V CZ 117/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-12-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 117/11
POSTANOWIENIE
Dnia 23 lutego 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący)
SSN Jan Górowski (sprawozdawca)
SSN Anna Kozłowska
w sprawie z wniosku Agnieszki P.
przy uczestnictwie Adama W.
o podział majątku dorobkowego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 23 lutego 2012 r.,
zażalenia Skarbu Państwa – Wojskowej Agencji Mieszkaniowej w W. - Oddział
Regionalny w W.
na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 12 lipca 2011 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 12 lipca 2011 r. Sąd Okręgowy odmówił Skarbowi
Państwa – Wojskowej Agencji Mieszkaniowej, Oddział w W. dopuszczenia do
udziału w sprawie w charakterze uczestnika postępowania, wskazując na brak
interesu prawnego (art. 510 k.p.c.).
Zażaleniem wniesionym dnia 10 sierpnia 2011 r. Skarb Państwa - Wojskowa
Agencja Mieszkaniowa, Oddział w W. wniosła o zmianę tego postanowienia i
dopuszczenie jej do udziału w sprawie, podnosząc zarzut rażącego naruszenia art.
510 § 1 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie do Sądu Najwyższego przysługuje w ściśle wymienionych
w ustawie przypadkach, określonych w art. 3941
§ 1 k.p.c. Ponadto w sprawach,
w których przysługuje skarga kasacyjna, zażalenie do Sądu Najwyższego
przysługuje także na postanowienie sądu drugiej instancji kończące postępowanie
w sprawie (art. 3941
§ 2 k.p.c.). Tym samym, poza wyraźnie przewidzianymi
w art. 3941
§ 1 k.p.c. przypadkami wniesienie zażalenia do Sądu Najwyższego
uzależnione jest od spełnienia dwóch przesłanek po pierwsze, sprawa musi być
sprawą kasacyjną oraz po drugie, zaskarżone postanowienie Sądu drugiej instancji
musi być postanowieniem kończącym postępowanie w sprawie.
Zgodnie z treścią art. 5191
§ 2 k.p.c. skarga kasacyjna przysługuje tylko
w sprawach o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej
między małżonkami, chyba że wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż sto
pięćdziesiąt tysięcy złotych. Niniejsza sprawa ze względu na wartość przedmiotu
zaskarżenia jest sprawą kasacyjną i zażalenie jest dopuszczalne, gdyż jak
wyjaśnił Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 10 lipca 2008 r. zaskarżone
postanowienie jest orzeczeniem częściowo kończącym postępowanie w sprawie
(por. postanowienie z dnia 10 lipca 2008 r., III CZ 30/08, LEX nr 646355).
Sąd Okręgowy uznał, że Skarb Państwa – Wojskowa Agencja Mieszkaniowa
nie ma interesu prawnego, aby wziąć udział w postępowaniu, powołując się przy
3
tym na orzecznictwo i podobieństwo statusu Wojskowej Agencji Mieszkaniowej do
spółdzielni mieszkaniowych i wspólnot mieszkaniowych w sprawach o podział
majątku dorobkowego w skład którego wchodzi spółdzielcze prawo do lokalu, czy
odrębna własność lokalu. Takie stanowisko nie jest uzasadnione, albowiem Skarb
Państwa – Wojskowa Agencja Mieszkaniowa jest właścicielem mieszkania, do
którego przyznania uprawnienia do wyłącznego korzystania (por. uchwałę Sądu
Najwyższego z dnia 21 grudnia 2006 r., III CZP 131/06, OSNC 2007, nr 10, poz.
152) domaga się w ramach podziału majątku dorobkowego – była małżonka
żołnierza zawodowego, który otrzymał ten lokal mieszkalny jako kwaterę, a prawo
to jest sporne.
