Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UK 244/11
POSTANOWIENIE
Dnia 27 stycznia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Józef Iwulski
w sprawie z wniosku R. C.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o wysokość emerytury,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 27 stycznia 2012 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego […]
z dnia 21 kwietnia 2011 r.,
odrzuca skargę kasacyjną.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 21 kwietnia 2011 r., Sąd Apelacyjny oddalił apelację
ubezpieczonego R. C. od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych z dnia 21 września 2010 r., w sprawie przeciwko Zakładowi
Ubezpieczeń Społecznych o wysokość emerytury.
Od wyroku Sądu Apelacyjnego zostało wniesione do Sądu Najwyższego
pismo procesowe (bez nagłówka) podpisane zarówno przez ubezpieczonego, jak i
przez reprezentującą go radcę prawną, w którym wniesiono "o kasację Wyroku
Sądu Apelacyjnego". W piśmie tym zarzucono naruszenie prawa materialnego Aw
szczególności art. 15, art. 21 ust. 2, 3, art. 53 oraz art. 109 i art. 111.1 ust. 3" i
wniesiono o Anakazanie ZUS do przeliczenia emerytury w oparciu o nową kwotę
bazową w wysokości 1327,44 zł z 1999 r. nie zaś nieobowiązującą z 1996 r. oraz
2
zaliczenie do stażu pracy okresu prowadzonej działalności gospodarczej
poczynając od 2001 r. i okresu przymusowej pracy w okresie okupacji w 1944 r.@
Sąd Apelacyjny potraktował to pismo ubezpieczonego jako skargę kasacyjną
i wezwał pełnomocnik reprezentującą ubezpieczonego do usunięcia braków
formalnych skargi przez złożenie wniosku o jej przyjęcie do rozpoznania z
uzasadnieniem. W odpowiedzi pełnomocnik ubezpieczonego wywiodła, że skarga
jest Aoczywiście uzasadniona z uwagi na rażące naruszenie art. 15, art. 21 ust. 2 i
3, art. 53, art. 109 i art. 111.1 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych@.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W postępowaniu przed Sądem Najwyższym obowiązuje zastępstwo stron
przez adwokatów lub radców prawnych (przymus adwokacko-radcowski) i dotyczy
ono także czynności procesowych związanych z postępowaniem przed Sądem
Najwyższym, podejmowanych przed sądem niższej instancji (art. 871
k.p.c.).
Wniesienie przez stronę do Sądu Najwyższego skargi kasacyjnej bez zachowania
przymusu adwokacko-radcowskiego (gdy nie zachodzi wypadek opisany w art. 871
§ 2 k.p.c.) prowadzi do odrzucenia skargi przez sąd drugiej instancji lub przez Sąd
Najwyższy, bez uprzedniego wzywania strony o usunięcie tego braku.
