę,
zwolnieniu go od opłaty od apelacji, akta sprawy zostały przekazane do Sądu
Okręgowego, który to Sąd dopiero na rozprawie apelacyjnej odrzucił środek
zaskarżenia.
Niezależnie od powyższego należy podzielić pogląd Sądu Najwyższego z
postanowienia SN z 11 grudnia 2009 r., II UZ 43/09, że wezwanie do uzupełnienia
braków apelacji powinno być precyzyjne i jednoznaczne w treści, w
szczególności co do określenia braku formalnego, uzupełnienia którego się
wymaga. Musi uwzględniać w pewnym zakresie także adresata i jego poziom
percepcji pisma prawniczego, a także fakt, że przedmiotem sporu jest świadczenie
ubezpieczeniowe. Wezwanie do usunięcia braków pisma powinno być tak jasne i
niedwuznaczne, by u strony, do której jest skierowane, nie powstała wątpliwość co
do przedmiotu wezwania i rygorów grożących w razie niezastosowania się do jego
treści (postanowienia SN z 17 marca 2003 r., I PZ 158/02, OSNP 2003, nr 15-
4
okładka, z 20 grudnia 1966 r., II CZ 146/66, OSNCP 1967, nr 6, poz. 113, z 17
listopada 1998 r., III CKN 871/98, LEX nr 50714 i z 30 lipca 1998 r., III CZ 92/98,
LEX nr 50649).
Z powyższych względów, na podstawie art. 3941
§ 3 k.p.c. w związku z art.
39814
k.p.c., orzeczono jak w sentencji postanowienia.
POSTANOWIENIE
Dnia 28 czerwca 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Małgorzata Gersdorf
SSN Halina Kiryło
w sprawie z wniosku A. W.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o świadczenie rehabilitacyjne i zasiłek chorobowy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 28 czerwca 2011 r.,
zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w […]
z dnia 27 stycznia 2011 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie i przyznaje pełnomocnikowi
z urzędu J. K. od Skarbu Państwa Sądu Okręgowego kwotę 120
zł (sto dwadzieścia) podwyższoną o stawkę podatku od towarów
i usług tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego
(nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu).
Uzasadnienie
Pismem z 3 grudnia 2010 r. wnioskodawca został wezwany do usunięcia
braków formalnych apelacji poprzez m. in. „oznaczenie wartości przedmiotu
zaskarżenia (kwota, o jaką spór się toczy)”. Pismem z 7 grudnia 2010 r. wskazał m.
in., że „kwota zaskarżenia to dwunastokrotność kwoty (zarobku) zaświadczenie o
2
zarobkach w aktach”. Postanowieniem Sądu Rejonowego z 23 grudnia 2010 r.
ubezpieczony został zwolniony z opłaty od apelacji. Sąd Okręgowy Wydział Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych na rozprawie apelacyjnej odebrał oświadczenia od
wnioskodawcy, że wartość przedmiotu zaskarżenia w tytułu świadczenia
rehabilitacyjnego wynosi 8.800 zł, a z tytułu zasiłku chorobowego 11.000 zł.
Sąd Okręgowy postanowieniem z 27 stycznia 2011 r. odrzucił apelację. W
uzasadnieniu postanowienia podniesiono, że art. 368 § 2 k.p.c. nakład obowiązek
podania w apelacji wartości przedmiotu zaskarżenia. Uzupełnienie wnioskodawcy z
7 grudnia 2010 r. było wadliwe, ponieważ pomimo wyraźnego pouczenia, w jaki
sposób należy określić wartość przedmiotu zaskarżenia, nie podano konkretnej
kwoty. Ponadto wnioskodawca powołał się na zaświadczenie o zarobkach, którego
nie złożono do akt sprawy. Sąd I instancji powinien był więc odrzucić apelację (art.
370 k.p.c.). Z tego względu Sąd Okręgowy zastosował art. 373 k.p.c. Wprawdzie
art. 373 k.p.c. stanowi o odrzuceniu apelacji na posiedzeniu niejawnym, jednak z
powołaniem się na postanowienie Sądu Najwyższego z 5 lutego 1999 r., III CKN
1118/98, niepubl., stwierdzono, że nie odrzucenie apelacji z przyczyn
wymienionych w art. 373 k.p.c. na posiedzeniu niejawnym nie wyłącza
późniejszego odrzucenia tej apelacji na rozprawie. Wprawdzie Sąd Okręgowy na
rozprawie apelacyjnej odebrał od wnioskodawcy oświadczenie dotyczące
określenia wartości przedmiotu zaskarżenia, jednak wyłącznie w celu ustalenia, czy
wnioskodawcy przysługuje możliwość złożenia zażalenia na postanowienie
odrzucające apelację.
