Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 81/11
POSTANOWIENIE
Dnia 13 października 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący)
SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca)
SSA Roman Dziczek
w sprawie z powództwa T. S.
przeciwko M. S. i Gminie K.
o ustalenie,.
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 13 października 2011 r.,
zażalenia powoda na orzeczenie o kosztach zawarte w pkt 2 wyroku
Sądu Apelacyjnego
z dnia 15 kwietnia 2011 r.,
odrzuca zażalenie w części zaskarżającej rozstrzygnięcie co
do kosztów procesu w postępowaniu pierwszoinstancyjnym,
a w pozostałym zakresie zażalenie oddala.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem zawartym w wyroku z dnia 15 kwietnia 2011 r. Sąd
Apelacyjny zasądził od powoda na rzecz pozwanego M. S. 13 800 zł tytułem zwrotu
kosztów postępowania za obie instancje i odstąpił od obciążenia powoda kosztami
postępowania na rzecz pozwanej Gminy K.–K. W uzasadnieniu wyjaśnił, że
zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego M. S. sumy 13800 zł było
konsekwencją zmiany wyroku Sądu pierwszej instancji i oddalenia powództwa (art.
98 k.p.c.). Na sumę tę składały się: kwota 3600 zł z tytułu kosztów zastępstwa
procesowego przed Sądem pierwszej instancji, kwota 7500 zł z tytułu opłaty od
apelacji i kwota 2700 zł z tytułu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu
apelacyjnym. Uzasadniając rozstrzygnięcie o odstąpieniu od obciążenia powoda
kosztami wobec pozwanej Gminy (art. 102 k.p.c.), wskazał, że nieprawidłowe
działanie Gminy - naruszenie przez nią pierwszeństwa powoda w nabyciu lokalu
mieszkalnego - wywołało wątpliwość u powoda co do ważności zawartej umowy
sprzedaży lokalu i doprowadziło do wszczęcia procesu.
Powód zaskarżył postanowienie Sądu Apelacyjnego w części dotyczącej
zasądzenia od powoda na rzecz M. S. kwoty 13800 zł. Zarzucił naruszenie art. 102
k.p.c. przez jego niezastosowanie w stosunku do pozwanego M. S. W uzasadnieniu
zażalenia wskazał, że pozwany M. S. (jego ojczym), zachował się wobec niego
wyjątkowo nielojalnie. Ponadto powołał się na swą trudną sytuację życiową.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie powoda w części dotyczącej kwoty 3600 zł (kosztów zastępstwa
procesowego przed Sądem pierwszej instancji) podlega odrzuceniu na podstawie
art. 373 w związku z art. 3941
§ 1 pkt 2, art. 3941
§ 3 i art. 39821
k.p.c. jako
niedopuszczalne. Środek zaskarżenia przewidziany w art. 3941
§ 1 pkt 2 k.p.c. nie
odnosi się do zawartych w wyroku sądu drugiej instancji rozstrzygnięć o kosztach
procesu poniesionych w postępowaniu pierwszoinstancyjnym (por. postanowienia
Sądu Najwyższego z dnia 23 czerwca 2010 r., II CZ 45/2010, OSNC 2010, nr 12,
poz. 171, z dnia 23 czerwca 2010 r., II CZ 7/10, niepubl., i z dnia 3 grudnia 2010 r.,
I CZ 120/10, LEX nr 818566).
3
Natomiast w zakresie dotyczącym pozostałej kwoty, tj. 10200 zł (kosztów
związanych z postępowaniem apelacyjnym), zażalenie powoda jest bezzasadne
i na podstawie art. 39814
w związku art. 3941
§ 3 k.p.c. podlega oddaleniu. Sąd
Apelacyjny obciążając powoda obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania
kierował się wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik
sprawy. Zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest
zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia
praw i celowej obrony (koszty procesu). W sprawie strona powodowa ze względu
na oddalenie powództwa przez Sąd drugiej instancji jest stroną przegrywającą.
Nieobciążenie na podstawie art. 102 k.p.c. strony przegrywającej kosztami procesu
może mieć miejsce jedynie wyjątkowo, w szczególnie uzasadnionych wypadkach,
ze względów słusznościowych. Twierdzenie powoda o wyjątkowo nielojalnym
zachowaniu pozwanego i doprowadzeniu do samodzielnego wykupu mieszkania
nie zostało wsparte przekonywającą argumentacją. Również powołanie się na
trudną sytuację życiową i niskie dochody nie może stanowić uzasadnienia do
odstąpienia od zasady ponoszenia kosztów procesu przez stronę przegrywającą.
Z tych względów orzeczono jak w sentencji.