Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 147/11
POSTANOWIENIE
Dnia 3 lutego 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)
SSN Marta Romańska
w sprawie z powództwa E. K.
przy uczestnictwie Gminy Miejskiej M.
o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 3 lutego 2012 r.,
zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 13 stycznia 2011 r.,
1. uchyla zaskarżone postanowienie,
2. pozostawia Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach
postępowania zażaleniowego w orzeczeniu kończącym
sprawę.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 13 stycznia 2011 r. Sąd Okręgowy– powołując się na
przepisy art. 373 w związku z art. 370 i art. 88 k.p.c. – odrzucił apelację
wnioskodawcy od postanowienia Sądu Rejonowego w M. z dnia 28 września 2010
r., którym oddalony został wniosek o stwierdzenie nabycia przez zasiedzenie
własności działki nr 2719/2 położonej w M.
Sąd Okręgowy stwierdził, że zarządzeniem z dnia 9 grudnia 2010 r.
przewodniczący zobowiązał pełnomocnika wnoszącego apelację w imieniu
wnioskodawcy do przedłożenia pełnomocnictwa odpowiadającego wymogom
określonym w art. 88 k.p.c. oraz oświadczenia wnioskodawcy w przedmiocie
potwierdzenia wszystkich podjętych przez tego pełnomocnika czynności w terminie
tygodniowym pod rygorem odrzucenia apelacji. Zarządzenie nie zostało wykonane,
natomiast dołączone do akt sprawy pełnomocnictwo nie indywidualizuje sprawy, do
prowadzenia której pełnomocnik został upoważniony. Nie wskazano w nim bowiem
sygnatury akt sprawy ani nie określono w wystarczający sposób przedmiotu
postępowania. Zawarty w dokumencie pełnomocnictwa opis działki, której nabycia
przez zasiedzenie domagał się wnioskodawca, jest nieprecyzyjny, ponieważ
ogranicza się do podania samego numeru ewidencyjnego działki bez wskazania
obrębu, do którego przynależy. Zgodnie z przepisami o ewidencji gruntów
i budynków, działka ewidencyjna to obszar gruntu położony w granicach jednego
obrębu, dlatego opis nieruchomości będącej przedmiotem postępowania powinien
zawierać jej oznaczenia geodezyjne, do których należy nie tylko numer, ale i obręb.
W zażaleniu na postanowienie odrzucające apelację wnioskodawca podniósł
zarzut naruszenia art. 88 k.p.c. przez przyjęcie niemieszczącego się w tym
przepisie wymogu indywidualizowania przedmiotu postępowania przez podanie –
obok numeru działki – także obrębu, i art. 378 § 1 w związku z art. 379 pkt 2 k.p.c.
przez pominięcie orzeczenia o ważności dotychczasowego postępowania.
W konkluzji żalący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz
o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania zażaleniowego.
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Podniesiony przez żalącego zarzut naruszenia art. 88 k.p.c. przez przyjęcie,
że dla określenia w treści pełnomocnictwa sprawy o stwierdzenie nabycia własności
nieruchomości przez zasiedzenie, w której zlecono pełnomocnikowi zastępstwo
procesowe, konieczne jest oznaczenie nieruchomości w sposób przewidziany
w przepisach o ewidencji gruntów i budynków, jest oczywiście uzasadniony.
Jak wynika z art. 88 k.p.c., pełnomocnictwo może być albo procesowe –
bądź to ogólne, bądź do prowadzenia poszczególnych spraw – albo do niektórych
tylko czynności procesowych. Pełnomocnictwo procesowe ogólne upoważnia
pełnomocnika do prowadzenia w imieniu mocodawcy wszystkich spraw toczących
się z jego udziałem, pełnomocnictwo szczególne natomiast – do prowadzenia tylko
tych spraw, które zostały wymienione w treści pełnomocnictwa.
W niniejszej sprawie pełnomocnik w osobie adwokata Z. B. dołączył do akt
udzielone mu przez wnioskodawcę pełnomocnictwo do zastępstwa „w sprawie o
stwierdzenie zasiedzenia p-ko Gminie Miejskiej M. dz. nr 2719/2 położonej w M.”
Jak niewadliwie uznał Sąd Okręgowy, było to pełnomocnictwo procesowe
szczególne obejmujące umocowanie do wszystkich czynności procesowych
łączących się z wymienioną w nim sprawą.
Ustawodawca nie przewidział wymagań formalnych, jakim powinno czynić
zadość określenie sprawy w treści pełnomocnictwa. Może ono zatem polegać na
oznaczeniu stron i przedmiotu postępowania, na wskazaniu sygnatury akt, jak też
na jakimkolwiek innym oznaczeniu, które pozwala na identyfikację sprawy w jej
technicznoprocesowym znaczeniu (zob. uzasadnienie uchwały składu siedmiu
sędziów Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2008 r., III CZP 142/07, OSNC 2008,
nr 11, poz. 122). Opis sprawy zawarty w dokumencie pełnomocnictwa dołączonym
do akt przez adw. Z. B. pozwala na jej identyfikację, wnioskodawca domagał się
bowiem stwierdzenia nabycia przez zasiedzenie nieruchomości stanowiącej działkę
nr 2719/2 położoną w M. Żądanie oznaczenia nieruchomości w sposób
przewidziany w przepisach o ewidencji gruntów i budynków było nieuzasadnione.
Nie można natomiast podzielić poglądu żalącego, że Sąd Okręgowy –
uznając pełnomocnictwo dołączone do akt za nieprawidłowe – powinien orzec
4
także o nieważności postępowania spowodowanej nienależytym umocowaniem
pełnomocnika (art. 378 § 1 w związku z art. 379 pkt 2 k.p.c.). W sytuacji, w której
apelacja podlega odrzuceniu, sąd drugiej instancji jest zwolniony od rozważania
z urzędu nieważności postępowania jako ewentualnej przesłanki uchylenia
zaskarżonego orzeczenia, art. 378 § 1 k.p.c. ma bowiem zastosowanie tylko
w wypadku przystąpienia do rozpoznawania apelacji, co z kolei jest uzależnione od
jej skutecznego wniesienia.
Konkludując, trzeba stwierdzić, że Sąd Okręgowy błędnie uznał, że
dołączone do akt pełnomocnictwo udzielone przez żalącego adw. Z. B. nie pozwala
na ustalenie zakresu umocowania, bezpodstawnie wzywał o jego uzupełnienie i w
konsekwencji odrzucił apelację z naruszeniem art. 373 w związku z art. 370 i art.
88 k.p.c.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815
§ 1 w związku
z art. 3941
§ 3 k.p.c. uchylił zaskarżone postanowienie, pozostawiając Sądowi
rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego w orzeczeniu kończącym
sprawę (art. 108 § 2 w związku z art. 39821
i art. 3941
§ 3 k.p.c.).
md