Na postanowienie z 27 stycznia 2011 r. złożono zażalenie, skarżąc je w
całości. Wnioskodawca zarzucił naruszenie art. 386 § 2 k.p.c. i art. 373 k.p.c.
Wniesiono o uchylenie zaskarżonego postanowienia Sądu Okręgowego oraz
przyznanie pełnomocnikowi z urzędu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Nieokreślenie wartości przedmiotu sporu (lub zaskarżenia) stanowi brak
formalny, podlegający uzupełnieniu w ramach art. 130 k.p.c. (postanowienie SA w
Katowicach z 28 czerwca 1991 r., I ACz 110/91, OSA 1991, z. 4, poz. 26).
Przyjmuje się, że oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia w apelacji polega na
wskazaniu konkretnej kwoty pieniężnej i nie może nastąpić w sposób opisowy
3
(postanowienie SN z 8 marca 2004 r., I PZ 148/03, niepubl.). Jednocześnie jednak
podnosi się, że art. 370 k.p.c. o odrzuceniu apelacji, której braków strona nie
uzupełniła w wyznaczonym terminie, dotyczy tylko rzeczywistych braków, które
uniemożliwiają nadanie jej prawidłowego biegu (postanowienia SN z 12 stycznia
1998 r., I PKN 471/97, OSNP 1998, nr 24, poz. 711, z 26 stycznia 1999 r., I PKN
676/98, OSNP 2000, nr 6, poz. 232, uchwała SN z 17 marca 1998 r., III ZP 1/98,
OSNAPiUS 1998, nr 16, poz. 483). Nie inaczej jest w przypadku stosowania art.
373 k.p.c., który należy odczytywać łącznie z art. 130 k.p.c. Odrzucenie apelacji z
powodu nie uzupełnienia braków formalnych w wyznaczonym terminie dotyczy
zatem tylko takich przypadków, które uniemożliwiają nadanie apelacji prawidłowego
biegu (postanowienie SN z 28 stycznia 2005 r., III UZ 29/04, OSNP 2005, nr 11
poz. 165).
W niniejszej sprawie brak określenia wartości przedmiotu zaskarżenia nie
uniemożliwiał nadania biegu sprawie w zakresie postępowania apelacyjnego. Ani
opłata, ani koszty zastępstwa procesowego co do zasady w sprawach z zakresu
ubezpieczeń społecznych nie są uzależnione od wartości przedmiotu sporu
(postanowienie SN z 11 grudnia 2009 r., II UZ 43/09, LEX nr 583825). Pośrednio
świadczy o tym również fakt, że po wezwaniu przez Sąd Rejonowy do uzupełnia
braków apelacji i złożeniu pisma z 7 grudnia 2010 r. przez wnioskodawcę,
zwolnieniu go od opłaty od apelacji, akta sprawy zostały przekazane do Sądu
Okręgowego, który to Sąd dopiero na rozprawie apelacyjnej odrzucił środek
zaskarżenia.
Niezależnie od powyższego należy podzielić pogląd Sądu Najwyższego z
postanowienia SN z 11 grudnia 2009 r., II UZ 43/09, że wezwanie do uzupełnienia
braków apelacji powinno być precyzyjne i jednoznaczne w treści, w
szczególności co do określenia braku formalnego, uzupełnienia którego się
wymaga. Musi uwzględniać w pewnym zakresie także adresata i jego poziom
percepcji pisma prawniczego, a także fakt, że przedmiotem sporu jest świadczenie
ubezpieczeniowe. Wezwanie do usunięcia braków pisma powinno być tak jasne i
niedwuznaczne, by u strony, do której jest skierowane, nie powstała wątpliwość co
do przedmiotu wezwania i rygorów grożących w razie niezastosowania się do jego
treści (postanowienia SN z 17 marca 2003 r., I PZ 158/02, OSNP 2003, nr 15-
4
okładka, z 20 grudnia 1966 r., II CZ 146/66, OSNCP 1967, nr 6, poz. 113, z 17
listopada 1998 r., III CKN 871/98, LEX nr 50714 i z 30 lipca 1998 r., III CZ 92/98,
LEX nr 50649).
Z powyższych względów, na podstawie art. 3941
§ 3 k.p.c. w związku z art.
39814
k.p.c., orzeczono jak w sentencji postanowienia.