Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 25/12
POSTANOWIENIE
Dnia 4 kwietnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący)
SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca)
SSN Irena Gromska-Szuster
w sprawie z wniosku A. P.
przy uczestnictwie M. A&D Spółki jawnej
o zabezpieczenie roszczenia,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 4 kwietnia 2012 r.,
zażalenia wnioskodawczyni
na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 8 grudnia 2011 r.,
1) oddala zażalenie;
2) zasądza od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika
postępowania kwotę 1200 (tysiąc dwieście) zł tytułem
zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 3 listopada 2011 r. Sąd Okręgowy oddalił zażalenie
wnioskodawczyni (uprawnionej) na postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 16
września 2011 r., którym oddalono jej wniosek o zabezpieczenie roszczenia o
wydanie nieruchomości o nr ewidencyjnym 1066/1 położonej w P. przez wpis
ostrzeżeń w dziale III księgi wieczystej /.../ prowadzonej dla tej nieruchomości w
przedmiocie zakazu zbywania i obciążania nieruchomości oraz w przedmiocie
prowadzenia sprawy o wydanie nieruchomości. Na wniosek uczestnika
postępowania (obowiązanego) Sąd Okręgowy, postanowieniem z dnia 8 grudnia
2011 r., uzupełnił swoje postanowienie z dnia 3 listopada 2011 r. w ten sposób, że
zasądził od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika kwotę 1.200 zł tytułem kosztów
postępowania zażaleniowego, które ustalił na podstawie § 9 pkt 3 w zw. z § 6 i § 12
ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r.
w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb
Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego
ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).
Od powyższego postanowienia zażalenie wniosła wnioskodawczyni, która
zaskarżyła je w całości, zarzucając naruszenie art. 740 § 2 k.p.c. w zw. art. 351 § 1,
art. 361 i art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 pkt 3 w zw. z § 6 i § 12 ust. 2 pkt 1
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego
z urzędu przez bezzasadne przyznanie obowiązanej spółce nienależnych jej
kosztów postępowania zażaleniowego. Skarżąca podniosła, że brak było podstaw
do doręczenia obowiązanej zażalenia uprawnionej na postanowienie Sądu
Rejonowego z dnia 16 września 2011 r. w przedmiocie oddalenia wniosku
uprawnionej o udzielenie zabezpieczenia, jak również do doręczenia obowiązanej
postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 3 listopada 2011 r., a w konsekwencji
braku podstaw do udziału obowiązanej w postępowaniu o udzielenie
zabezpieczenia na tym etapie przedsądowego postępowania zabezpieczającego.
Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie
sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania, ewentualnie o zmianę
3
zaskarżonego postanowienia poprzez oddalenie wniosku obowiązanej o przyznanie
kosztów postępowania zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 740 § 1 k.p.c., postanowienie, w przedmiocie zabezpieczenia,
wydane na posiedzeniu niejawnym, a podlegające wykonaniu przez organ
egzekucyjny, sąd doręcza tylko uprawnionemu, chyba że przepis szczególny
stanowi inaczej. Doręczenia obowiązanemu dokonuje organ egzekucyjny
równocześnie z przystąpieniem do wykonania postanowienia. Według natomiast
art. 740 § 2 k.p.c., w wypadkach objętych § 1 obowiązanemu nie doręcza się
również zażalenia uprawnionego ani postanowienia sądu drugiej instancji
rozstrzygającego o tym zażaleniu. Wbrew stanowisku skarżącej, postanowienie
Sądu Rejonowego z dnia 16 września 2011 r. nie było tego rodzaju
postanowieniem, o którym mowa w art. 740 § 1 k.p.c., a w konsekwencji nie miał
w sprawie zastosowania także art. 740 § 2 k.p.c. wyłączający udział
w postępowaniu zażaleniowym obowiązanej. Wnioskodawczyni (uprawniona)
wniosła bowiem o wydanie postanowienia zabezpieczającego roszczenie
niepieniężne (o wydanie nieruchomości) polegającego na wpisie ostrzeżenia
w dziale III księgi wieczystej. W razie uwzględnienia wniosku postanowienie
zabezpieczające, jako niepodlegające egzekucji, nie byłoby zaopatrzone w klauzulę
wykonalności w trybie przewidzianym w art. 743 § 1 k.p.c., lecz podlegałoby
wykonaniu w inny sposób, w konsekwencji czego byłoby jedynie zapatrzone we
wzmiankę o wykonalności (art. 743 § 2 k.p.c.). Do doręczenia tego rodzaju
postanowień nie ma więc zastosowania tryb przewidziany w art. 740 § 1 k.p.c.
Z tych względów postanowienie Sądu pierwszej instancji oddalające wniosek
o zabezpieczenie podlegało doręczeniu uczestnikowi (obowiązanemu), który brał
także udział w postępowaniu zażaleniowym, a w konsekwencji mógł żądać od
wnioskodawczyni (uprawnionej) – zgodnie z jego wynikiem – zwrotu kosztów tego
postępowania, a w razie pominięcia przez Sąd Okręgowy tego rozstrzygnięcia,
mógł złożyć wniosek o uzupełnienie wydanego postanowienia na podstawie art.
351 § 1 w zw. z art. 361, art. 391 § 1 i art. 397 § 2 k.p.c. Z tych względów zażalenie
jako bezzasadne podlegało oddaleniu na podstawie art. 39814
k.p.c. w zw. z art.
3941
§ 3 i art. 13 § 2 k.p.c. O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono na
4
podstawie art. 98 § 1 i 3, art. 99 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1, art. 39821
, art. 3941
§ 3
i art. 13 § 2 k.p.c. przy uwzględnieniu § 12 ust. 2 pkt 2 w zw. z § 9 pkt 3, § 6 pkt 5
i § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r.
w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb
Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego
ustanowionego z urzędu.
db