Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 94/12
POSTANOWIENIE
Dnia 10 października 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca)
SSN Bogumiła Ustjanicz
w sprawie z wniosku A. S.
przy uczestnictwie A. M. i J. M.
o udzielenie zabezpieczenia,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 10 października 2012 r.,
zażalenia wnioskodawcy na postanowienie zawarte w punkcie 2.
postanowienia Sądu Apelacyjnego
z dnia 6 marca 2012 r.,
uchyla postanowienie w przedmiocie kosztów postępowania
zażaleniowego (pkt 2 zaskarżonego postanowienia) i sprawę
w tym zakresie przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi
Apelacyjnemu, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o
kosztach postępowania zażaleniowego przed Sądem
Najwyższym.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 23 grudnia 2011 r. oddalił wniosek
A. S. o zabezpieczenie roszczenia o pozbawienie wykonalności tytułu
wykonawczego w postaci aktu notarialnego z dnia 21 grudnia 2007 r., któremu
nadano klauzulę wykonalności, poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego
prowadzonego z wniosku A. M. i J. M.
Postanowieniem z dnia 6 marca 2012 r. Sąd Apelacyjny oddalił zażalenie
wnioskodawcy na powyższe postanowienie i zasądził od niego na rzecz A. M. i J.
M. kwotę 3 600 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.
W zażaleniu na rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego
wnioskodawca wniósł o jego zmianę przez zastosowanie art. 102 k.p.c. i nie
obciążanie go kosztami postępowania zażaleniowego przed sądem drugiej
instancji, ewentualnie o zasądzenie od wnioskodawcy solidarnie na rzecz
uczestników kwoty 30 zł tytułem kosztów postępowania zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 745 § 1 k.p.c., o kosztach postępowania zabezpieczającego
sąd rozstrzyga dopiero w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie. Dotyczy
to kosztów zarówno postępowania zabezpieczającego toczącego się w już
prowadzonej sprawie, jak i kosztów takiego postępowania toczącego się przed
wszczęciem sprawy, a także każdego merytorycznego rozstrzygnięcia
w przedmiocie zabezpieczenia. Jak wynika z art. 745 § 2 k.p.c., jeżeli
postanowienie, w którym udzielono zabezpieczenia, zostało wydane przed
wszczęciem postępowania w sprawie, a uprawniony nie zachował wyznaczonego
mu terminu do jej wszczęcia, obowiązany może w terminie dwóch tygodni od
upływu tego terminu złożyć wniosek o przyznanie mu kosztów. W tym terminie
wniosek taki może zgłosić uprawniony, jeżeli nie wytoczył sprawy dlatego,
że obowiązany zaspokoił jego roszczenie. Wykładnia literalna i systemowa
wskazuje, że hipoteza art. 745 § 2 k.p.c. nie obejmuje sytuacji, w której wniosek
o udzielenie zabezpieczenia zgłoszony przed wszczęciem postępowania został
oddalony, zaś uczestnicy domagali się zasądzenia kosztów postępowania.
3
Powyższe prowadzi do konkluzji, że pomimo szczególnego uregulowania w art. 745
k.p.c., dopuszczalne jest orzeczenie przez sąd drugiej instancji na ogólnych
zasadach wyrażonych w art. 98–110 k.p.c. o kosztach postępowania toczącego się
na skutek zażalenia od postanowienia o oddaleniu wniosku o zabezpieczenie
przyszłego powództwa. Koszty tego postępowania należą co prawda do kosztów
postępowania zabezpieczającego, jednak nie są objęte regulacją przytoczonego
przepisu, a jeżeli wnioskodawca nie wytoczy powództwa, uczestnicy byliby
definitywnie ich pozbawieni.
Zaskarżone postanowienie sądu podlega jednak uchyleniu, bowiem nie
zostało przez Sąd Apelacyjny w ogóle uzasadnione, podano jedynie jako podstawę
prawna rozstrzygnięcia art. 745 k.p.c. Nie zostało wyjaśnione, dlaczego zasądzona
została kwota 3 600 zł. Trafnie zarzucił skarżący, że kwota ta wydaje się zawyżona.
Koszty postępowania zabezpieczającego nie zostały objęte regulacją zawartą
w rozp. Min. Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat
za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. W takiej sytuacji, jak
wynika z § 5, za podstawę określenia wysokości wynagrodzenia adwokata należy
stosować stawki w sprawach o najbardziej zbliżonym rodzaju. Biorąc pod uwagę,
że wniosek dotyczył kosztów postępowaniu zabezpieczającego, za najbardziej
rodzajowo zbliżone należy przyjąć stawki dotyczące spraw egzekucyjnych (§ 11 pkt
7 rozporządzenia).
Z tych względów Sąd Najwyższy, na podstawie art. 3941
§ 3 w związku z art.
39815
§ 1 k.p.c. i na podstawie art. 108 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.