Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I PZ 19/11
POSTANOWIENIE
Dnia 4 października 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Józef Iwulski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Katarzyna Gonera
SSN Zbigniew Korzeniowski
w sprawie z powództwa J. S.
przeciwko Uniwersytetowi Medycznemu w B.
o dopuszczenie do pracy i zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 4 października 2011 r.,
zażalenia powoda na postanowienie zawarte w wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 29 marca 2011 r.,
oddala zażalenie i zasądza od powoda na rzecz strony
pozwanej kwotę 120 (sto dwadzieścia) zł tytułem zwrotu kosztów
postępowania zażaleniowego.
UZASADNIENIE
Postanowieniem w przedmiocie kosztów procesu zawartym w punkcie
drugim wyroku z dnia 29 marca 2011 r., Sąd Apelacyjny zasądził od powoda J. S.
na rzecz pozwanego Uniwersytetu Medycznego w B. kwotę 2.030 zł tytułem zwrotu
kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję.
Uzasadniając rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego, Sąd
Apelacyjny wskazał, że powód określił wartość przedmiotu zaskarżenia w apelacji
na kwotę 93.189 zł. Tak więc zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik
procesu (apelacja powoda od wyroku Sądu pierwszej instancji została oddalona w
całości) za podstawę ustalenia wysokości kosztów zastępstwa procesowego
2
należnych stronie przeciwnej należało przyjąć wskazaną przez powoda wartość
przedmiotu zaskarżenia apelacyjnego. Sąd drugiej instancji uznał też, że w sprawie
nie zachodziły podstawy do odstąpienia od obciążenia powodami kosztami
zastępstwa procesowego na rzecz strony pozwanej, gdyż powód aktualnie znajduje
się `w lepszej niż przeciętna sytuacji finansowej@.
Postanowienie to w części dotyczącej kwoty ponad 960 zł powód zaskarżył
zażaleniem, w którym zarzucił naruszenie: 1) § 11 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia
Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej
udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz.
1349 ze zm.), wskutek zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego za instancję
odwoławczą `wbrew regule wynikającej z tego przepisu@ oraz 2) § 6 pkt 6 tego
rozporządzenia, wskutek jego zastosowania przy ustaleniu podstawy obliczenia
kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu zażalenia powód wywiódł w
szczególności, że prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego oddalono jego
powództwo w zakresie roszczeń o dopuszczenie do pracy i o zapłatę 10.000 zł
tytułem wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy. Skoro roszczenia te zostały
objęte jednym pozwem, zaś powód żądał od strony pozwanej zapłaty
wynagrodzenia w kwocie 10.000 zł, to jedynie ta kwota powinna być podstawą
zasądzenia kosztów postępowania należnych stronie przeciwnej. Z tej przyczyny
bezzasadne było przyjęcie przez Sąd Apelacyjny, że wysokość wynagrodzenia, o
którym mowa w § 11 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia, jest równa wartości przedmiotu
zaskarżenia i wynosi 93.189 zł. Powinien być zastosowany § 6 pkt 4
rozporządzenia, gdyż wynikająca § 11 ust. 1 pkt 2 wysokość wynagrodzenia
wynosiła 10.000 zł. Skarżący wniósł o uchylenie postanowienia Sądu Apelacyjnego
i przekazanie temu Sądowi sprawy do ponownego rozpoznania celem zmiany
zaskarżonego orzeczenia przez zastąpienie wymienionej w nim kwoty 2.030 zł
kwotą 960 zł oraz o zasądzenie na rzecz powoda od strony pozwanej kosztów
postępowania zażaleniowego.
W odpowiedzi na zażalenie pozwany wniósł o oddalenie zażalenia i o
zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego.
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie jest zasadne, gdyż wskazane w nim podstawy (naruszenie §
11 ust. 1 pkt 2 oraz § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
28 września 2002 r.) nie są usprawiedliwione. Powód dochodził w sprawie dwóch
roszczeń, z których pierwsze dotyczyło dopuszczenia do pracy u pozwanego
(roszczenie majątkowe, niepieniężne) a drugie było roszczeniem pieniężnym
o zapłatę kwoty 10.000 zł tytułem wynagrodzenia za gotowość do pracy. Wyrokiem
Sądu pierwszej instancji powództwo zostało oddalone w całości. W apelacji od
całości wyroku Sądu pierwszej instancji powód oznaczył wartość przedmiotu
zaskarżenia na kwotę 93.189 zł i od tej kwoty uiścił należną opłatę stosunkową
w wysokości 4.660 zł. Już to potwierdza, że przedmiotem zaskarżenia w
postępowaniu apelacyjnym było orzeczenie Sądu pierwszej instancji oddalające
powództwo, zarówno w zakresie roszczenia o dopuszczenie do pracy, jak i w części
obejmującej zapłatę kwoty 10.000 zł tytułem wynagrodzenia za czas gotowości do
pracy. Wartość przedmiotu zaskarżenia w postępowaniu odwoławczym podlegała
więc ustaleniu w odniesieniu do każdego z dwóch dochodzonych pozwem
roszczeń. W przypadku roszczenia o zapłatę wynagrodzenia wartość tę wyznaczała
podana przez powoda kwota pieniężna w wysokości 10.000 zł (art. 19 § 1 k.p.c.).