W utrwalonym orzecznictwie przyjmuje się, że zwrot Awniesienie skargi
kasacyjnej@ (poprzednio kasacji) oznacza, że powinna być ona sporządzona i
podpisana przez adwokata (radcę prawnego) oraz powinna wymieniać wnoszącego
ją pełnomocnika (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 1997 r., II
CZ 35/97, OSNC 1997 nr 10, poz. 151; z dnia 5 stycznia 1998 r., II UZ 119/97,
OSNAPiUS 1998 nr 23, poz. 696 i z dnia 24 stycznia 2000 r., III CZ 168/99, LEX nr
529783). Wymaganie sporządzenia skargi kasacyjnej przez pełnomocnika
będącego adwokatem lub radcą prawnym służy zapewnieniu odpowiedniego
poziomu merytorycznego tego szczególnego środka zaskarżenia. Przy
sporządzaniu skargi pełnomocnik może posługiwać się projektami sporządzonymi
przez osoby trzecie (także przez samą stronę) i z reguły dla uznania zachowania
przymusu adwokacko-radcowskiego wystarczające jest, że pełnomocnik podpisze
3
skargę. Podpisując skargę pełnomocnik bierze na siebie odpowiedzialność za jej
treść (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 1997 r., II UZ
19/96; z dnia 24 stycznia 1997 r., II UZ 15/96, OSNAPiUS 1997 nr 18 poz. 362-
notka oraz z dnia 26 stycznia 1999 r., I PKN 542/98, OSNP 2000 nr 6, poz. 230-
notka). Jednakże sam podpis pełnomocnika (i jego oznaczenie) jest
niewystarczający dla zachowania przymusu adwokacko-radcowskiego, jeżeli z
treści skargi w sposób niewątpliwy wynika, że została ona sporządzona przez samą
stronę, a jej poziom merytoryczny nie odpowiada wymaganiom, które można
postawić nawet przeciętnemu profesjonalnemu pełnomocnikowi. Czynność
Apodpisania skargi kasacyjnej@ niesporządzonej przez adwokata nie mieści się w
zakresie czynności procesowych, do których upoważnia pełnomocnictwo
procesowe (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2000 r.,
I CZ 98/00, LEX nr 532122). Wyłączenie możliwości sporządzania skargi
kasacyjnej (oraz innych środków prawnych kierowanych do Sądu Najwyższego)
osobiście przez stronę wynika z konieczności dokonania tej czynności procesowej
przez osoby zawodowo przygotowane do właściwego formułowania i
argumentowania pism procesowych, zatem Apoparcie@ przez adwokata (radcę
prawnego) skargi wniesionej przez stronę, która nie ma kwalifikacji do dokonywania
tego osobiście, nie spełnia wymagania jej sporządzenia (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 20 stycznia 2009 r., II CZ 89/08, LEX nr 527186, a także
postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 15 maja 2008 r., II GSK
502/07, LEX nr 505329 oraz z dnia 29 września 2010 r., II FZ 469/10, LEX nr
742521, w których stwierdzono, że przez Asporządzenie skargi kasacyjnej należy
rozumieć jej napisanie i podpisanie).
W rozpoznawanej sprawie, już na pierwszy rzut oka widać, że skarga
kasacyjna została sporządzona (zredagowana) przez samego ubezpieczonego, a
nie przez radcę prawną jako pełnomocnika ubezpieczonego, która ją tylko
podpisała (obok podpisu złożonego osobiście przez ubezpieczonego) i opatrzyła
pieczęcią własnej kancelarii. Świadczy o tym wielokrotne użycie w treści skargi
zwrotów czasownikowych w pierwszej osobie liczby pojedynczej (między innymi
Awyrok (Y) który oddalił moje odwołanie od Decyzji ZUS-u@; "wyjaśniam, że na
rozprawie (Y) Sąd Apelacyjny nie pouczył mnie o możliwości zaskarżenia tego
4
Wyroku@; Auważam, że ciągłość sprawy z mojej strony została zachowana Y@; Anie
miałem możliwości dokładnego wyjaśnienia w/w sprawy w Apelacji@ itp.). Ponadto
brak oznaczenia rodzaju pisma procesowego kierowanego do Sądu Najwyższego
(posłużenie się tylko zwrotem wnoszę o kasację wyroku) oraz sposób formułowania
zarzutów kasacyjnych (np. powołanie tylko numerów jednostek redakcyjnych bez
określenia, do jakiego aktu normatywnego się odnoszą) świadczy o braku
podstawowej wiedzy prawniczej, której można wymagać od profesjonalnego
pełnomocnika procesowego.
W tym stanie rzeczy należało uznać, że ubezpieczony jako osoba
pozbawiona zdolności postulacyjnej do występowania w postępowaniu przed
Sądem Najwyższym sporządził skargę kasacyjną samodzielnie, co oznacza, że
wniósł ją bez zachowania przymusu adwokacko-radcowskiego. Skarga kasacyjna
podlegała więc odrzuceniu na podstawie art. 3986
§ 3 w związku z art. 871
§ 1 k.p.c.

II UK 244/11

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia