Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 126/12
POSTANOWIENIE
Dnia 22 listopada 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Antoni Górski (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)
SSN Maria Szulc
w sprawie z powództwa R. M.
przeciwko W. H.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 22 listopada 2012 r.,
zażalenia powoda na postanowienie o kosztach
zawarte w pkt. II wyroku Sądu Okręgowego w K.
z dnia 15 marca 2012 r.,
zmienia zaskarżone postanowienie w pkt. II (drugim) wyroku
w ten sposób, że zasądzoną tam kwotę podwyższa do sumy
3.000 zł (trzy tysiące złotych).
Uzasadnienie
2
Wyrokiem z dnia 15 marca 2012 r. Sąd Okręgowy zasądził od pozwanej na
rzecz powoda R. M. kwotę 1800 zł tytułem zwrotu kosztów w postępowaniu
apelacyjnym (pkt II wyroku). Sąd ten wyjaśnił, że w niniejszej sprawie nie miał
zastosowania art. 219 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c., bowiem „połączenie dwóch
spraw do wspólnego rozpoznania miało miejsce przed Sądem Rejonowym,
a w instancji odwoławczej przedmiotem rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego była
jedna sprawa”.
Rozstrzygnięcie o kosztach zostało zakwestionowane w zażaleniu powoda.
Zdaniem skarżącego, doszło do naruszenia art. 219 k.p.c., ponieważ przedmiotem
rozpoznania w postępowaniu apelacyjnym były dwie sprawy, chociaż roszczenia
powoda wynikały z tej samej umowy sprzedaży. Dlatego koszty zastępstwa
w postępowaniu apelacyjnym powinny być powodowi przyznane w związku
z pozytywnym dla niego rozstrzygnięciem każdej sprawy.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Postanowieniem z dnia 27 października 2010 r. doszło do połączenia obu
spraw wniesionych przez powoda przeciwko temu samemu pozwanemu.
Obie te sprawy były prowadzone pod wspólną sygnaturą (k. 39 akt sprawy).
Wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 31 października 2011 r. w pkt 1 i 2 zasądzono
od pozwanej na rzecz powoda odpowiednio kwoty 50.316,87 zł i 16.636,44 zł.
Umorzono postępowanie w pozostałym zakresie w związku z cofnięciem przez
powoda pozwu w odniesieniu do kwoty 34.195,86 zł (w jednym z pozwów powód
dochodził w tym zakresie kwoty 50.839,30 zł; k. 2 akt sprawy).
Strona pozwana wniosła apelację, zaskarżyła wyrok Sądu Rejonowego
w pełnym zakresie i jako wartość przedmiotu sporu podała sumę zasądzonych kwot
(66.954; k. 49 akt sprawy). Sąd Okręgowy w wyroku z dnia 15 marca 2012 r. oddalił
apelację i zasądził od pozwanej na rzecz powoda 1800 zł tytułem zwrotu kosztów
postępowania apelacyjnego (pkt II wyroku, k. 72 akt sprawy).
Nie można zgodzić się ze stanowiskiem Sądu Okręgowego, że „w niniejszej
sprawie nie ma zastosowania art. 219 k.p.c. w zw. z art. 391 k.p.c. i z tej
przyczyny powodowi (…) należało przyznać kwotę 1800 tytułem zwrotu kosztów
3
zastępstwa adwokackiego w postępowaniu apelacyjnym, albowiem połączenie
dwóch spraw do wspólnego rozpoznania miało miejsca przed Sądem Rejonowym,
a w instancji odwoławczej przedmiotem rozstrzygnięcia była jedna sprawa”.
Takie stanowisko Sądu jest o tyle konsekwentne, że w zarządzeniu z dnia 16 lutego
2012 r. zaznaczono w pkt VII, że sprawa podlega skardze kasacyjnej” (k. 68 akt
sprawy).
W judykaturze Sądu Najwyższego stwierdza się wyraźnie, że połączenie
kilku spraw (na podstawie art. 219 k.p.c.) w celu ich łącznego rozpoznania jest
zabiegiem jedynie natury technicznej z punktu widzenia biegu procesu, nie
prowadzi do powstania nowej jednej sprawy, nie pozbawia spraw ich procesowej
odrębności. Obie rozstrzygane równolegle sprawy w tzw. wyroku łącznym są nadal
sprawami samodzielnymi. W konsekwencji w razie połączenia przez Sąd kilku
spraw do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia, zwrot kosztów procesu
przysługuje stronie odrębnie w każdej z połączonych spraw w zależności od wyniku
rozstrzygnięcia (zob. ostatnio np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego
2012 r., I CZ 164/11, nie publ. i powołane tam orzeczenia).
W toku postępowania rozpoznawczego postanowienie o połączeniu obu
spraw zainicjowanych odrębnymi pozwami (k. 39 akt sprawy). Postanowienie to nie
zostało uchylone. Powód dochodził od pozwanego dwóch zapłat za sprzedaż
różnych partii towarów na podstawie tej samej umowy sprzedaży. Wyrok Sądu
Okręgowego z dnia 15 marca 2012 r. oddalający apelację pozwanej, należy zatem
traktować jako tzw. wyrok łączny, obejmujący w istocie rozstrzygnięcia w dwóch
odrębnych sprawach, aczkolwiek podobnych z punktu widzenia żądanie i podstawy
faktyczne tego żądania. Powinno to znaleźć odpowiednie odzwierciedlenie także
w treści wyroku dotyczącego przyznania powodowi kosztów zastępstwa prawnego
w postępowaniu apelacyjnym. W rezultacie należy stwierdzić, że w razie połączenia
przez Sąd kilku spraw do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia zwrot kosztów
procesu przysługuje odrębnie w każdej z połączonych spraw.
Jeżeli z treści rozstrzygnięcia zawartego w wyroku Sądu Okręgowego
z dnia 15 marca 2012 r. wynika, że oddalono apelację, strony pozwanej
w odniesieniu do dwóch roszczeń, tj. kwoty wyszczególnionych w pkt 1 i 2 wyroku
4
Sądu Rejonowego, to zgodnie z § 6 pkt 5 i 6 rozporządzenia MS z dnia 28 września
2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. nr 163, poz. 1349
ze zm.) powodowi należą się koszty zastępstwa za obie sprawy z osobna (1800 +
1200 = 3000 zł).
W tej sytuacji Sąd Najwyższy na podstawie art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art.
39815
k.p.c. orzekł jak w sentencji.
jw