Skoro rozwód został orzeczony wyrokiem z dnia 24 lutego 2003 r., to wtedy
jeszcze obowiązywał art. 28 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r o zakwaterowaniu Sił
Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej (jedn. tekst: DZ.U. z 2010 r. Nr 206, poz. 1367
ze zm.), uchylony przez art. 1 pkt 18 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r o zmianie
ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej oraz niektórych
innych ustaw (Dz.U. Nr 116, poz. 1203 ze zm.), której art. 23 dotyczy małżonków
rozwiedzionych w tym małżonka żołnierza. Ustęp 1 tego przepisu wprost stanowi,
że osoby, którym do dnia wejścia w życie tej ustawy przydzielono osobną kwaterę
stałą, zachowują nabyte do tego dnia uprawnienia na czas zajmowania tej kwatery.
Żołnierzowi, tj. uczestnikowi postępowania ostateczną decyzją Dyrektora
oddziału Regionalnego WAM W K. nr [...] z dnia 3 grudnia 2008 r przyznano prawo
do zamieszkania w innym lokalu. Poza tym, jak wynika z materiału dowodowego
zebranego w sprawie, toczy się postępowanie w przedmiocie zwolnienia przez
wnioskodawczynię i uczestnika spornego lokalu znajdującego się w J. przy ul.
K.[...].
Zawarte w art. 510 § 1 k.p.c. określenie „każdy, czyich praw dotyczy wynik
postępowania) jest szerokie i umożliwia sądowi w zależności od stwierdzonych
okoliczności konkretnej sprawy uznanie, że zgłaszający się podmiot jest
zainteresowanym w wyniku postępowania, a może stać się on uczestnikiem
postępowania, nawet wtedy gdyby to był interes pośredni (por. np. uzasadnienie
4
uchwały Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 1973 r., III CZP 101/72, OSNCP
1973, Nr 7-8, poz. 118).
W tym stanie rzeczy należało uznać, że Skarb Państwa – Wojskowa Agencja
Mieszkaniowa wykazała swój interes prawny do wzięcia udziału w niniejszym
postępowaniu, i z tego względu uchylono zaskarżone postanowienie podstawie
art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 39816
k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 23 lutego 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący)
SSN Jan Górowski (sprawozdawca)
SSN Anna Kozłowska
w sprawie z wniosku Agnieszki P.
przy uczestnictwie Adama W.
o podział majątku dorobkowego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 23 lutego 2012 r.,
zażalenia Skarbu Państwa – Wojskowej Agencji Mieszkaniowej w W. - Oddział
Regionalny w W.
na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 12 lipca 2011 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 12 lipca 2011 r. Sąd Okręgowy odmówił Skarbowi
Państwa – Wojskowej Agencji Mieszkaniowej, Oddział w W. dopuszczenia do
udziału w sprawie w charakterze uczestnika postępowania, wskazując na brak
interesu prawnego (art. 510 k.p.c.).
Zażaleniem wniesionym dnia 10 sierpnia 2011 r. Skarb Państwa - Wojskowa
Agencja Mieszkaniowa, Oddział w W. wniosła o zmianę tego postanowienia i
dopuszczenie jej do udziału w sprawie, podnosząc zarzut rażącego naruszenia art.
510 § 1 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie do Sądu Najwyższego przysługuje w ściśle wymienionych
w ustawie przypadkach, określonych w art. 3941
§ 1 k.p.c. Ponadto w sprawach,
w których przysługuje skarga kasacyjna, zażalenie do Sądu Najwyższego
przysługuje także na postanowienie sądu drugiej instancji kończące postępowanie
w sprawie (art. 3941
§ 2 k.p.c.). Tym samym, poza wyraźnie przewidzianymi
w art. 3941
§ 1 k.p.c. przypadkami wniesienie zażalenia do Sądu Najwyższego
uzależnione jest od spełnienia dwóch przesłanek po pierwsze, sprawa musi być
sprawą kasacyjną oraz po drugie, zaskarżone postanowienie Sądu drugiej instancji
musi być postanowieniem kończącym postępowanie w sprawie.
