Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 345/11
W Y R O K
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 16 grudnia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Henryk Gradzik (przewodniczący)
SSN Józef Dołhy
SSA del. do SN Jarosław Góral (sprawozdawca)
Protokolant Barbara Kobrzyńska
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Krzysztofa Parchimowicza
w sprawie Z. D.
skazanego z art. 178a § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 16 grudnia 2011 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na niekorzyść skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego
z dnia 8 lipca 2011 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego
z dnia 18 kwietnia 2011 r.,
uchyla zaskarżony wyrok w części dotyczącej orzeczenia wydanego
na podstawie art. 49 § 2 k.k. i sprawę w tym zakresie przekazuje
Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.
2
U Z A S A D N I E N I E
Wyrokiem dnia 18 kwietnia 2011 r., Sąd Rejonowy, skazując Z. D. za
czyn z art. 178a § 1 k.k., orzekł wobec niego na karę grzywny, zakaz
prowadzenia pojazdów mechanicznych oraz na mocy art. 49 § 2 k.k.
świadczenie pieniężne w wysokości 200 zł na rzecz Stowarzyszenia na Rzecz
Pomocy ofiarom Wypadków Komunikacyjnych i Zdarzeń Losowych „Ratujmy
Życie”.
Apelację od tego orzeczenia wniósł obrońca oskarżonego zarzucając na
podstawie art. 444 i 425 § 1 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za
podstawę orzeczenia oraz obrazę przepisów postępowania tj. art. 4, 5 § 2, 7, 9 §
1 , 167, 201, 352, 366 § 1 oraz art. 424 § 1 pkt. 1 k.p.k. mającą wpływ na jego
treść.
W konkluzji obrońca wnosił o uniewinnienie ewentualnie o uchylenie
wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu
.
Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 8 lipca 2011 r. zmienił zaskarżony wyrok
jedynie w ten sposób, że świadczenie pieniężne nałożone wyrokiem Sądu
Rejonowego orzekł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy
Postpenitencjarnej.
Od powyższego rozstrzygnięcia wniósł kasację Prokurator Generalny
zaskarżając je w części dotyczącej orzeczenia o środku karnym w postaci
świadczenia pieniężnego, na niekorzyść J. D.
Na podstawie art. 523 § 1 k.p.k., art. 526 § 1 k.p.k. oraz art. 537 § 1 i § 2
k.p.k. zarzucił rażące i mające istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenie
prawa materialnego a mianowicie art. 49 § 2 k.k. polegające na zmianie wyroku
Sądu Rejonowego w zakresie orzeczonego środka karnego i orzeczenie wobec
Z. D. świadczenia pieniężnego w kwocie 200 złotych na rzecz Funduszu
Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej, podczas gdy w dniu
orzekania przez Sąd odwoławczy świadczenie pieniężne mogło być orzekane
3
jedynie na rzecz instytucji, stowarzyszenia, fundacji lub organizacji społecznej
wpisanej do wykazu prowadzonego przez Ministra Sprawiedliwości, której
podstawowym zadaniem lub celem statutowym jest spełnianie świadczeń na
cele bezpośrednio związane z udzielaniem pomocy osobom poszkodowanym w
wypadkach komunikacyjnych, z przeznaczeniem na ten cel.
Prokurator Generalny w konkluzji wnosił o uchylenie wyroku w
zaskarżonej części i przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi Okręgowemu
do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest zasadna.
Prawdą jest, że Ustawa z dnia 12 lutego 2010 r o zmianie ustawy Kodeks
karny, Kodeks karny wykonawczy oraz ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz.
U. Nr 40 poz. 227) która miała wejść w życie 1 lipca 2011r. nowelizowała m.in.
art. 49 § 2 k.k. Przewidywała ona, w takiej sytuacji jaka zaistniała w niniejszej
sprawie, orzeczenie świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy
Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Ma rację jednak Prokurator
Generalny gdy wskazuje na pominięcie przez Sąd Okręgowy innej, równie
istotnej okoliczności a mianowicie tego, że ustawą z dnia 15 kwietnia 2011 r.
dokonana została nowelizacja ustawy z dnia 12 lutego 2010 r. przesuwając na
jej mocy m.in. termin wejścia w życie przepisu art. 49 § 2 k.k. w nowym
brzmieniu, do dnia 1 stycznia 2012 r.
Sąd Okręgowy, lojalnie przyznał się w uzasadnieniu do pomyłki, której
korzeni należy poszukiwać już na etapie stanowienia prawa. Sąd Najwyższy
zwraca uwagę, że stadium jego stosowania ulega znacznemu wydłużeniu o czas
badania aktualności uchwalonych przepisów. Dygresja powyższa nasuwa się
tym bardziej nieodparcie, gdy się uwzględni skutki, z pozoru niewielkich, korekt
legislacyjnych. Przyznając, że od dnia 1 stycznia 2012 r zaistnieje stan prawny
zgodny z treścią wyroku Sądu Okręgowego, to pozostaje poza dyskusją, iż w
chwili jego wydania przepis art. 49 § 2 k.k. nie zezwalał na orzeczenie
4
świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz
Pomocy Postpenitencjarnej. Swoistej wymowy nabiera zatem okoliczność, że w
momencie zwrotu akt Sądowi Okręgowemu, stan prawny uzyska
kompatybilność z treścią orzeczenia. Nie zmienia to jednak faktu, że w
momencie orzekania w dniu 8 lipca 2011r. przepis art. 49 § 2 k.k. w brzmieniu
powołanym zaskarżonym rozstrzygnięciem nie obowiązywał. Wobec tego, iż
stanowi on podstawę prawną właśnie tej części orzeczenia jest oczywistym, że
doszło do rażącego naruszenia prawa mającego wpływ istotny na jego treść, w
którego obronie wystąpiła Kasacja Prokuratora Generalnego.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy orzekł jak wyroku.