Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 55/11
POSTANOWIENIE
Dnia 29 września 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Anna Kozłowska
SSN Krzysztof Pietrzykowski
w sprawie ze skargi Jana C.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia
Sądu Okręgowego
z dnia 2 lutego 2010 r.,
w sprawie z wniosku Jana C.
przy uczestnictwie Marii S. i Krzysztofa S.
o ustalenie sposobu korzystania,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 29 września 2011 r.,
zażalenia wnioskodawcy
na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 28 stycznia 2011 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
2
Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 28 stycznia 2011 r. odrzucił skargę
wnioskodawcy J. C. o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 2 lutego 2010 r. w sprawie sygn. […] (k.
36). Odrzucenie skargi nastąpiło z racji niewykonania przez powoda
w zakreślonym terminie zarządzenie z dnia 8 grudnia 2010 r., k. 20, 21 akt.
W skierowanym do Sądu piśmie z dnia 27 grudnia 2010 r. pełnomocnik
skarżącego wyjaśnił, że ze względu na przedmiot postępowania rozpoznawczego
(sprawa o ustalenie sposobu korzystania) „w obecnym etapie postępowania nie jest
w stanie określić przedmiotu zaskarżenia” i wnosił o takie określenie przez Sąd
(k. 31).
W zażaleniu na postanowienie z dnia 28 stycznia 2011 r. powód wskazywał
na naruszenie art. 1261
k.p.c. i wywodził, że nie było podstaw do wzywania powoda
do wskazania wartości przedmiotu sporu we wniesionej skardze. Przedmiotem
sprawy nie była kwota pieniężna, ale ustalenie sposobu korzystania
z nieruchomości, a opłata stała w kwocie 100 zł została opłacona (art. 39 ust. 2
pkt 1 w zw. z art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych; (Dz.U. Nr 1657, poz. 1395 ze zm.).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Z akt sprawy wynika, że pełnomocnik powoda istotnie nie wykonał
zarządzenia Sądu Okręgowego z dnia 8 grudnia 2010 r., na podstawie którego
wezwano pełnomocnika do uzupełnienia braku formalnych skargi poprzez
oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia (k. 20, 21 i 31 akt).
Powstaje kwestia, czy istniały dostateczne podstawy prawne do wezwania
powoda do wspomnianego uzupełnienia skargi i to pod rygorem jej odrzucenia.
Wskazanie wartości przedmiotu zaskarżenia nie należy do tzw. konstrukcyjnych
elementów skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia (art. 4246
§ 1 k.p.c.). Co najwyżej, może być zaliczone do warunków
formalnych skargi (niekonstrukcyjnych), określonych w art. 4245
§ 2 k.p.c. (art. 4246
§ 2 k.p.c.). Zgodnie z art. 42412
k.p.c., w wypadkach nieuregulowanych przepisami
3
działu VIII (tj. art. 4241
k.p.c. i n.) do postępowania wywołanego wniesieniem skargi
stosuje się odpowiednio przepisy o skardze kasacyjnej. Skarga kasacyjna powinna
czynić zadość ogólnym wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego,
a w sprawach o prawa majątkowe – powinna zawierać również oznaczenie
wartości przedmiotu zaskarżenia (art. 3984
§ 3 k.p.c.). Można by zatem twierdzić,
że przepis ten powinien znaleźć odpowiednie zastosowanie do skargi
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocego orzeczenia (art. 42412
k.p.c.). Przy takiej interpretacji byłyby podstawy do wezwania powoda do
uzupełnienia braków formalnych skargi z określeniem rygoru procesowego
niewykonania tego obowiązku (art. 4246
§ 2 i § 3 k.p.c.).
Właściwsza jest jednak inna, restryktywna interpretacja przepisów
odnoszących się do warunków formalnych skargi określonych w art. 4245
§ 2 k.p.c.
Należy bowiem przyjąć, że przepis ten jednak w sposób wyczerpujący reguluje
pozostałe (tzn. niekonstrukcyjne) warunki formalne skargi i odsyła w tym zakresie
do przepisu art. 1261
§ 1 k.p.c. Nie istniała zatem potrzeba odpowiedniego
stosowania – na podstawie art. 42412
k.p.c. – przepisu art. 3984
§ 3 k.p.c. Jeżeli
w sprawie, zakończonej prawomocnym orzeczeniem z dnia 2 lutego 2010 r., której
przedmiotem było ustalenie sposobu korzystania z nieruchomości, nie powstała
procesowa potrzeba wskazywania w skardze wartości przedmiotu sporu (nie było to
niezbędne dla określenia właściwości sądu, wysokości opłaty od skargi i jej
dopuszczalności), to nie sposób twierdzić, że istniały podstawy do wzywania
skarżącego do uzupełnienia skargi o wspomniany element. W rezultacie
niewykonanie przez powoda wezwania Sądu nie mogło prowadzić do odrzucenia
skargi.
Zaskarżone postanowienie należało zatem uchylić (art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw.
z art. 39815
§ 1 k.p.c.).