Natomiast w odniesieniu do roszczenia o dopuszczenie do pracy wartość tę
zgodnie z art. 231
k.p.c. stanowiła suma wynagrodzenia za pracę przysługującego
powodowi za okres jednego roku. Wartość tych roszczeń podlegała zliczeniu na
podstawie art. 21 k.p.c.
Jako podstawę zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego
przysługujących przeciwnikowi Sąd Apelacyjny wskazał § 12 ust. 3 w związku z
§ 11 ust. 1 pkt 2 i 3 w związku z § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 28 września 2002 r. Powołanie § 6 pkt 6 rozporządzenia nastąpiło wskutek
odesłania do tego przepisu zawartego w § 11 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia. Również
§ 12 ust. 3 rozporządzenia jest przepisem odsyłającym (do § 11). W konsekwencji
§ 6 pkt 6 rozporządzenia samodzielnie nie stanowił podstawy prawnej orzeczenia
i zarzut jego naruszenia nie może stanowić usprawiedliwionej podstawy zażalenia.
4
Ocena trafności zaskarżonego rozstrzygnięcia zależy od wykładni § 11 ust. 1 pkt 2
rozporządzenia i jego zastosowania.
Paragraf 11 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia nie został naruszony w sposób
wskazany przez żalącego się, gdyż nietrafny jest pogląd, że podstawę zasądzenia
kosztów zastępstwa procesowego należało ustalić wyłącznie według wartości
jednego z roszczeń (wynagrodzenia za gotowość do pracy). Wbrew wywodom
żalącego się z `literalnego brzmienia@ § 11 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. nie wynika, że w sytuacji, gdy powód
jednym pozwem dochodzi kilku roszczeń, z których jedno jest roszczeniem
o wynagrodzenie, to podstawę obliczenia kosztów postępowania należnych stronie
przeciwnej stanowi wyłącznie wysokość tego wynagrodzenia. Roszczenie
w zakresie zapłaty wynagrodzenia za czas gotowości do pracy, dla potrzeb
zasądzenia należnych kosztów zastępstwa procesowego za czynności radcy
prawnego z tytułu prowadzenia sprawy, podlegało kwalifikacji bezpośrednio według
§ 11 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia, bowiem w tym zakresie był to spór
`o wynagrodzenie za pracę lub odszkodowanie inne niż wymienione w pkt 4@.
Oczywiście nietrafne było wskazanie przez Sąd Apelacyjny § 11 ust. 1 pkt 3
rozporządzenia jako podstawy prawnej orzeczenia o kosztach, gdyż przepis ten
dotyczy roszczeń niemajątkowych, a takiego charakteru nie miało żadne z roszczeń
dochodzonych w sprawie. W szczególności według tego przepisu nie mogło być
kwalifikowane roszczenie o dopuszczenie do pracy, które - co wyżej wywiedziono -
ma charakter majątkowy. Błędnie więc powód uważa, że oddalenie apelacji co do
oddalenia powództwa w zakresie tego roszczenia powinno prowadzić do
zastosowania stawki minimalnego wynagrodzenia pełnomocnika w kwocie 60 zł
wynikającej z § 11 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia. W § 11 ust. 1 rozporządzenia wśród
spraw z zakresu prawa pracy nie wymieniono spraw o dopuszczenie do pracy. Jest
to bez wątpienia roszczenie o charakterze majątkowym (art. 231
k.p.c.), nie jest
roszczeniem z wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, a ponadto może być
realizowane jedynie w czasie trwania stosunku pracy (nie dotyczy nawiązania, czy
rozwiązania lub ustania stosunku pracy). Z tej przyczyny nie można go
zakwalifikować jako sprawy o roszczenia wymienione w § 11 ust. 1 pkt 3-5
rozporządzenia. Roszczenie o dopuszczenie do pracy można kwalifikować do
5
kategorii spraw objętych § 11 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia lub spraw wymienionych
w § 11 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia, w zależności od oceny, które z nich są
sprawami o `najbardziej zbliżonym rodzaju@ (§ 5 rozporządzenia). Ocena w tym
zakresie wykraczałaby jednak poza powołane zarzuty naruszenia prawa
procesowego, którymi z mocy art. 378 § 1 w związku z art. 3941
§ 3 i art. 39821
k.p.c. Sąd Najwyższy w postępowaniu zażaleniowym jest związany (postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2009 r., I PZ 17/09, OSNP 2011 nr 15-16, poz.
207).
Zarzuty naruszenia § 6 pkt 6 oraz § 11 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sposób wskazany w zażaleniu
okazały się więc nieuzasadnione. W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy oddalił
zażalenie powoda na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. i orzekł o
kosztach postępowania zażaleniowego na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. oraz § 12
ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r.