Zgodnie z treścią art. 5191
§ 2 k.p.c. skarga kasacyjna przysługuje tylko
w sprawach o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej
między małżonkami, chyba że wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż sto
pięćdziesiąt tysięcy złotych. Niniejsza sprawa ze względu na wartość przedmiotu
zaskarżenia jest sprawą kasacyjną i zażalenie jest dopuszczalne, gdyż jak
wyjaśnił Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 10 lipca 2008 r. zaskarżone
postanowienie jest orzeczeniem częściowo kończącym postępowanie w sprawie
(por. postanowienie z dnia 10 lipca 2008 r., III CZ 30/08, LEX nr 646355).
Sąd Okręgowy uznał, że Skarb Państwa – Wojskowa Agencja Mieszkaniowa
nie ma interesu prawnego, aby wziąć udział w postępowaniu, powołując się przy
3
tym na orzecznictwo i podobieństwo statusu Wojskowej Agencji Mieszkaniowej do
spółdzielni mieszkaniowych i wspólnot mieszkaniowych w sprawach o podział
majątku dorobkowego w skład którego wchodzi spółdzielcze prawo do lokalu, czy
odrębna własność lokalu. Takie stanowisko nie jest uzasadnione, albowiem Skarb
Państwa – Wojskowa Agencja Mieszkaniowa jest właścicielem mieszkania, do
którego przyznania uprawnienia do wyłącznego korzystania (por. uchwałę Sądu
Najwyższego z dnia 21 grudnia 2006 r., III CZP 131/06, OSNC 2007, nr 10, poz.
152) domaga się w ramach podziału majątku dorobkowego – była małżonka
żołnierza zawodowego, który otrzymał ten lokal mieszkalny jako kwaterę, a prawo
to jest sporne.
Skoro rozwód został orzeczony wyrokiem z dnia 24 lutego 2003 r., to wtedy
jeszcze obowiązywał art. 28 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r o zakwaterowaniu Sił
Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej (jedn. tekst: DZ.U. z 2010 r. Nr 206, poz. 1367
ze zm.), uchylony przez art. 1 pkt 18 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r o zmianie
ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej oraz niektórych
innych ustaw (Dz.U. Nr 116, poz. 1203 ze zm.), której art. 23 dotyczy małżonków
rozwiedzionych w tym małżonka żołnierza. Ustęp 1 tego przepisu wprost stanowi,
że osoby, którym do dnia wejścia w życie tej ustawy przydzielono osobną kwaterę
stałą, zachowują nabyte do tego dnia uprawnienia na czas zajmowania tej kwatery.
Żołnierzowi, tj. uczestnikowi postępowania ostateczną decyzją Dyrektora
oddziału Regionalnego WAM W K. nr [...] z dnia 3 grudnia 2008 r przyznano prawo
do zamieszkania w innym lokalu. Poza tym, jak wynika z materiału dowodowego
zebranego w sprawie, toczy się postępowanie w przedmiocie zwolnienia przez
wnioskodawczynię i uczestnika spornego lokalu znajdującego się w J. przy ul.
K.[...].
Zawarte w art. 510 § 1 k.p.c. określenie „każdy, czyich praw dotyczy wynik
postępowania) jest szerokie i umożliwia sądowi w zależności od stwierdzonych
okoliczności konkretnej sprawy uznanie, że zgłaszający się podmiot jest
zainteresowanym w wyniku postępowania, a może stać się on uczestnikiem
postępowania, nawet wtedy gdyby to był interes pośredni (por. np. uzasadnienie
4
uchwały Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 1973 r., III CZP 101/72, OSNCP
1973, Nr 7-8, poz. 118).
W tym stanie rzeczy należało uznać, że Skarb Państwa – Wojskowa Agencja
Mieszkaniowa wykazała swój interes prawny do wzięcia udziału w niniejszym
postępowaniu, i z tego względu uchylono zaskarżone postanowienie podstawie
art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 39816
k.p.c.